گفتوگوی دنیای زنان با سکینه الماسی؛ نایب رئیس فراکسیون جوانان مجلس شورای اسلامی
گفتوگو: کبری فرشچی
17 نماینده سهم زنان از مجلس دهم بود که اگرچه در مقایسه با تعداد 290 نفری کل نمایندگان سهم چندانی از کرسیهای بهارستان به زنان اختصاص ندارد اما مجلس دهم بیشترین تعداد نمایندگان زن را در مجالس بعد از انقلاب به خود اختصاص داده است. زنانی که اغلبشان به جز زن بودن یک ویژگی بارز دیگر نیز داشتند و آن «جوانی» بود. در فهرست 17 نفره زنانی که به خانه ملت راه یافتهاند، اغلب با چهرههای جوانی مواجهایم که برای نخستین بار است فعالیت سیاسی را تا سطح نمایندگی مجلس تجربه میکنند و حالا در ماههای پایانی مسیر 4 ساله نمایندگی مجلس میتوان بهتر درباره عملکرد 17 زنی که به جز سهیلا جلودارزاده بقیهشان برای نخستین بار به مجلس راه یافتهاند قضاوت کرد. یکی از این بانوان که صفت جوانی را هم با خود به همراه دارد، سکینهالماسی نماینده مردم کنگان، دیر، جم و عسلویه است که از حوزه انتخابیهای مردانه به مجلس شورای اسلامی راه یافته و به پدیده انتخابات مجلس شورای اسلامی در این حوزه شهره شده است. این که چگونه یک زن جوان میتواند با وجود رقبایی شناخته شده در عرصه انتخابات، اعتماد مردم حوزه انتخابیهاش را به دست بیاورد و در نگاهی کلیتر این که با ورود به مجلس چه اقداماتی را برای زنان رقم بزند، موضوعاتی است که در گفتوگویمان با نایب رئیس فراکسیون جوانان مجلس به آنها پرداختهایم. آنچه در پی میآید ماحصل این گپ و گفت زنانه با تم سیاسی است.
خانم الماسی به طور یقین برای بانوان مخاطب ما جالب است درباره یکی از نمایندگانشان در خانه ملت بیشتر بدانند؛ از مشخصات شناسنامهای گرفته تا شرایط زندگی و طبقه اجتماعی. ابتدا از بیوگرافیتان برایمان بگویید.
سکینه الماسی هستم فرزند انقلاب. متولد سال 1357 در روستای علیآباد از توابع شهرستان جم در جنوب استان بوشهر. دومین دختر از خانواده هشت فرزندی. ۵ خواهر و ۳ برادر بودیم. پدرم کارگر بود؛ کارگر روزمزد. همه کاری انجام میداد، بیشتر باربری. مادرم بیسواد و خانهدار بود و من دانشآموز دختری در روستایی که خیلی هم درس خواندن برای دخترهایش مرسوم نبود، البته تعدادی هم درس خواندند و پزشک شدند.
پس شما ازطبقات پایین اجتماعی برخواستهاید. چه شد که تصمیم گرفتید تا به عنوان نماینده حوزه انتخابیه کنگان، دیر، جم و عسلویه کاندیدای ورود به مجلس شورای اسلامی شوید و آیا پیش از کاندیدا شدن برای نمایندگی فعالیتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دیگری داشتید؟
بنده از سال 1376 با قبول شدن در دانشگاه تهران از شهرستان به تهران مهاجرت کردم. تمام آن سالهایی که در تهران ماندم با استان بوشهر و فعالان سیاسیاجتماعی شهرستان جم در ارتباط بودم، ما یک کانون به اسم مجمع نواندیشان جوان داشتیم که فعالیتهای بسیار خوبی انجام میدادیم. البته بیشتر فعالیتهای بنده در تهران بود و توانستم در سازمان بهزیستی کشور و نهاد ریاست جمهوری مسئولیت خوبی بگیرم و حتی میتوانستم بیشتر هم پیشرفت کنم، اما همیشه فکر میکردم که خانه خودم، شهر خودم، آب و خاک خودم بیشتر به من احتیاج دارد و میتوانم در آنجا کمک بیشتری به مردمم و مخصوصاً خانمها کنم. آن هم خانمهایی که در محدودیت بودند و به لحاظ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عقب نگه داشته شده بودند به همین خاطر تصمیم گرفتم به عنوان کاندیدا خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهم.
شما اولین بانویی هستید که توانستهاید از این حوزه انتخابیه به مجلس راه بیابید و حتی از شما به پدیده انتخاباتی یاد میشود. فکر میکنید چه ویژگیهایی موجب شد تا مردم حوزه انتخابیه شما برای اولین بار به یک خانم اعتماد کنند و با توجه به این که رقبای شما از نمایندگان دورههای قبلی بودند، مردم شما را به عنوان نماینده خود به خانه ملت بفرستند؟
بله من اولین بانو در جنوب استان بوشهر هستم که وارد سیاست شدم. دوست داشتم از مجلس هشتم وارد مجلس شوم که به دلیل شرایط سنیام درآن زمان نتوانستم. برای ورود به مجلس نهم اقدام و ثبتنام کردم که رأی نیاوردم. مهمترین هدفم درآن زمان این بود بسنجم جامعهای که درآن بزرگ شدم و پرورش پیدا کردم، حضور یک زن را در انتخابات میپذیرد یا خیر؟ با توجه به این که رأی نیاوردم اما نفر دوم انتخابات شدم. بنده با شعار «پایان تکرار» وارد عرصه رقابت شدم. به مردم گفتم دنبال تغییر هستم و همین شعار معنای متفاوتی را در ذهن مردم ایجادکرد؛ در واقع هر فردی استنباط خودش را از این شعار برداشت میکرد. زمانی که در انتخابات مجلس نهم رأی نیاوردم برخیها فکر میکردند که شکسته خوردهام؛ در واقع این بزرگترین پیروزی بود که یک زن در جنوب استان بوشهر بتواند نظر مثبت 22 هزار نفر را جلب کند و چنین آرایی را کسب کند. از همان زمان کارم را با جدیت بیشتری ادامه دادم. خوشبختانه در مجلس دهم و یک بازه زمانی کوتاه وارد عرصه رقابت انتخاباتی شدم که توانستم با رأی خوبی پیروز شوم و حدود 44 هزار رأی کسب کردم.
موفقیت شما در انتخابات مجلس دهم چه تاثیری در فضای اجتماعی حوزه انتخابیه شما در رابطه با بانوان داشت؟
برای بسیاری باورپذیر نبود یک خانم برای اولین بار در جنوب استان بوشهر وارد مجلس شورای اسلامی شود. یکی ازمهمترین هدفهایم برای حضور در انتخابات این بودکه خانمها به خصوص زنان حوزه انتخابیه و استان محل تولدم به این باور برسند که میتوانند وارد جامعه شوند و در فعالیتهای اجتماعی شرکت کنند. خدا را شکر میکنم که به این هدفم رسیدهام. به گونهای که در انتخابات شورای شهر گذشته در عسلویه درانتخابات شوراها خانمی کاندیدا شد و با اختلاف بسیارکم رأی نیاورد و این امر بسیار مهم است. هماکنون هم اگر به آمارهای میزان مدیریت زنان در کل کشور نگاه کنید استان بوشهر با 18 و نیم درصد در صدر استانهایی است که از مدیران بانو استفاده میکند و حوزه انتخابیه بنده در شهرستانهای دیر، کنگان، جم و عسلویه بیش از 20 خانم بخشدار، رئیس اداره و دهیار داریم عملکرد بسیار مثبتی هم داشتهاند.
شما جزو نمایندگانی هستید که دو صفت ویژه زن بودن و جوان بودن را توامان دارید. این دو صفت چقدر در پیشبرد اهداف و کارها به شما کمک کرده و احیاناً چقدر برایتان مانع شده است؟
دقیقاً همین دو عامل جوانی و خانم بودن باعث شد تا به بنده لقب پدیده انتخابات داده شود. زیرا دقیقاً این دومولفه دهن پرکن است و هرکسی میتواند روی آنها مانور دهد، اما در عمل کمتر کسی به بانوان و جوانان اعتقاد دارد و عرصهای برای فعالیت برای آنها ایجاد میکند. در رابطه با شخص خودم میگویم که دو ویژگی جوانی و بانو بودن بسیار کمک حالم بودند برای این که بتوانم اعتماد اقشار مختلف مردم را جلب کنم و به مردم بگویم اگر قرار است از وضعیت سابق خود که ناراضی هم بودند خارج شوند، باید به فردی با ویژگیهای جدیدی رأی دهند که همین اتفاق هم رخ داد. متاسفانه در جامعه ما جنسیت میتواند ملاک برتری باشد پس یقیناً کاندیدای خانم کار دشوارتری در عرصه انتخابات دارند. دقیقاً همین موضوع هم باعث میشود که تلاش مضاعفی برای کار داشته باشم. هرکسی بخواهد سهم زنان و جوانان در مدیریت کشور را در حد شعار نگه دارد بطور حتم خیانت کرده است. معتقدم جوانان جسارت، علم و توان بسیار بیشتری برای پیشبرد اهداف کشور دارند. همین موضوع را رهبری هم بطور مکرر در رابطه با آن صحبت کردهاند و حتی خواهان شکلگیری یک دولت جوان انقلابی بودهاند که بتواند اهداف انقلاب را بیش از پیش به جلو ببرند.
کمیسیون انرژی مجلس هم از جهت اعضا و هم از جهت موضوع کمی مردانه به نظر میرسد اما شما سخنگوی کمیسیون هستید. با همکاران خود در کمیسیون بابت زن بودنتان به چالشی بر نخوردهاید؟
حوزه انتخابیه بنده شهرستانهای دیر، کنگان، جم و عسلویه است که بیش از 40 درصد بودجه کشور از صنایع نفت و گاز و پتروشیمی حوزه ما به دست میآید. از این رو ضروری است که نماینده جنوب بوشهر در کمیسیون انرژی عضو باشد و حتی این حوزه به دلیل اهمیت بالا و موقعیت استراتژیکی که در کشور دارد باید بیش از یک نماینده داشته باشد که هر دو آنها هم عضو کمیسیون انرژی باشند. الحمدلله در مجلس شورای اسلامی ما بحثی در رابطه با جنسیت نداریم و همه همکاران با نهایت احترام نسبت به یکدیگر رفتار میکنند.
خانم الماسی شما در مجموع فرد بیحاشیهای محسوب میشوید اما انتشار مطالبی منسوب به شما در فضای مجازی با واکنش و تکذیب شما همراه بود و شما آن را «یک حرکت هدایت شده و با هدف تخریب شخصیت» توصیف کردید. درباره این حواشی بگویید به نظر خودتان چرا آن اتفاق رخ داد و آیا باز هم با چنین چالشهایی مواجه بودید یا خیر؟
من در طول دوره مسئولیتام نهایت تلاشم را کردم تا به دور از بازیهای رسانهای و سیاسی و سیاهنماییهای جناحی بتوانم گرد محرومیت و محدودیت را از سیمای حوزه انتخابیهام بزدایم. زیرا به رغم این که بخش اعظمی از صنعت کشور در جنوب استان بوشهر وجود دارد، اما هیچکس اقدام به ملزم کردن صنعت نفت در راستای اجرای مسئولیتهای اجتماعی برای محیط پیرامون را که شهرستانهای جنوبی ما هستند انجام نداده بود. از این رو بنده تلاش کردم بتوانم بودجهای از نفت در این راستا جذب کنم که الحمدلله موفق هم بودم و نزدیک به 700 میلیارد بودجه در قالب 319 پروژه عمرانی برای 4 شهرستان دیر، کنگان، جم و عسلویه جذب کردیم. متاسفانه در جامعه ما افراد بداخلاقیهای سیاسی و جناحی آفت اصلی عدم رشد و پیشرفت اقتصاد و سیاست و فرهنگ محسوب میشود. آن اتفاقی که بعد از انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی و مشخص شدن بنده به عنوان نماینده منتخب مردم رخ داد، بداخلاقی بود که از سوی برخی افراد برای تخریب اینجانب رخ داد، اما آنها نمیدانستند که خدا مؤمنین را وعده داده است «و مکرو و مکرالله و الله خیرا ماکرین» و الحمدلله خدعه آنها به خودشان بازگشت.
مجلس دهم در مجالس بعد از انقلاب رکورد حضور زنان نماینده را شکست با وجود این اما انتقاداتی به عملکرد فراکسیون زنان مجلس وارد است و گروهی معتقدند مجلس دهم در حوزه زنان عملکرد قابل توجهی ندارد و بیشتر به طرحهای حاشیهای و پر سر و صدایی چون «مطالبه حضور زنان در ورزشگاهها» پرداخت و از پرداختن به مطالبات واقعی قاطبه زنان جامعه بیتوجه عبور کرد. شما چه پاسخی به این انتقاد دارید؟
تحتتاثیر قرار گرفتن عملکرد مجلس در دوره دهم و به تبع آن عملکرد فراکسیون زنان مجلس به دلیل نوع عملکرد دولت بود. متاسفانه کشور در شرایطی است که تحریمهای بیسابقه و شرایط سخت کشور همه فعالیتها را تحتتاثیر قرار داده است هر چند نمیخواهم تمام مشکلات کشور را به گردن دولت یا یک ارگان خاص بیاندازم، زیرا مشکلات باید در سطح علمی و تعامل بین قوا مورد بررسی قرار گیرند. اما روی هم رفته با توجه به پتانسیلی که در خانمهای این دوره از مجلس وجود دارد و ظرفیتهای موجود، فراکسیونی به نام جوانان در مجلس تشکیل شد که بیشتر اعضای آن خانمها هستند. من نایب رییس فراکسیون جوانان مجلس هستم. کارهای بسیار خوبی درفراکسیون جوانان و فراکسیون زنان مجلس شروع شده است.
برای مثل لایحه حمایت ازکودکان و نوجوانان که چندین سال در مجلس مانده بود را به تصویب رساندیم. لایحه هویت یافتن فرزندان مادر ایرانی در مجلس مصوب شد. شخصاً توانستم برای اولین بار و براساس ماده 47 قانون برنامه ششم توسعه خانمها را برای آزمونهای رسمی و استخدامی پتروشیمیها وارد بازار کار کنم. فوریت طرح عدم ازدواج دختران زیر 13 را در برنامه داریم. اصلاح قانون مدنی ماده 1041 در دستورکار است. از طرف دیگر تلاش کردیم در برنامه ششم توسعه که برای زنان اولویتهایی در نظر گرفتهایم 27 دهم درصد مالیات بر ارزش افزوده را به حوزه ورزش بانوان اختصاص دادیم. همچنین سال گذشته بودجهای برای زنان آسیبدیده در نظرگرفته شد. در این دو سال فراکسیون زنان تلاشهای زیادی انجام داده است. درصدد هستیم که مشاوره قبل از ازدواج و آزمایش ژنتیک را اجباری کنیم. با توجه به این که زنان درمجلس 6 درصد و جزو اقلیتها هستند، اما توانستند با تلاشهای فراوان مصوبات خوبی را در مجلس داشته باشند. صد البته یقین دارم با توجه به همین عملکرد خوبی که نمایندگان زن داشتند در بهارستان یازدهم شاهد حضور بیشتر زنان در مجلس شورای اسلامی باشیم.
از نظر شما به عنوان یک زن نماینده این افزایش حضور زنان در خانه ملت چقدر به پیگیری مطالبات حوزه زنان کمک کرد؟
همانطور که خدمتتان عرض کردم برای مثال حضور یک بانو از جنوب استان بوشهر باعث شده است که امروز بیشترین میزان مدیران زن در سرتاسر کشور از استان بوشهر باشد و بیشترین تعداد این زنان نیز در حوزه انتخابیه بنده باشد. هیچ دولت یا مجلسی نمیتواند بیشتر از خود زنان، یعنی تک تک زنان این مملکت به حضور و تاثیرگذاری آنها کمک کند. بنده عمیقاً معتقدم زنان باید سهم بیشتری از مدیریت کلان کشور داشته باشند. بعد از انقلاب سال 57 کشور ما برای اولین بار دارد یک حکومت دموکراتیک بر اساس آرای مردم تجربه میکند و قبل از آن ما 2500 سال حکومت خودکامه و پادشاهی داریم که حضور اقشار مختلف مردم از جمله زنان را برای اثرگذاری در جامعه محدود میکند.
آیا سکینه الماسی خود را برای انتخابات دوره بعدی هم آماده کرده است و آیا با عملکردی که در این دوره داشتهاید فکر میکنید برای مجلس یازدهم هم رأی بیاورید؟
بنده هم اکنون نماینده قانونی مردم هستم و قطعاً تا آخرین روز نمایندگی خود براساس رسالت و سوگندی که یاد کردهام برای مردم حوزه انتخابیهام تلاش میکنم. این که عملکرد بنده خوب بوده یا خیر را قطعاً مردم در اسفندماه پاسخاش را خواهند داد. اما اتفاقات زیادی برای اولین بار در دوره نمایندگی بنده برای مردم رخ داد از جمله ملزم شدن نفت به اجرای تعهدات خود در راستای مسئولیتهای اجتماعی که بودجهای حدود 700 میلیارد برای 4 شهرستان ما به ارمغان آورد. وقتی اهمیت این بودجه را متوجه خواهیم شد که بدانیم بودجه استان بوشهر سالیانه به صورت رسمی از 400 میلیارد بیشتر نمیشود که شما بهتر میدانید بخش اعظمی از آن هم اصلاً محقق نمیشود. این بودجه زمانی اهمیتاش دقیقاً مشخص میشود که بدانیم کل 4 شهرستان جنوبی استان بوشهر تا قبل از بنده 27 پروژه عمرانی تکمیل شده با اعتبار 13 میلیارد داشته است اما الان 319 پروژه با اعتباری که خدمتتان عرض کردم.
روستاهای ما سالیانه بودجهشان به طور متوسط به 50 میلیون تومان هم نمیرسید اما امروز ما به هر روستا 500 میلیون اعتبار اختصاص دادهایم. این قبیل موارد تفاوتهایی است که ما در حوزه نمایندگی رقم زدهایم.
امروز بیش از 50 فضای آموزشی با اعتباری بالغ بر 100 میلیارد در 4 شهرستان یا تکمیل شدهاند و یا در حال تکمیل هستند که امیدواریم با اهمیت دادن به آموزش و پرورش سرمایهگذاری خوبی برای آینده جنوب استان بوشهر کرده باشیم. بنده نمیخواهم از این مصاحبه به عنوان تبلیغات استفاده کنم اما یقین دارم تک تک افراد حوزه انتخابیهام تفاوت سطح نمایندگی را شاهد بودهاند و ما با بالابردن سطح نمایندگی در جنوب استان بوشهر کاری کردیم که زین پس هرکسی بخواهد برای نمایندگی مردم کاندیدا شود میداند که مردم توقعشان از نماینده بسیار بالا رفته است.