پزشك امروز: دکترصدیقه امینی کافی اباد، پاتولوژیست، اولین معاون فنی و کنترل کیفی زن در سازمان انتقال خون ایران، از بانوان محقق و پژوهشگر و عضو هیات علمی سازمان انتقال خون ایران است. وی دوره عمومی خود را در دانشگاه شهید بهشتی گذراندهاند. وي از اولین گروههای دانشجویی بود که پس از انقلاب فرهنگی وارد دانشگاه شد و بلافاصله پس از خاتمه دوره پزشکی وارد رشته تخصصی آسیب شناسی شد. دكتر اميني از پژوهشگران موفق در زمينه خون و بيماريهاي منتقل شونده از راه خون است. وقتی به او میگویم میخواهم به عنوان یک بانوی موفق با شما صحبت کنم با شکست نفسی میگوید : از کجا میدانید من موفق هستم. من آرزو داشتم رتبه علمیاي چون ماری کوری به دست میآوردم. گفتگویی که با وی انجام داده ایم به مناسبت 24 خرداد مصادف با 14 ژوئن روز جهانی اهدا کنندگان خون و حسن تصادف تقارن این روز با 20 جمادی الثانی میلاد حضر ت فاطمه (س) و روز زن است.
ازوقتی که وارد سازمان خون شدید تا وقتی که رتبه اولین معاون زن سازمان انتقال خون را به دست آوردید چقدر طول کشید؟
سال 78 کارم را در سازمان به عنوان مسول بخش هپاتیت و ایدزشروع کردم و بعد از 12 ماه سرپرستی مدیریت فنی به من سپرده شد و بعد از 8 ماه نیز ابلاغ مدیر فنی برایم آمد. 4 سال مدیر فنی بودم و بعد از آن مدیر کنترل کیفی که بیش از 5 سال طول کشید و از شهريور ماه سال 1387 نیز به عنوان معاون فنی و کنترل کیفی سازمان معرفی شدم.
میتوانم سنتان را از شما سوال کنم؟
گفتهاند از خانمها دو چيز را نپرسید. یکی سنشان و دیگری حقوقشان ! ولی با یک ضرب و تقسیم ساده میشود گفت که چهل و چند ساله هستم.
پس به نظر میرسد طی این مدت پیشرفت خوبی داشتهاید، چنانچه ارزیابی خودتان از این مدت کار و پژوهش چیست؟
برای من جایگاه داشتن چندان مهم نبود و بیشتر اثر بخشی کار برایم اهمیت داد. وقتی به پایگاهها نگاه میکنم و پیشرفت آنها را میبینم یا وقتی میبینم دستور العملهایی را که اینجا نوشتهایم چقدر توانسته به پایگاهها کمک کند و جلوی خطاها را بگیرد و موجب ارتقای فرایندها باشد احساس رضایت به من دست میدهد.
سهم شما از این موفقیتها چه اندازه است؟
این مجموعه مثل دستگاهی است که باید همه چرخهایش باهم بچرخد تا پیش برود و من دقیقا نمیتوانم بگویم چقدر سهم دارم اما میتوانم بگویم که یکی از این چرخها بودهام و به پیشروی این مجموعه کمک کردهام.
با نگاهی به گذشته فکر میکنید نقش خود را به نحو احسن ایفا کردهاید یا خير؟
فکر میکنم تمام تلاشم را کردهام و اگر باز هم به آنجایی که میخواستهام نرسیدهام گاه عوامل فرا سازمانی و محیطی بیرون نیز دخیل بوده است. در واقع گاه مسائل و جنجالهای مطبوعاتی که برای انتقال خون ایجاد شده مانع پيشرفت شده و مجموعه نتوانسته با سرعت مورد انتظار پیشروی داشته باشد اما آنچه در حیطه اختیارات من بوده تقریبا انجام دادهام.
طرحهایی که داشته اید تا چه حد به عملیاتی شدن نزدیک شده است؟
طرحهایی که داشتهام اغلب به دست آوردن اطلاعاتی بوده است که میتوانسته زمینهاي را فراهم کند تا فرایندی اصلاح شود یا شیوه جدیدی مطرح شود.
تاکنون چند طرح پژوهشی داشته اید؟
در 27 طرح یا مشارکت داشتهام یا مجری طرح بودهام هماكنون حدود 22 طرح آن به اتمام رسیده است.
مهم ترین طرحهایی که به انجام رساندهايد، چه بوده است؟
هماكنون HCV ژنوتایپ اهدا کنندگان و بیماران در معرض خطر را در دست دارم که طرح بسیار مفیدی است.
شايد اين طرح از خوشایند ترین طرحهایی بوده که روی آن کار کردهام. علاقه خودم کار کردن روی بیماریهایي است كه از راه خون منتقل ميشوند.
آيا روی ژنوتایپ ویروس اچ آی وی هم کار کردهاید؟
من در این طرح که در سازمان انتقال خون در بخش کیت سازی پی سی آر بیش از دو سال پیش روی آن کار کردهاند شرکت داشتم.
مهمترین دستاوردهای این طرح چه بود؟
در اين طرح نشان داده شد که ژنوتایپ آلوده شدگان به این ویروس HIV با ویروسهای موجود در افغانستان مشترک است و البته این در میان بیماران مبتلا به مواد مخدر و معتادان تزریقی بوده و جامعه ای غیر از هموفیلیها و تالاسمیها است. این افراد مهمترين ناقلان این نوع عفونت در ایران هستند که در واقع مسوول 60 درصد از انتشار این بیماری به حساب میآیند. نتایج این طرح افقهای جدیدی را در مورد اپیدمیولوژی عفونت HIV در ایران ،راههای انتقال و ورود آن به کشور مشخص کرد. در مورد HIV همه معتقدند از راه فاکتورهايي آلوده شده اند كه وارداتی بودهاند.
انیستیتو پاستور همین تحقیق را میان معتادان تزریقی و بیماران هموفیلی انجام داد.
در این طرح مشخص شد گونههاي HIV بين بيماران هموفيلي و معتادان تزريقي كاملا متفاوت است و در معتادان تزریقی گونه ویروس مربوط به آفریقا و آسیای میانه است د رصورتی که در میان بیماران هموفیلي گونه اروپایی ویروس HIV دیده میشود که ثابت میکند آلودگی HIV در آنها از را ه فراوردههای وارداتی از اروپا بوده است.
در واقع این طرحهای تحقیقاتی میتواند خیلی از پروندهها را که اکنون مطرح است ببندد. چرا زودتر این تحقیقات انجام نشده است؟
در میان تالاسمیها موردی از
HIV گزارش نشده اما هپاتیت وجود داشته و در مورد اين طرحها نيز در حال مطالعه هستيم. اما مسأله این است که باید دید چرا بین گونههایی که در سراسر دنیا شایع است در هپاتیت سی شباهت بیشتری دیده شده است. در مورد HIV نیز وقتی که پرونده هموفیلیها باز بود مقاله انستیتو پاستور هنوز منتشر نشده بود و این مقاله میتواند فرصتي براي بازگشایی مجدد پرونده و بررسی دوباره آن را بدهد. در حال حاضر نیز در مورد پرونده شرکت تولید کننده محصولات خونی به ایران (مریو)، سازمان انتقال خون و وزارت بهداشت در حال پیگیری هستند.
در مورد مدیرت بانوان و مقاومت پرسنل وبخصوص آقایان چه تجربهای دارید؟
تاكنون مدیریتهای زیادی را به بانوان سپردهایم اما اگر بخواهیم بررسی کنیم که چقدر مدیران زن موفق هستند باید به میزان پذیرفته شدن آنان دقت کنیم.
اگر در یک سخنرانی به سخنان شخص توجه کنیدو فکر کنید این حرفها را اگر یک خانم هم میزد چقدر با وقتی که یک مرد میگوید میزان پذیرش فرق داشت متوجه تفاوتهای میزان پذیرش بین زن و مرد میشوید.
خانمها مدیران بسيار سختكوش و توانايي هستند.
و البته سخت گیر هم هستند !
از فرصتي كه در اختيار ما قرار داديد، سپاسگزارم.
با همكاري: ماندانا مولاعلي
كارشناس روابطعمومي و امور بينالملل سازمان انتقال خون ايران