زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

فرزانه درویشی؛ کارشناسی ارشد مامایی، عضو انجمن علمی مامایی ایران

یک زوج سالم از نظر باروری به دنبال هر رابطه جنسی پیشگیری نشده تنها 25 درصد شانس بارداری دارد.

سرعت باروری از یک زوج به زوجی دیگر متفاوت و بستگی به سن زوجین، سلامت عمومی، سبک زندگی و ژنتیک دارد.

جهت افزایش سلامت باروری و دستیابی هرچه سریع‌تر به بارداری

مشاوره با متخصص

زوجینی که در آینده نزدیک قصد اقدام به بارداری دارند، بهتر است از 6 ماه تا یک سال قبل از اقدام به بارداری با متخصصین مامایی خود مشاوره و مناسب‌ترین روش پیشگیری را انتخاب کنند.

به دنبال قطع اکثر روش‌های پیشگیری از بارداری، بلافاصله تخمک گذاری ماهیانه خانم‌ها شروع و بارداری امکان‌پذیر است.

تنها یک روش پیشگیری از بارداری وجود دارد که در غالب موارد موجب تأخیر تخمک‌گذاری می‌شود و آن هم آمپول‌های پروژسترونی سه ماهه است؛ بنابراین به زوجین جوانی که در آینده نزدیک قصد اقدام به بارداری به ویژه بارداری اول دارند، توصیه می‌شود جهت جلوگیری از بارداری از این روش استفاده نکنند.

افزایش سلامت و کیفیت رژیم غذایی

برای افزایش سلامت باروی مهم است که تغذیه شما چگونه باشد. رعایت تنوع و تعادل در گروه‌های غذایی (گروه نان و نشاسته، مواد پروتئینی، میوه‌جات و سبزیجات تازه و همچنین لبنیات)، لازمه داشتن یک رژیم غذایی سالم است.

برخی از مواد غذایی با در برداشتن ویتامین E، زینک و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها به سلامت و کیفیت اسپرم و تخمک کمک می‌کنند و شانس بارداری را افزایش می‌دهند؛ این مواد غذایی شامل آجیل، دانه‌ها، روغن‌های گیاهی، سبزیجات دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج، حبوبات، غلات سبوس دار به ویژه جوی دوسر، شیر  و گوشت کم چرب، زیتون، ماهی‌های قزل آلا و میگو، تخم مرغ، شکلات تلخ و غیره می‌باشند.

حداقل از 6-3 ماه قبل از اقدام به بارداری رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و مواد غذایی ذکر شده را به اندازه کافی در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید و استفاده از هرگونه غذای رستورانی، فست فودها و غذاهای پرچرب و کنسروی را محدود کنید.

برنامه ورزشی منظم

برخی از زنان دچار تنبلی تخمدان هستند و نسبت به زنانی که تخمدان‌های فعال دارند، میزان تخمک‌گذاری ماهیانه در آنها به مراتب کمتر است.

پرداختن به ورزش‌هایی مانند ایروبیک، پیاده‌روی‌های سریع، شنا و غیره حداقل 3 بار درهفته به طور منظم و هر بار به مدت 1-0/5 ساعت، علاوه بر حفظ نشاط و شادابی، سرعت آزاد شدن ماهیانه تخمک‌ها و حفظ باروری را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.

لازم به ذکر است انجام ورزش های منظم در بین مردان نیز با افزایش تعداد و تحرک اسپرم‌ها و همچنین افزایش کیفیت آنها همراه است.

کاهش مصرف کافئین و حذف الکل و دخانیات

مصرف هرگونه دخانیات در میان زوجینی که در سنین باروری قرار دارند، شانس دستیابی سریع به بارداری را محدود و احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد و علت آن نیز ایجاد یک محیط کم اکسیژن و آثار سمی مستقیم نیکوتین بر اثر استعمال دخانیات است.

مصرف بی‌رویه چای پرنگ و قهوه نیز طبق تحقیقات به انجام رسیده با کاهش باروری و افزایش احتمال سقط ارتباط دارند.

شناسایی و درمان مناسب عفونت‌های ادراری- تناسلی

برخی از عفونت‌های شدید اندام‌های تناسلی و لگن ممکن است به درجاتی با باروری تداخل داشته باشد؛ بنابراین 3-1 ماه قبل از اقدام به بارداری به متخصصین مامایی یا زنان مراجعه و درمان مناسب را دریافت کنید.

زمان انجام نزدیکی فاکتوری مهم در موفقیت باروری

زنانی که عادت ماهیانه منظم دارند و فاصله بین اولین روز قاعدگی یک ماه تا اولین روز قاعدگی ماه بعد در آنها 30-28 روز است، حدود روزهای 14-13 بعد از اولین روز قاعدگی تخمک‌گذاری می‌کنند لذا برقراری رابطه جنسی از 2 روز قبل تا 2 روز بعد از این روزها به صورت یک شب در میان شانس بارداری را به مراتب افزایش می‌دهد.

سعی کنید حداقل نیم ساعت پس از اتمام رابطه جنسی در وضعیت خوابیده به پشت قرار بگیرید تا حجم زیادی از اسپرم‌ها به سمت رحم هدایت شوند.

زمان تخمک‌گذاری در زنانی که مبتلا به تنبلی تخمدان هستند و یا زنانی که عادت ماهیانه نامنظم دارند، قابل پیش‌بینی نیست؛ بنابراین توصیه می‌شود زمان انجام نزدیکی در این گروه از زنان بلافاصله پس از اتمام دوره خونریزی و به صورت یک شب در میان باشد.

جهت تعیین دقیق‌تر روز تخمک‌گذاری می‌توان از کیت‌های مخصوص تخمک‌گذاری استفاده کرد؛ این کیت ها نوار هایی هستند که باید پس از پایان روزهای قاعدگی به صورت روزانه در ادرار صبحگاهی قرار داده شوند؛ زمانی که تخمک‌گذاری نزدیک باشد این نوار به صورت دو خط روشن نشان داده می‌شود و باید پس از مشاهده آن اقدام به نزدیکی نمود.

این کیت‌ها از طریق داروخانه‌ها قابل خریداری هستند.

حفظ آرامش

استرس، درگیری‌های فکری و اضطراب مانند یک سد مانعی بر سر راه باروری مردان و زنان است.

سعی کنید حداقل از 6 ماه تا یک سال قبل از اقدام به بارداری فعالیت‌های استرس زا را محدود کنید، از افراد و محیط‌های پر استرس دوری کنید و با افرادی معاشرت کنید که بودن در کنار آنها موجب آرامش شما می‌شود.

می‌توانید برای حفظ و افزایش آرامش روان خود از کلاس‌های مدیتیشن و یوگا بهره ببرید.

پرهیز از حمام، وان‌های داغ، سونا و جکوزی به ویژه در آقایان

گرمای زیاد با افزایش دمای بیضه‌ها باعث آسیب به اسپرم‌ها می‌شود.

چه مدت باید برای بارداری تلاش و پس از آن جهت ارزیابی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کرد:

اگر سن خانم کمتر از 30 سال باشد بعد از 12 ماه تلاش، سنین 35-30 سال بعد از 6 ماه تلاش ،40-35 سال بعد از 3 ماه و در سنین بالای 40 سال بلافاصله باید ارزیابی‌‌های لازم توسط پزشک صورت بگیرد و اقدام به بارداری تحت نظر پزشک باشد.