تحريريه مجله دنيای سلامت
آیا تصمیم گرفتهاید بچهدار شوید؟ اگر پاسخ شما مثبت است باید به شما تبریک بگوییم! اما پیش از اقدام، لازم است از سالم بودن مرواریدهای سفید و زیبای داخل دهان خود مطمئن شوید. نه تنها بارداری بر سلامت دهان و دندان موثر است، بلکه سلامت دندانها و لثهها نیز بر بارداری و سلامت جنین تاثیرگذار است. ممکن است یک دندان فاسد در حالت عادی تا مدتها علائمی نداشته باشد و شما را اذیت نکند. اما با باردار شدن، همه چیز تغییر خواهد کرد. افزایش برخی هورمونهای خاص در دوران بارداری میتواند مشکلات دندانها را تشدید کرده و یک فساد کوچک را به عفونت سیستمی دندان و لثه تبدیل کند. علاوه بر سختیهای ایجاد شده ناشی از فساد دندانها برای مادر، جنین نیز در معرض خطر است. تحقیقات نشان میدهند رابطهای مستقیم میان بیماریهای مربوط به لثه مادر و تولد زودتر از موعد نوزاد وجود دارد. همچنین نوزادانی که مادرانشان دچار بیماریهای لثه هستند، هنگام تولد وزن کمتری نیز دارند. کودکانی که زودتر از موعد به دنیا میآیند بیشتر در معرض ابتلا به فلج مغزی و مشکلات بینایی و شنوایی هستند. محققان تخمین میزنند از هر 100 مورد تولد زودتر از موعد، حدود 18 مورد آنها مربوط به بیماریهای مربوط به لثه مادر است. عفونت دائمی لثه علت اصلی این بیماریها محسوب میشود. تشخیص و رفع این بیماریها پیش از بارداری احتمال تولد نوزاد زودتر از موعد را میتواند تا 80 درصد کاهش دهد.
چرا باید پیش از بارداری برای انجام معاینات به دندان پزشک مراجعه کرد؟
آیا شما هم مانند بسیاری دیگر وقتهای سالیانه مراجعه به دندان پزشک را نادیده میگیرید؟ آیا هر بار اینکار را به بهانه ای پشت گوش میاندازید؟ اگر چنین است، بهتر است هرچه سریع تر با مطب دندان پزشک خود تماس بگیرید و در اولین فرصت برای معاینه دندانهایتان مراجعه کنید. اکثر ما میدانیم که خانمهای باردار باید تا جاییکه میتوانند خود را در معرض اشعههای خطرناک، از جمله اشعه ایکس قرار ندهند. اگر دندانهای شما دچار مشکل باشند، پزشک برای تشخیص درست احتیاج به عکسهایی دارد که برای گرفتن آنها باید از اشعه ایکس استفاده شود. اگر شما باردار باشید، نمی توانید به سادگی این عکسها را تهیه کنید. علاوه بر این، بارداری دورانی است که در آن به دلیل افزایش برخی هورمونها و همچنین تامین نیازهای جنین از طریق بدن مادر، دندانهای شما بیشتر در معرض آسیب، از جمله شکستگی قرار دارند. همچنین در دوران بارداری، لثهها، مانند سایر بافتهای بدن، متورم میشوند. به همین دلیل هم زودتر از حالت عادی خون ریزی میکنند. این حساسیت بیش از حد و تورم لثه، باعث میشود این قسمت از دهان زودتر به باکتریها آلوده شده و در نتیجه عفونت کند. اگر پیش از بارداری نقاط ضعف دندانهای شما تشخیص داده شوند و پزشک آنها را اصلاح کند، میتوانید از سلامت دندانهایتان در این دوران مطمئن باشید. همچنین بهتر است پیش از باردار شدن، از دندان پزشک خود بخواهید دندانهایتان را به صورت عمقی تمیز و جرمگیری کند.
مراقبت از دندانها پس از بارداری
اگر در دوران بارداری مجبور شدید به دندان پزشک مراجعه کنید، حتما او را در جریان شرایط خود قرار دهید. برای احتیاط بیشتر، بهتر است از انجام هرگونه عملیات بر روی دندانها در سه ماهه اول و سه ماهه آخر خودداری شود، مگر در موارد اورژانسی. این دورههای زمانی، دورههایی حیاتی برای رشد جنین هستند. به همین دلیل است که توصیه میشود در این دوران مادر در معرض اقداماتی که میتواند جنین را تحت تاثیر قرار دهد، از جمله مصرف انواع دارو یا تماس با اشعهها، قرار نگیرد. بهتر است ترجیحا هر گونه عملیات بر دندانها پس از تولد نوزاد صورت گیرد.
به دندان پزشک خود اطلاعات دقیقی در رابطه با داروها یا حتی مکملهای غذایی که مصرف میکنید بدهید. همچنین او را در جریان توصیههایی که پزشک به شما کرده است قرار دهید. ممکن است این اطلاعات بر تصمیمی که دندان پزشک برای درمان دندانهای شما میگیرد تاثیر گذار باشد.
از گرفتن عکسهایی که با اشعه ایکس از دندانهای شما گرفته میشوند در دوران بارداری خودداری کنید. اگر به دلیل وجود شرایط اضطراری گرفتن عکس از دندان شما واجب باشد، به پزشک خود در رابطه با شرایط ویژه تان توضیح دهید. او با انجام اقداماتی خاص از رسیدن اشعه به شما و جنین به میزان زیادی جلوگیری میکند.
در دوران بارداری، به بهانه باردار بودن، از مراجعه به دندانپزشک برای انجام معاینات دورهای، خودداری نکنید. اتفاقا انجام این معاینات در دوران بارداری بیش از سایر اوقات اهمیت دارد زیرا همانطور که گفتیم تغییرات هورمونی باعث حساس شدن دندانها و لثهها شده و احتمال تورم و خونریزی لثه و فاسد شدن دندان را افزایش میدهند. در صورت مشاهده هر گونه نشانهای غیر عادی در دندانها یا لثهها، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
استفراغ دردوران بارداری میتواند به دندانها آسیب برساند. دردوران بارداری، خصوصا در ماههای اول، بسیاری ازخانمها دچار ريفلاکس معده و استفراغ میشوند. این مشکل باعث میشود لایهای از اسید بر روی دندانهای شما بنشیند و به مرور به مینای آن آسیب رسانده و نهایتا باعث تسریع تخریب آن شود. به منظورکاهش آثارمخرب این مشکل بر دندانها، بهتراست بلافاصله پس ازاستفراغ دندانهای خودرامسواک نزنید زیرا اینکار موجب میشود مینای دندان بیشتر از بین روند. ابتدا دهان خود را کاملا با آب معمولی بشویید. سپس ازیک دهانشویه دارای فلوراید استفاده کنید. پس ازیک ساعت دندان خودرامسواک بزنید. بهداشت دهان و دندان را در این دوران بیش از همیشه رعایت کنید. حداقل روزی دوبار با مسواک دارای فلوراید دندانهای خود را مسواک بزنید و هر شب از نخ دندان و دهان شویه استفاده کنید.