در سراسر جهان آغاز سال نو میلادی را با خرید هدیه برای یکدیگر و برگزاری مهمانی‌ها و فستیوال‌ها جشن می‌گیرند؛ خیابان‌ها و محله‌های ارامنه نشین ایران حال و هوای دیگری یافته و تم کریسمسی و بابانوئلی آن مخاطبانی را جذب آنجا کرده است اما در این بین هستند ایرانیانی که هرچند عید نوروز را پای سفره هفت‌سین می‌نشینند و آداب خاص آن را به جای می‌آورند اما این روزها با پوشیدن لباس‌های «بابانوئل» و تزئین خانه‌هایشان با وسایل «کریسمس» خود را به صورت خاص و ویژه‌ای در فضای مجازی نمایش می‌دهند.
تولد حضرت عیسی
در همین رابطه احمد بخارایی-جامعه‌شناس در گفت‌وگو با اشاره به اینکه تولد حضرت عیسی را باید به‌طور عام از سه زاویه بررسی کرد، توضیح داد: زاویه اول: دیدگاهی است که مسیحیان به‌طور خاص به تولد حضرت عیسی دارند؛ زاویه دوم: را باید در مورد افراد مرفه جامعه که با ارتباط برقرار کردن از دوران قبل از انقلاب با خارج از کشور داشته‌اند و این روز را جشن می‌گیرند، مورد بررسی قرارداد و اما در سومین زاویه: باید توجه داشت که روز کریسمس به جشن "فرامذهبی" تبدیل‌شده چراکه این عید از اوایل قرن ۲۰ ماهیت مذهبی نداشته، بلکه افراد به‌عنوان تعطیلات و خوش‌گذرانی این روز را جشن می‌گیرند.
آگاهی و اعتقاد به جشن کریسمس
وی درباره علت رغبت برخی نوجوانان ایرانی به جشن‌ها و مراسم غیر ایرانی معتقد است: باید با توجه به شرایط زمانی، مکانی و جغرافیای ایران، پدیده علاقه جوانان به جشن‌های غیر ایرانی را موردبررسی قرارداد.
این‌گونه رفتارها اغلب از جنس "کنش" یا "واکنش" هستند.
در ایام نوروز جشن‌ها که امری باستانی است و همه اقشار جامعه در برپایی آن سهیم‌اند "کنش" نامیده می‌شود، اما واکنش زمانی است که نه لزوماً به دلیل ماهیت، آگاهی و اعتقاد به جشن کریسمس بلکه به دلیل رفتارهای افراطی و عکس‌العملی در جامعه بروز پیدا می‌کند.
به‌عبارت‌دیگر ایرانیان علاقه‌مند به جشن‌های غربی با بروز رفتارهای واکنشی به دلیل قرار گرفتن در بحران هویت و ناتوانی در اثبات شخصیت خود از این رسومات به‌عنوان ابزاری برای نمایش خود استفاده می‌کنند.
علاقه برخی جوانان به جشن‌های غربی یا غیرایرانی
بخارایی معتقد است: علاقه برخی جوانان به جشن‌های غربی یا غیر ایرانی ناشی از مدیریتی است که از سطح خرد تا کلان افراد را تحت تأثیر قرار داده است.
بخش قابل‌توجهی از این رفتارها میان جوانان "نمایشی" است، چراکه جوانان هیچ درک و اطلاعی از تاریخچه زندگی حضرت مسیح و یا ارتباط معناداری بافرهنگ مسیحیت ندارند و تنها با استفاده از این مراسم خود را در فضاهایی چون فضای مجازی و میان دوستان و اقوام نمایش می‌دهند.
همین مسئله از دیدگاه جامعه‌شناسی واکنش یا همان رفتارهای افراطی نامیده می‌شود.
من می‌خواهم آزادباشم
به گفته این جامعه‌شناس واکنش در سطح خرد حاکی از این مسئله است که جوانان می‌خواهند با برگزاری مراسم‌های مرتبط با غربی‌ها به جامعه هشدار دهند که: "من می‌خواهم آزادباشم."
به‌عبارت‌دیگر آن‌ها می‌خواهند چیزی که نیستند باشند، هرچند این علاقه و گرایش به فرهنگ غربی میان جوانان عمیق نیست اما زمانی که پیرامون ما فضا بسته شود رفتارها هم به‌صورت واکنشی و افراطی بروز پیدا می‌کنند که وابسته به عکس‌العمل افراد و در نهایت به جامعه است.
تنوع مراسم در جامعه
وی ادامه داد: مدیریت سطوح میانه نیز باعث شده جوانان نخواهند در قیدوبند مراسمی باشند که تاکنون در جامعه برایشان تعریف‌شده است.
آن‌ها خواستار این هستند که از تنوع مراسمی در جامعه‌شان برخوردار باشند.
در سطح کلان نیز این مسئله حادتر شده به‌طوری‌که رفتارهای واکنشی جمعی افراد، فرهنگ سنتی و ایرانی غالب را نفی می‌کند، این مسئله حاکی از آن است که افراد علاقه‌مند به جشن‌های غربی، جذب فرهنگ خودشان نشدند و فرصتی شده در غالب نماد جشن کریسمس که همه فرهنگ‌ها در آن حضور دارند، خود را مطرح کنند.
فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی
بخارایی در ادامه تأکید کرد: فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی توانسته‌اند در راستای ترویج فرهنگ غرب مؤثرتر عمل کنند و همین مسئله باعث شده این گروه از جامعه جوان با رغبت به‌سوی سایر فرهنگ غیر ایرانی متمایل شوند.
به گفته وی باید در دنیای مدرن مدافع تنوع فرهنگی باشیم چراکه همه فرهنگ‌ها دارای ارزش هستند.
در قرن ۲۰ و ۲۱ به دلیل اینکه مرزها برداشته‌شده، تهاجم فرهنگی بی‌معناست. در تعامل‌ها، نقاط ضعف فرهنگ‌ها برجسته می‌شود و فرهنگ‌ها ترویج می‌یابند.
جشن‌های غیربومی
این جامعه‌شناس بابیان اینکه جامعه به‌ویژه جوانان نیازمند شادی و نشاط هستند، خاطرنشان کرد: جشن مسیحیان نسبت به عید "نوروز" از رنگ، شادی، نور و تنوع بیشتری برخوردار است و افراد در اعیاد خود فارغ از نگاه مادی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند اما در جامعه ایرانی گاه دفع فرهنگی مشاهده می‌شود و همین مسئله باعث شده اعضای جامعه و جوانان که سرمایه ما هستند به‌نوعی با پررنگ کردن جشن‌های غیربومی و ملی خود از فرهنگ ایرانی خودشان دفع شوند.
بیشتر بخوانید:
زندگی در فضای مجازی پوست شما را پیر می کند
