شب یلدا تنها به خوردن هندوانه و شکستن تخمه ختم نمی شود. چیزی که می تواند بیش تر از هر موردی یلدا را زیبا و بیاد ماندنی تر کند، سنت های دیرینه آن هستند. یکی از این سنت ها حافظ خوانی در شب یلدا نام دارد. همه ی ما می دانیم که حافظ یک شاعر بلند آوازه ایرانی است که در طول زندگی خود به خاطر حفظ کامل قرآن کریم توانسته لقب حافظ را بگیرد.
این شاعر بلند آوازه غزل هایی را سروده که می تواند آرام بخش دل و جان باشد. حافظ خوانی در شب یلدا یکی از آن رسوم های زیبا و به یاد ماندنی بوده که از دیرباز برای ما به میراث رسیده است. معمولاً در شب یلدا همه ی اعضای فامیل، اعضای خانواده ها، بزرگ تر ها، کوچکتر ها، همه و همه کنار هم قرار می‌گیرند تا این آداب و رسوم ایرانی را بیش از پیش زنده کنند.
خواندن دیوان حافظ، یکی از سنت های قدیمی شب یلدا است. در این شب غزل های زیبای لسان‌الغیب خوانده خواهد شد. معمولا بزرگ تر خانواده یک دیوان زیبای حافظ را با خود به همراه دارد. این دیوان را به نیابت همه کسانی که در محفل حضور دارند، ورق زده و برای آن ها تفأل می نماید. در تفال خویش یک غزل می یابد آن را برای دیگران تلاوت می کند. همواره تفال به دیوان حافظ و حافظ خوانی جای تامل و تفکر دارد. چرا که این آیین زیبا در شب یلدا باید وجود داشته باشد.
بیشتربخوانید:
تاریخچه شب یلدا
سردی زمستان با گرمی دل ها محو می شود
یلدا، اولین شب فصل زمستان است. عمر آن یک دقیقه از شب قبل و بعد از آن بیش تر است. با این که تنها یک دقیقه طولانی تر است، اما دارای عظمت و شکوهی بیش تر از یک دقیقه می باشد. این وجود شما و دوستی و محبت است که به آن عظمت می دهد. در این شب همه ی اعضای خانواده و اقوام دور هم جمع می شوند و سعی می کنند که بهترین لحظات را کنار هم سپری کنند. اگرچه دیگر این روز ها ما به خاطر مشغله ی کاری نمی توانیم اقوام دور را ببینیم اما اعضای خانواده هر چند هم که کوچک باشد. دور هم گرد می آیند. خواندن غزل های حافظ در شب یلدا یکی از رسوم دیرینه و پر طرفدار است. زمانی که بزرگ و کوچک دور تا دور یک کرسی گرم و زیبا جمع شدند، تفال به دیوان حافظ زده می شود، غزلی بر می آید و خوانده خواهد شد. این غزل می تواند حرف دل و بزرگ و کوچک باشد. هر کس با توجه به نیتی که دارد، برداشتی از این غزل می کند. به همین جهت است که ما حافظ را لسان الغیب می نامیم.
بیشتربخوانید:
فلسفه ی گرفتن فال حافظ در شب یلدا چیست؟
فلسفه ی حافظ خوانی در شب یلدا
هر غزل او دارای معانی متفاوتی خواهد بود که با حرف دل تک تک اعضای فامیل هم خوانی دارد. حافظ خوانی در شب یلدا در کنار خوردن انار و هندوانه و شیرینی و سایر خوراکی ها انجام می شود. چرا یلدا اینقدر شیرین است؟ تا به حال به این فکر کرده اید؟ یلدا بهانه ای است برای نزدیک شدن قلب ها به یکدیگر، برای پاک کردن دل ها از کینه، برای تفأل به حضرت عشق و…
وقتی که اعضای خانواده دور هم جمع می شوند، لحظات سرد آن شب زمستانی چنان گرم خواهد شد که گویی ایران زمین، جانی دوباره گرفته است. برخی از فلسفه دانان حافظ خوانی در شب یلدا را بدون علت نمی دانند. آن ها بر این باورند که همان طور که در سایر مناسبت ها مثل سیزده به در، چهارشنبه سوری، عید نوروز و غیره فلسفه ای وجود دارد. در حافظ خوانی در شب یلدا نیز فلسفه ای نهفته است.
می خواهیم بدانیم چرا در این شب زیبا و به یاد ماندنی فال حافظ می گیرند؟ همه ی ما کم و بیش با آداب و رسوم ایران آشنا هستیم اما متاسفانه هیچ گاه معنی این آداب و رسوم را دنبال نمی کنیم. اگر چه بسیار معتقدیم که باید آداب و رسوم ایرانی مثل چیدن سفره هفت سین، مثل عید نوروز، مثل سیزده بدر، چهارشنبه سوری و غیره انجام شوند اما ممکن است هیچ گاه به فلسفه ی آن ها نیز نیندیشیده باشیم. فلسفه دانان بر این معتقدند که حافظ از سوی خدا نظر کرده است. این همه محبوبیت و ماندگاری نام نیز به خاطر همان می باشد. از این رو شما وقتی به فال حافظ روی می آورید و تفال می زنید. در می یابید که چقدر از غزل های آن با نیت دل شما هم خوانی دارد. به همین دلیل است که فال حافظ از گذشته تا به کنون مورد استقبال پیر و جوان بوده است.
بیشتربخوانید:
تاریخچه و آداب‌و‌رسوم شب یلدا در ایران و جهان
سنت دیرینه حافظ خوانی در شب یلدا
در شب یلدا علاوه بر خوردن انواعی از میوه های زمستانی و پاییزی مثل: انار، کدو، چغندر قند، هندوانه و خوردن آجیل و شیرینی شما می توانید با حافظ خوانی نیز دهان خود را شیرین کنید.
گذشتگان اعتقاد دارند که زمستان به دو چله تقسیم می شود. چله بزرگه و چله کوچکه نام آن ها است. از اول دی تا دهم بهمن چله بزرگه بوده و از دهم بهمن تا آخر آن چله کوچکه می باشد. آن ها بر این باورند که اگر چه چله بزرگه ایام طولانی‌تری دارد اما سردی سوز آن به پای چله کوچکه نخواهد رسید. وقتی که چله کوچکه تمام می شود گذشتگان می گفتند که دیگر زمستان تمام شد و منتظر روز های درخشان بهاری بودند. باید بدانید که یلدا اگر چه دارای آداب و رسوم نهفته است که ما شاید فلسفه آن ها را ندانیم اما بزرگ ترین فلسفه ای که در دل آن نهفته است، دیدن عزیزانمان است. دیدن کسانی که شاید آن ها را فراموش کرده باشیم. پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، خاله، عمه، دایی، عمو و غیره.
یلدا به ما می آموزد که نباید هیچگاه فراموش کنیم که بوده ایم و از کجا آمده ایم. یلدا به ما می آموزد که اگر در طول سال کدورتی بین اعضای فامیل بود، آن شب باید این کدورت را بشویند و ببرند و با قلبی زلال و صاف به استقبال هم دیگر بروند. یلدا لحظه های شیرینی است که می تواند با وجود کینه ها تلخ شود. بیاید و این تلخ کامی ها را کنار بگذارید و به شیرینی یلدا بپیوندید و با حافظ خوانی در شب یلدا کلام خود را معطر سازید.
بیشتربخوانید:
تاریخچه و فلسفه شب یلدا در ایران باستان
