زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

آسیه محمدزاده؛ کارشناس ارشد تغذیه

شب یلدا یا شب چله آخرین روز آذرماه، شب اول زمستان و درازترین شب سال است. ایرانیان باستان با باور اینکه فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر شده و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند. این جشن از ۷ هزار سال پیش تاکنون در میان ایرانیان برگزار می‌شود.

آیین شب یلدا، خوردن هندوانه، انار، انگور، توت خشک، انجیر و آجیل مخصوص است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند. خواص تغذیه‌ای هریک از این خوراکی‌ها در ادامه آمده است.

هندوانه
هندوانه از ۹۲ درصد آب و 7 درصد قند طبیعی تشکیل شده است. همچنین حاوی ویتامین‌های C، بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامینA) و B، پروتئین، منیزیم، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و لیکوپن می‌باشد. هندوانه با دارا بودن بیش از90 درصد آب، برای رفع تشنگی بسیار مناسب است. هیچ میوه‌ای تا این اندازه آب ندارد، بنابراین برای پیشگیری از بیماری‌های كلیوی و پیشگیری و درمان یبوست، تب و بیماری‌های عفونی مفید می‌باشد.

این میوه حاوی مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها در طبیعت است. هندوانه سرشار از ویتامین C و نیز منبع بسیار مناسبی از بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامین A) است. همچنین هندوانه قرمزرنگ منبع یك نوع آنتی‌اکسیدان کاروتنوئیدی به نام لیکوپن می‌باشد. لیکوپن یک رنگدانه شیمیایی است که باعث ایجاد رنگ قرمز در هندوانه، گوجه‌فرنگی و گریپ فروت می‌شود.

تحقیقات نشان داده‌اند كه میزان لیكوپن موجود در یك واحد هندوانه بیشتر از گوجه‌فرنگی است.  آنتی‌اکسیدان‌های موجود در هندوانه، رادیکال‌های آزاد را در بدن خنثی می‌کنند. بنابراین مصرف هندوانه باعث پیشگیری از بروز سكته قلبی، آسم، استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و سرطان روده می شود. انجمن قلب آمریکا مصرف هندوانه را به خاطر دارا بودن مواد آنتی‌اکسیدان به‌عنوان یک راهكار مهم برای حفظ سلامت قلب، توصیه كرده است.

هندوانه حاوی ویتامین‌های گروه B می‌باشد که برای مصرف انرژی در سلول‌های بدن ضرورت دارند. از ویژگی‌های دیگر هندوانه این است كه كم سدیم و پرپتاسیم می‌باشد. با توجه به اینكه سدیم زیاد باعث افزایش فشارخون و پتاسیم موجب پاییـن آمدن آن می‌شود، مصرف این میوه برای افراد مبتلا به پرفشاری خون مفید است.

انار
انار منبع ویتامین‌هایA ، E، C، نیاسین و اسید فولیک، پتاسیم و فیبر است. تحقیقات نشان داده‌اند که انار 3 برابر چای سبز، آنتی‌اکسیدان دارد. مصرف انار باعث کاهش میزان LDL (کلسترول بد) خون، جلوگیری از لخته شدن خون و کاهش پرفشاری خون می‌شود. بنابراین از ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی پیشگیری می‌کند. همچنین مصرف این میوه باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های سینه، پروستات و پوست می‌شود. 

انگور
انگور میوه‌ای بهشتی است که حاوی ویتامین‌های A و C، منیزیم، کلسیم، آهن،‌ فسفر و پتاسیم می‌باشد‌. مصرف این میوه در درمان یبوست، التهاب معده و روده‌ها و بهبود عوارض روماتیسم موثر است. پتاسیم موجود در انگور در کاهش پرفشاری خون نقش دارد. این میوه به علت دارا بودن املاح و سلولز، خاصیت ملین و مدر دارد و برای مبتلایان به اوره بالای خون مناسب است‌. همچنین فنل‌های موجود در انگور، دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی هستند.

کشمش و توت خشک
کشمش نیز مانند انگور حاوی فنل است، ولی چون طی فرایند تبدیل انگور به کشمش، میزان فنل موجود در آن کاهش می‌یابد، خاصیت آنتی‌اکسیدانی کمتری نسبت به انگور دارد. عنصر بروم موجود در کشمش در سلامت استخوان نقش دارد و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. توت خشک حاوی پروتئین، ویتامین‌های گروه B، ویتامین A، کلسیم و آهن است.

انجیر
انجیر منبع خوب پتاسیم است و میزان کمی سدیم دارد، بنابراین برای کاهش پرفشاری خون مفید می‌باشد. کلسیم و منیزیم موجود در انجیر در حفظ سلامت استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان نقش دارند. انجیر ملین و ضد یبوست است و از سرطان روده جلوگیری می‌کند. همچنین، برای پیشگیری از سرطان سینه مفید می‌باشد.

مصرف این میوه باعث کاهش میزان کلسترول و اسید اوریک خون می‌شود. این میوه حاوی مقادیر قابل توجهی آنتی اکسیدان نیز می‌باشد. میزان ویتامین B6 موجود در انجیر از سایر میوه‌ها بیشتر است. این ویتامین به سوخت و ساز پروتئین در بدن کمک می‌کند.

گردو 
گردو منبع خوبی از پروتئین است. همچنین حاوی ویتامین‌های A، E، C، B1، B2، اسید فولیک(B9)، اسید پانتوتنیک(B5) و نیاسین(B3) و برخی مواد معدنی از قبیل آهن، روی ، مس، منگنز، كلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم می‌باشد. در میان مواد معدنی سدیم به مقدار کم در گردو یافت می‌شود.

گردو خاصیت ضدالتهابی دارد، بنابراین در پیشگیری و درمان آسم، روماتیسم مفصلی و بیماری‌های التهابی پوستی مانند اگزما و پسوریازیس (ایجاد لکه‌های قرمزرنگ در پوست) نقش دارد. 
گردو از قلب و عروق محافظت می‌کند.

گردو یكی از مهم‌ترین منابع اسیدهای چرب غیراشباع است. بررسی‌ها نشان داده‌اند كه مصرف اسیدهای چرب غیراشباع تأثیر مثبتی بر روی فاكتورهای زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی- عروقی دارد، به‌طوری كه باعث كاهش میزان كلسترول خون، LDL(كلسترول بد) و لیپوپروتئین a (یكی از عوامل خطر لخته شدن خون در شریان‌ها) می شود...

برای خواندن بخش دوم -خوراكی های بلندترين شب سال- اینجا کلیک کنید.