فلسفه بعضی از اتفاقات بیشتر از آن‌که نیاز به توضیح داشته باشد نیاز به بازنگری دارد. شاید نوع پوشش مراسمات عزاداری یا نحوه برگزاری مراسم در برخی نقاط دنیا آن هم به صورت استثنائی متفاوت باشد، اما اصل بر این است که فرد غم‌دیده ناراحت است و یا دست‌کم به احترام غم دیگران خود را ناراحت نشان می‌دهد. از آن‌طرف این یک اصل بدیهی و پذیرفته شده در مناسبات اجتماعی است که فرد غم زده خود را نمی‌آراید. عدم آرایش و پیرایش در فرهنگ ایرانی و اسلامی برای مدت‌ها به نشانه عزاداری، نشانه احترام به فردى است که از دنیا رفته.
فسلفه ایام محرم و عزاداری امام حسین (ع) علاوه بر همه ابعاد وسیعش به عزاداری و سوگ گره خورده است. در کنار همه پیام‌های عاشورایی شهادت امام حسین (ع) و یارانش که با مظلومیت بسیار در این ایام اتفاق افتاده و از دیرباز شعور درک چرایی حادثه کربلا با شور عزاداری بر امام حسین (ع) و یارانش و مصیبت‌هایی که بر بازماندگان گذشت، همراه بوده است. اینکه گفته شد گویا فلسفه عزاداری بر اباعبدالله و چرایی برپایی ایام محرم نیاز به بازنگری دارد، ورود مدها، آداب جدید و ظواهر ناپسندی به نام «لایف استایل محرم» است که گویا به همه چیز توجه دارد جز ایام عزاداری و سوگ اهل بیت (ع).
مد همان مد است فقط با رنگ مشکی
وضعیت مد و پوشش در کشور ما مخصوصا در سال‌های اخیر از عرف جامعه ایرانی و اسلامی فاصله گرفته است. اما حداقل در سال‌های گذشته با نزدیک شدن به ایام محرم به احترام عزاداری اباعبدالله (ع) پوشش‌ها حتی در سطح خیایان به پوشش اسلامی و دینی نزدیک‌تر می‌شد. اتفاقی که این روز‌ها به شدت کم شده و مد غیرمتعارف کوچه و بازار مردان و زنان، فقط زنگ خود را به مشکی تغییر می‌دهد.
در این بین باز هم فضای مجازی آتش مد مشکی را شعله‌ورتر می‌کند. جستجوی هشتگ «استایل‌های محرمی» یا «لباس محرمی» شما را وارد دنیایی از مد‌های پوششی می‌کند که هیچ ارتباطی با یک مراسم عزاداری ندارند. مانتو‌های بدن‌نما و کوتاه، شلوار‌های جذب، روسری‌هایی که طرح آن‌ها فقط با استفاده به صورت باز و بدون حجاب قابل دیده شدن است و کفش‌ها و طرح‌هایی که مناسب مهمانی هستند. در واقع همه این پوشش‌ها را می‌شود با تغییر رنگ از مشکی به رنگ‌های دیگر در مهمانی‌ها و مراسم شاد هم استفاده کرد.
رسم عزا به سادگی و پوشش حداکثری است
این در حالی است که نه فقط در ایران بلکه در سایر نقاط دنیا وقتی پای رسوم مذهبی به میان می‌آید پوشش حداکثری و ساده هم به دنبال آن مطرح می‌شود. مثلا همان‌طور که برای ورود به امامزاده‌ها در ایران نیاز به پوشیدن چادر است، سایر معابد مذهبی در کشور‌های دیگر هم اجازه ورود با هر پوششی را نمی‌دهند و از توریست‌ها می‌خواهند با خریداری پارچه بدن خود را به صورت حداکثری بپوشانند.
عدم پوشش مناسب برای یک مراسم مذهبی را به عدم تناسب لباس و آراستگی فرد برای شرکت در یک مراسم عزاداری اضافه کنید. هنوز هم در بسیاری از نقاط کشور رسم است که در روز عاشورا به نشانه مصیبت و غم مردان و زنان، بر لباس مشکی خود گل و خاک می‌ریزند تا در عزای اباعبداالله حتی از نظر ظاهری بیشتر از همیشه مصیبت‌زده باشند. اما صفحات مجازی تولید وفروش مد‌های محرمی که قطعا مشتری‌های خودشان را هم دارند شما را به خرید لباس‌هایی دعوت می‌کنند که حتی بیشتر از پوشش باقی ایام سال، جلوه‌گر است.
آرایش مخصوص محرم!
مسیر تناقض فکری و رفتاری در ایام عزاداری اباعبدالله وارد فاز‌های تازه‌ای شده است. حالا به خیلی از افراد برای حضور در مراسمات محرم از روز‌های قبل به آرایشگاه می‌روند. اکثر سالن‌داران به صورت رسمی ابراز نمی‌کنند که در این ایام آرایش و پیرایش مخصوص محرم انجام می‌دهند، اما می‌گویند اگر مشتری بخواهد برای او ناخن با تم رنگ مشکی و عزاداری می‌کاریم، مو‌های خانم‌ها را به نحوی روشن می‌کنیم که در کنار روسری مشکی بیشترین جلوه را داشته باشد. حتی ممکن است برای مشتری آرایش صورت تیره انجام بدهیم!
همه این خدمات به صورت غیررسمی، اما در قالب آرایش محرمی در اکثر سالن‌ها و آرایشگاه‌های زنانه قابل دسترس است. حتی آرایشگاه‌های مردانه با نزدیک شدن به ایام محرم برای مشتری‌های خود پیشنهاد‌های ویژه‌ای دارند: ریش و موی خود را بلند کنید تا به آن‌ها مدل‌های خاص برای حضور در مراسم‌های محرم بدهیم!
حتی یک چندسالی است که به طنز، اما با ریشه‌های واقعی این ماجرا دهان به دهان بین مردم می‌چرخد که مردان در ایام قبل از محرم به باشگاه‌های ورزشی می‌روند تا با ورزیده کردن بدن خود در ایام محرم و در دسته‌های عزاداری بیشتر جلوه‌گری کنند!
سوگ محرم قربانی درآمدزایی مجازی
درست است که مراسم عزاداری و گریه بر امام حسین (ع) در هر کدام از مناطق کشور با رسم و رسوم خاص مردم آن منطقه برگزار می‌شود. اما وجه تشابه همه این رسوم، رعایت رسم عزا و داغدار بودن است. از رسم «سنج و دمام‌زنی» در جنوب کشور گرفته تا «علم‌بران» که در بسیاری از شهر‌های کشور انجام می‌شود. اما حتی در رسمی که در آستانه اشرفیه انجام می‌شود و برگزارکنندگان آن فقط خانم‌ها هستند، پوشش خانم‌ها عبای بلند و اکثرا چفیه است که با آن صورت را می‌پوشانند و یا از روبند استفاده می‌کنند.
سال‌هاست که مراسم‌های زنانه روضه‌خوانی در داخل خانه‌ها یا حسینیه‌ها برگزار می‌شود. از قدیم متولیان این مراسم‌ها ساده‌ترین لباس‌های مشکی خود را می‌پوشیدند و خانم‌های مدعو به احترام عزاداری سیدالشهدا (ع) چادر و روسری هم از سر خود برنمی‌دارند. یعنی به دنبال آراسته بودن حتی در مراسماتی که به صورت خصوصی و در خانه‌ها برگزار می‌شود هم نیستند.
همه این احترامات و رعایت آداب و رسوم عزاداری این روز‌ها در سایه تبلیغات و درآمدزایی در شبکه‌های اجتماعی در حال به حاشیه رفتن است. تا جایی که حتی لباس‌های نامناسب در قالب فروش محرمی برای کودکان هم به بازار آمده است. آیا قرار است کودکان ما از محرم فقط پوشیدن جدیدترین و به روزترین لباس‌های تیره را یاد بگیرند و تا در بزرگسالی با آمدن محرم صرفا به دنبال آخرین مد لباس مشکی باشند؟!
منبع: فارس
