تحریریه زندگی آنلاین : به دلیل بافت فرهنگی جامعه، آسیبهایی که زنان بعد از طلاق متحمل میشوند، بیشتر از آسیبهای وارده به مردان است. زنان در جریان طلاق، به شدت نگران آینده خود بعد از جدایی از همسر هستند. عدم استقلال مالی زن، وابستگی عاطفی، موضوع حضانت فرزند و آسیبهای وارده به فرزندان طلاق از دیگر عواملی هستند که مانع طلاق زنان میشوند. این موانع بیشتر در زمانهایی خانم را از طلاق منع میکند که دیگر برای حل مسائل راهی باقی نمانده باشد.
ضرورت آگاهی از پیامدها و آسیبها
بسیاری از افراد در جامعه برای کاهش آسیبهای طلاق در یافتن راهی برای جلوگیری از آن تلاش میکنند. اما برای طلاقهایی که اتفاق میافتد نیز باید فکر کرد تا آثار مخرب آن کاهش یابد. بنابراین لازم است در صورت تصمیم به طلاق، از آسیبهای آن آگاهی داشته و راههای برخورد با آنها را بدانید.
پدیده طلاق از چه چیزهایی ناشی میشود؟
طلاق پدیدهای اجتماعی است که این روزها به شدت در حال گسترش است. علت اصلی و عوامل طلاق بسیار گستردهاند اما زیربنای همه آنها، نداشتن شناخت مناسب زن و شوهر از هم، عدم درک متقابل و ضعف در مهارتهای زندگی زناشویی است. اما گاهی زوجین به مرحلهای میرسند که جز طلاق راهی نمیماند. به طور کلی زنان بعد از طلاق نسبت به مردان اندوه بیشتری را احساس میکنند. به دلیل ابعاد فرهنگی و اجتماعی جامعه ما، این اثرات برای زنان ایرانی شدت بیشتری دارد. البته نمیتوان منکر آسیبها و آثار طلاق بر مردان و فرزندان شد.
بیشتربخوانید:
قوانین حقوقی درخواست طلاق از طرف زن
آسیبهایی که به زنان بعد از طلاق وارد میشود
سردرگمی و نداشتن تصوری روشن از آینده، بیشترین ترس را برای زنان بعد از طلاق ایجاد میکند. ترس از آینده، تنش های روانی و آثار مخرب طلاق را برای زنان دوچندان می کند. نگاه جامعه به زن مطلقه بسیار بدتر از مردی است که طلاق گرفته است. برچسب زن مطلقه، منشا بسیاری از مشکلات زندگی برای خانم میشود. در ادامه برخی از چالشهای زنان بعد از طلاق را بررسی می کنیم:
عدم پذیرش خانواده از آثار طلاق بر زنان
گاهی اوقات خانواده زن، به دلیل قبح مسئله طلاق، به دخترشان اجازه این کار را نمیدهند و حتی تهدید میکنند که در صورت طلاق پذیرای او نخواهند بود. این مسئله به دلایل مختلفی مثل عدم توانایی تأمین هزینههای دخترشان و احتمالا فرزندان او یا ترس از آبرو مانع از برگشت دخترشان به خانه میشوند. این مسئله میتواند عواقب بسیار بدی برای زن داشته باشد و زندگی آنها را به خطر بیاندازد.
مشکلات روحی
احساس گناه، افسردگی و اضطراب شایعترین مشکلات روانشناختی زنان بعد از طلاق است. زنان بعد از طلاق ممکن است خود را دلیل شکست خوردن ازدواج و از هم پاشیدن خانواده بدانند. این مسئله در صورتی که خواهان درخواست طلاق زنان باشند یا پای فرزندی در میان باشد، شدیدتر میشود اما در هر حالتی وجود دارد.زنان رویاهای خود را در ازدواج دنبال میکنند و طلاق برای آنها احساس شدید ناامیدی به همراه خواهد آورد. اینکه دیگر زندگی آنها قابل پیشبینی نیست، هدفهایی که داشتند برای آنها بیمعنی شده است؛ همه اینها باعث ایجاد افسردگی بعد از طلاق در زنان میشود.
مشکلات مالی زنان بعد از طلاق
در جامعه ما اکثر زنان خانه دار، از نظر مالی به همسرشان وابستهاند. بر اساس نگاه جامعه سنتی، وظیفه تامین هزینههای زندگی بر عهده مرد است و پس از طلاق، به دلیل عدم استقلال مالی زنان و نداشتن شغل یا مهارتی زنان در تامین هزینههای خود به مشکل بر میخورند. مخصوصا اگر سرپرست فرزند خود باشند و خانواده حمایت گری نیز نداشته باشند این استرس مالی تشدید خواهد شد.
بیشتربخوانید:
چارچوب گفت و گوی سالم در زوجین چگونه است؟
نیازهای عاطفی، جنسی و ازدواج مجدد
معمولا زنان بعد از طلاق به دلیل آسیبهایی که دیدهاند، توانایی اعتماد به مرد دیگری را ندارند، اما به دلیل تنهایی و مشکلات زندگی حتی ممکن است به ارتباط با مردی که اصلا شرایط مناسبی ندارد، راضی باشند. نگاه جامعه به زنی که طلاق گرفته، باعث میشود که مردانی که شرایط مشابهی مثل او دارند به او درخواست ازدواج دهند. ازدواج با زن مطلقه معمولا با چالش های بسیاری روبرو است و در بیشتر مواقع شرایط به ضرر آن ها تمام می شود؛ حتی اگر زن در سنین پایین جدا شده باشد.
ممکن است زنانی که پشتیبانی مالی یا عاطفی ندارند، برای تأمین نیازهای عاطفی و جنسی خود، تن به ازدواج مجدد یا حتی ازدواج موقت و ازدواج سفید دهند. چون این ازدواجها ثبات ندارد، میتواند آسیبهای مجددی برای زن و حتی جامعه داشته باشد.
امنیت اجتماعی
متاسفانه به دلیل فقر فرهنگی و محدودیتهای هنجاری در جامعه ما، زنانی که طلاق گرفتهاند مدام در معرض پیشنهادات بی شرمانه و ناجوانمردانه قرار میگیرند. ممکن است برای انتخاب شغل، اجاره منزل و شروع یک رابطه جدید به مشکل بر بخورند.متاسفانه در سرتاسر جهان، زنان قربانیان اصلی انواع خشونت هستند. از خشونت های اجتماعی و جنسی تا خشونت خانگی تنش هایی است که زنان متحمل می شوند. این مسائل بسیار برای زن دردناک است و نیاز است که در صورت عدم حمایت خانواده یا حمایت مشروط آنها، حتما با مراکز حمایتی و روانشناس در ارتباط باشند.
احساس عدم امنیت
آینده نامعلوم و از بین رفتن حس امنیت زن، باعث تجربه فشار بیشتر میشود، مخصوصا وقتی از نظر مالی به شوهرشان وابسته باشند. در این حالت اضطراب شدید و نگرانی از آینده خود و فرزندشان به آنها فشار وارد میکند.تمام این مشکلات روحی، باعث تأثیر بر وضعیت جسمی زن شده و ممکن است ابتلا به بیماریهای جسمانی و بیماری های روان تنی را در پی داشته باشد.
مشکلات مرتبط با فرزندان
مادران بعد از طلاق نگرانیهای بسیاری در مورد آینده فرزندان و چگونگی تربیت آنها بدون پدر دارند. با توجه به نقش مادر در تربیت فرزندان، تنشها و فشارهایی که متوجه زنان قبل، بعد و در فرآیند طلاق میشود، عملکرد آنها را برای ایفای نقش والد تحت تأثیر قرار میدهد. بزرگ شدن فرزندان بدون پدر تعارضات و چالشهای بسیاری را برای مادر به همراه دارد. علاوه بر آن برخی ازمردانی که سرپرستی فرزندان را بر عهده دارند، اجازهی دیدار مادر با فرزندش را نمیدهند؛ این موضوع فشار روانی زیادی را برای مادر به همراه دارد.
بیشتربخوانید:
قابلیت های زنان در رفتار با همسر
وظیفه جامعه در مقابل زنان بعد از طلاق
مهمترین عامل کمک کننده به زنان مطلقه تغییر نگاه مردان و جامعه است. به هر دلیلی، خیلی از مردان به زنان مطلقه به عنوان برطرف کننده نیازهای جنسی خود و ابزاری برای رابطه جنسی نگاه میکنند که میتوانند به راحتی و بدون هیچ محدودیتی با آنها رابطه بر قرار کنند. زنان هم به دلیل نیازهای خود گاهی به این درخواستها تن میدهند و آسیب مجددی را متحمل میشوند. حتی گاهی خود خانمها نسبت به زنان مطلقه نگاه منفی دارند و آنها را مخرب زندگیهای خود و آسیبهای اجتماعی قلمداد میکنند.
متاسفانه در بیشتر مواقع زنان مطلقه در انتخاب شغل یا اجاره منزل نیز با مشکل مواجه می شوند. آزار جنسی در محل کار نمونه ای از مشکلاتی است که شاید در مورد تمام زنان عمومیت داشته باشد؛ اما در مورد زنان مطلقه بیشتر اتفاق می افتد. بنابراین وجود یک منبع حمایتی از زنانی که به تازگی از زندگی مشترک خارج شدند بسیار در این زمینه مهم است.
اثرات مثبت و کمک کننده به ترمیم آسیبهای طلاق
زنان بعد از طلاق، اول از همه به همراهی یک متخصص برای برطرف شدن آسیبهای روحی و چالشهای پیش رو نیاز دارد. برای کاهش آسیبهای طلاق در وهله دوم باید قبل از طلاق، استقلال مالی زنان مورد توجه قرار بگیرد، تا بتواند بعد از طلاق به آن تکیه کند. البته در این زمینه در کشور ما مسئله مهریه مطرح است اما به دلیل شرایط بحرانی اقتصادی، معمولا به شکل منطقی و عادلانه توسط مرد قابل پرداخت نیست. برخی دیگر از عواملی که به زندگی پس از طلاق کمک میکند:
کاهش آثار طلاق بر زنان
جدای از تأثیرات منفی طلاق روی یک زن، اگر او بدون خشونت و توافقی از زندگی خارج شود در بلند مدت ممکن است شادتر باشد. اگر زن در چارچوب سختگیرانه و محدود همسر خود گرفتار شده باشد، میتواند در زندگی خود آزادانهتر تصمیم بگیرد و برای پیشرفت خود با آرامش بیشتری تصمیم گیری کند. البته هنوز ممکن است به کمکهای حرفه ای و تخصصی برای جلوگیری از اشتباهات در برنامه ریزی و تصمیمات اشتباه نیاز داشته باشد.
فعالیتهای اجتماعی برای کاهش آسیبهای وارده به زنان بعد از طلاق
پدیدهای که میتواند به زن برای پذیرش طلاق کمک کند، فعالیتهای اجتماعی و گروهی است. فعالیتهای فرهنگی، هنری، ورزشی یا حتی خدمات خیرخواهانه و بشر دوستانه به زندگی جدید آنها معنا میدهد و کمک میکند تا احساس گناه و بی ارزشی آنها بعد از طلاق از بین برود و احساس ارزشمندی و مفید بودن کنند.
گسترش شغل و یا مهارت
بسیاری از زنان شاغل یا متخصص بعد از طلاق، به شدت در کار خود پیشرفت میکنند. به این دلیل که زن در دوران ازدواج، بیشتر درگیر مسائل خانه یا فرزندان بوده، حالا این فرصت را دارد که با آرامش خاطر به علایق و مهارتهای خود بپردازد.
سخن پایانی
طلاق هیچ گاه اتفاق خوب و مبارکی نبوده است. اما در بعضی مواقع می تواند تنها راه حل باشد. بنابراین باید در مورد طلاق آگاهانه تصمیم گیری کرد. تصمیم گیری احساسی و هیجانی می تواند صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. از این رو لازم است با افرادی که دارای تخصص و آگاهی هستند مشورت شود.