تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
خانواده كوچك‌ترین و مهم‌ترین نهاد یك جامعه است. از دل خانواده‌هاست كه افراد دانا، سختكوش، باوجدان و متعهد و یا افرادی بی‌ملاحظه، بی‌اعتنا به دیگران و حتی دزد و جنایتكار وارد جامعه می‌شوند و برای شهروندان دیگر مزاحمت و ترس و ناراحتی ایجاد می‌كنند. توجه به روابط داخلی خانواده‌ها، یعنی روابط پدر و مادرها با یكدیگر و با بچه‌ها و رابطه خواهران و برادران با هم بسیار اهمیت دارد و می‌تواند از بروز بسیاری از ناهنجاری‌ها جلوگیری كند. شما به عنوان پدر و مادر یا یكی از فرزندان خانواده با مشكلات كوچك و بزرگی در خارج و داخل خانواده روبه‌رو هستید. برخی از این مشكلات شاید بی‌اهمیت به نظر برسند ولی به قول معروف اعصاب خردكن هستند و باعث خشم و ناراحتی شما می‌شوند. مثلا اگر ببینید كه فرزندان‌تان كفش‌های‌شان را همین‌طور جلوی در پخش كرده و آنها را در جاكفشی نگذاشته‌اند، خشمگین می‌شوید و به عنوان یك مادر شاید حس كنید با یك عده آدم بی‌توجه و قدرناشناس زندگی می‌كنید. همین حس آزردگی و مانند اینها می‌تواند روی كیفیت روابط شما با دیگران اثر منفی بگذارد. یا اگر به عنوان یك پدر پس از یك روز كاری خسته‌كننده و پر مشغله به خانه بیایید و فرزند نوجوان‌تان بی‌توجه به خستگی شما در همان لحظه اول جلو بدود و پول زیادی بخواهد تا با دوستانش به گردش برود، آزرده خاطر خواهید شد و شاید با خشم و عصبانیت سرش داد بكشید كه چقدر خودخواه و بی‌ملاحظه است. داشتن یك خانواده سالم، شاد و سرشار از عشق و محبت آرزوی هر پدر و مادری است، ولی متاسفانه بسیاری از ما نمی‌دانیم چطور باید به این هدف برسیم. در این مجال درباره روشهای ایجاد چنین خانواده‌ای صحبت می‌كنیم.
با هم غذا بخورید
غذا خوردن دسته‌جمعی و بر سر یك سفره باعث می‌شود كه فرزندان با پدر و مادر احساس نزدیكی بیشتری كنند و امكان بروز اختلالات خوردن و افسردگی در نوجوانان هم كاهش یابد. ولی این به آن معنا نیست كه مانند یك سربازخانه برای غذاخوردن در كنار هم ساعت مشخصی تعیین كنید. اگر كار شما یا مدرسه و كار فرزندان‌تان به گونه‌ای است كه نمی‌توانید همه وعده‌های غذایی را دور هم باشید، سعی كنید تا جای ممكن و زمانی كه همه در خانه هستند با هم غذا بخورید. مثلا صبح‌های جمعه صبحانه‌ای متفاوت و مفصل‌تر از روزهای دیگر تدارك ببینید و در كنار هم به برنامه‌های شاد رادیو یا تلویزیون گوش كنید. سعی كنید در روز جمعه كه اكثر افراد خانواده خانه هستند، غذا را با هم بخورید. از دلخوری‌هایی كه از هم دارید صحبت نكنید و فقط حرف‌های شاد و خوشایند بزنید. خاطره این غذا خوردن‌های دسته‌جمعی در خاطره شما و به‌خصوص فرزندان‌تان حك خواهد شد و روی كیفیت روابط اعضای خانواده تاثیر خوبی خواهد گذاشت.
اوقات بیشتری را در خانه و با هم بگذرانید
بیشتر بچه‌ها وقتی در كنار پدر و مادرشان هستند و آنها برای‌شان كتاب می‌خوانند یا برای‌شان صحبت می‌كنند، بیش از زمانی كه مدام مهمانی بروند، خوشحال و راضی خواهند بود. بودن در كنار پدر و مادر در محیط امن و آشنای خانواده و در كنار والدینی كه به آنها محبت می‌كنند و با آنها حرف می‌زنند برای‌شان بسیار دلنشین‌تر از رویارویی با افراد غریبه و شام خوردن سر یك میز ناآشناست. كتاب خواندن با صدای بلند برای بچه‌ها و به خصوص بچه‌های كوچك، توان آنها را برای برقراری ارتباط با دیگران بالا خواهد برد.
پذیرای دوستان فرزندان‌تان باشید
مانع نشوید كه فرزندان‌تان با دوستان‌شان معاشرت یا آنها را به خانه دعوت كنند. بچه‌ها وقتی پا به دوره نوجوانی می‌گذارند نیازشان به داشتن دوست و كسی كه ویژگی‌های مشتركی با آنها داشته باشد، بیشتر خواهد شد. دوستان آنها را به خانه دعوت كنید تا از نزدیك با آنها آشنا شوید. شما با مشاهده اخلاق و رفتار دوستان فرزندان‌تان بیشتر می‌توانید فرزندان خود را بشناسید.
قوانینی برای خانه وضع و آنها را اجرا كنید
دكتر اسكات هالتزمن، نویسنده كتاب «رازهای خانواده خوشبخت» می‌گوید، خانواده‌هایی كه به قوانین روشن و مشخصی پایبند هستند، خوشبخت‌تر زندگی می‌كنند. او عقیده دارد: «ممكن است فرزند شما بگوید كه می‌خواهد آزاد باشد، ولی ته دلش از این آزادی می‌ترسد.» سعی كنید همه اعضای خانواده بخصوص فرزندان، قوانین خانواده را بشناسند و به آنها پایبند باشند. البته شما هم باید قوانینی وضع كنید كه عاقلانه، ضروری، قابل اجرا و منطقی باشد و اجرای آنها به بهبود امنیت خانواده و سلامت جسم و روان اعضای خانواده كمك كند. اگر این قوانین غیرمنطقی و غیرضروری باشد، فقط وضعیت خانواده را بدتر می‌كند.
به مسافرت بروید
مسافرت رفتن جریان عادی زندگی را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود كه اعضای خانواده چند روز را كنار هم بگذرانند و برای انجام كارها با یكدیگر همكاری كنند. كاری كنید كه فرزندان‌تان بفهمند آنها مركز جهان نیستند و می‌توانند روی محیط اطراف‌شان اثر بگذارند. دكتر هالتزمن می‌گوید، بودن در یك مكان جدید موجب ترشح دوپامین در مغز و ایجاد احساس شادی می‌شود و افراد خانواده را به هم نزدیك می‌كند.
از گذشته خوب‌تان با فرزندان‌تان صحبت كنید
اگر والدین شما فوت كرده‌اند و یا در كشور یا شهر دیگری زندگی می‌كنند كه فرزندان‌تان آنها را نمی‌بینند و چیز زیادی درباره‌شان نمی‌دانند، عكس‌های آنها را به فرزندان‌تان نشان دهید و از خاطرات خوبی كه با پدر و مادرتان داشته‌اید، صحبت كنید. این كار باعث می‌شود فرزندان شما حس كنند به خانواده بزرگ‌تری غیر از پدر و مادر و خواهر و برادرشان تعلق دارند. از خواهرها و برادرهای خودتان هم با بچه‌ها صحبت كنید و از خاطرات خوش و ماجراهای جالبی كه برای‌تان پیش آمده حرف بزنید.
درباره پول جر و بحث نكنید
زن و شوهرها بیش از هر چیز درباره پول با هم دعوا و جر و بحث می‌كنند. سعی كنید مشكلات مالی‌تان را به حداقل برسانید و جلوی بچه‌ها به خاطر پول با هم دعوا نكنید. وقتی می‌خواهید از مسائل و مشكلات مالی حرف بزنید به سه نكته دقت كنید. اول اینكه همه مسائل را بدون هیچ مخفی‌كاری از هم بیان كنید. اگر چیزی را از هم مخفی كنید، بر مشكلات‌تان اضافه خواهد شد. ابتدا یك هدف مالی (مثلا عوض كردن خانه یا خرید یك خودروی جدید یا راه‌انداختن یك كسب و كار) و سپس تمام چالش‌های مالی آن را مشخص كنید. قرض‌هایی كه از دیگران گرفته‌اید، وام‌هایی كه از بانك گرفته‌اید و باید با بهره به بانك برگردانید و هزینه‌های جاری زندگی از آن جمله‌اند. در مرحله بعد درباره اینكه چطور این هزینه‌ها را كاهش دهید، حرف بزنید و تصمیم بگیرید. درباره روشهای پول خرج كردن افراد خانواده، روش‌هایی برای صرفه‌جویی در مخارج و اینكه چطور با داشتن این مشكلات و اهداف و با داشتن هزینه‌های جاری به اهداف مالی‌تان برسید، با هم صحبت كنید و در نهایت با همفكری هم تصمیم درستی بگیرید.
