به قلم : مهرنوش رجایی ، روانشناس تربیتی
تحریریه زندگی آنلاین : در کنار پارک‌ها و مراکز تفریحی مختلفی که در همه کشورهای دنیا دیده می‌شود، شهربازی‌ها به عنوان اولین مکان‌هایی محسوب می‌شوند که به لحاظ تفریحی و سرگرمی از تنوع بسیار زیادی برخوردارند. به شکلی که از دیر باز تا کنون، شهربازی‌ها در سراسر جهان در طی سالیان طولانی جاذبه‌ای خاص برای همه مردم داشته‌اند. به همین دلیل این مکان پر جاذبه به عنوان مراکزی پر از سرگرمی و هیجان در سراسر دنیا مطرح می‌باشد که گروه‌های سنی مختلف خصوصا کودکان علاقه بسیار زیادی به آن دارند، چرا که با توجه به علاقه و سلیقه کودکان انواع و اقسام بازی‌ها را در خود جای داده است، اما خالی از لطف نیست که مروری داشته باشیم به اولین شهربازی در دنیا که در کجا و چه زمانی تاسیس شد؟
تیوولی؛ اولین شهر بازی در دنیا
اولین شهربازی در دنیا به نام «تیوولی(Tivoli) » در کشور دانمارک واقع شده است. این شهربازی در سال ۱۸۴۳ توسط فردی به نام «جورج کارستنسن» تاسیس شد. در واقع او پادشاه دانمارک را متقاعد کرد تا یک باغ تفریحی بنا کند، هر چند که این مکان تفریحی در ابتدا به عنوان یک پارک و باغ تفریحی در سال 1583 میلادی ساخته شد، ولی در مدت زمانی کوتاه توانست نام خود را به عنوان قدیمی‌ترین شهربازی دنیا در فهرست رکوردهای گینس به ثبت برساند، اما به مرور زمان و به سرعت توسعه پیدا کرد و نه تنها محبوبیت زیادی به دست آورد، بلکه به یک مقصد گردشگری معروف در جهان تبدیل شد. به شکلی که یک سالن پانتومیم به مجموعه تیوولی اضافه شد و رفته‌رفته سرگرمی‌هایی مانند ترن هوایی، چرخ و فلک، ماشین‌های برقی و انواع و اقسام بازی‌های دیگر در آن جایی گرفت. البته ناگفته نماند که در پی جنگ جهانی دوم، شهر بازی تیوولی به دست نازی‌ها سوزانده و با خاک یکسان شد، اما بعد از مدت زمانی کوتاه دوباره شروع به کار کرد و تا به امروز نیز این شهربازی همچنان پا بر جا است و از مدرن‌ترین و ایمن‌ترین وسایل بازی برخوردار است. به طوری که تمامی وسایل تفریحی آن از بالاترین استانداردهای جهانی برخوردارند و هم اکنون نیز بیش از 150 وسیله بازی و تفریح در آن وجود دارد که با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، همه وسایل بازی و ماشین‌آلات الکترونیکی که در این شهر بازی دیده می‌شود، مطابق با فن‌آوری امروزی می‌باشد. با همه ویژگی‌های خاصی که در شهربازی تیوولی به چشم می‌خورد، این شهر بازی نیز هم اکنون به عنوان یک قطب گردشگری در اسکاندیناوی مطرح است، اما در کنار همه این ویژگی‌ها و امکانات بسیار زیاد و سطح بالایی که در این مکان تفریحی دیده می‌شود، می‌توان به یک مورد بسیار جالب اشاره کرد که آن مشاهده بسیاری از لوازم بازی قدیمی است که برای بازدید عموم همچنان در این شهربازی دیده می‌شود. از جمله ترن هوایی که از چوب ساخته شده است که سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.
قدیمی‌ترین شهربازی‌ها در دنیا
بعد از شهربازی تیوولی که در کشور دانمارک احداث شد، در مدت کوتاهی کشورهای دیگر نیز با ایده گرفتن از این شهر بازی اقدام به تاسیس چنین مکان تفریحی کردند. از جمله این کشورها می‌توان به ژاپن، آمریکا سوئد و اتریش اشاره کرد که پیشینه شهربازی در آنها دارای قدمتی طولانی است که جزء شهربازی‌های قدیمی محسوب می‌شوند. البته هر کدام از این شهربازی‌ها در آغاز یا یک پارک معمولی و یا ساحلی عمومی برای شنا بودند و یا به عنوان پارک گل و گیاه باز شدند، اما به مرور زمان با تجهیز شدن‌شان به وسایل بازی و سرگرمی، جایگاه خاصی پیدا کردند و پس از مدتی همانند شهربازی تیوولی از امکانات رفاهی و سرگرمی‌های بی‌شماری با مدرن‌ترین و به‌روز‌ترین وسایل بازی بهرمند شدند و به لحاظ تاریخی به عنوان قدیمی‌ترین شهربازی‌ها نام‌شان ثبت شده است.
اولین شهربازی در ایران
اولین نمونه شهربازی در ایران در پارک‌شهر (سنگلج تهران) ساخته شد که بعدها بازی‌ها و سرگرمی‌هایی مانند تاب، سرسره، الاکنگ در آن مستقر شد. این پارک سرسبز دارای استخر بزرگی بود که مردم در کنار این استخر مشغول تماشای برنامه دوچرخه‌سواری و اکروبات‌بازی می‌شدند و بعضی اوقات هم گروه موزیک ارتش برای سرگرمی مردم در مقابل استخر برنامه اجرا می‌کرد و موزیک می‌نواخت. ولی در سال ۱۳۴۳ با افتتاح شهربازی ونک یا «فانفار» که در میدان ونک واقع شده بود، تهران صاحب اولین شهربازی مدرن شد. اما از سال ۱۳۵۳ به دلیل کمبود فضا و قرار گرفتن در مکانی پر تردد به مکانی دیگر که جنب نمایشگاه بین‌المللی تهران بود منتقل شد و «لونا پارک» نام گرفت. شهر بازی لوناپارک که در بین عموم مردم محبوبیت خاصی داشت و به عنوان یک مرکز تفریحی مناسب برای کودکان و حتی بزرگسالان شناخته شده بود، دارای وسایل بازی مختلف و متنوعی از جمله ماشین‌های برقی، چرخ و فلک، ترن هوایی و بازی‌های مهیج دیگری بود که در سال ۱۳۸۵ به طور دائمی تعطیل شد.
