زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

رضا فدوی؛ دانشجوی كارشناسی ارشد و كارشناس مسئول فضای سبز شهرداری چناران

آلودگی صوتی 

عمده‌ترین منابع سر و صدا و عامل آلودگی‌های صوتی در محیط‌های شهری ناشی از وسایل حمل و نقل می‌باشد كه شامل حمل‌و نقل جاده‌ای (موتورسیكلت، ماشین‌های سواری، ماشین‌های سنگین و نیمه‌سنگین)، حمل و نقل ریلی، صدای بلندگوهای مختلف، وسایل حفاری خیابان‌ها، وسایل جوشكاری و ساختمان سازی، تجهیزات و دستگاه‌های موجود در محیط زندگی و منزل سر و صداهای ناشی از مشاغل مزاحم در بطن شهر می‌باشد، به عنوان مثال یك خودروی سنگین با سرعت 32 كیلومتر در ساعت حدود 50 دسی‌بل آلودگی صوتی، با سرعت 64 كیلومتر در ساعت 58 دسی‌بل، با سرعت 96 كیلومتر در ساعت 64 دسی‌بل آلودگی صوتی ایجاد می‌كند. آلودگی‌های صوتی آسیب‌های فیزیولوژیكی زیادی را برای انسان‌ها به بار می‌آورد. با بررسی به عمل آمده به كارگیری شاخص‌های ذیل جهت كاهش آلودگی صدا پیشنهاد می‌گردد:

بهترین گونه‌ها: افرا، چنار و سرو شیراز، كاج تدا و كاج تهران 
بهترین تركیب گونه‌ها: افرا، اقاقیا و چنار یا تركیب بیشتری از گونه‌های با برگ پهن‌تر و یا با میزان صمغ بیشتر و تراكم بیشتر سوزنی برگ‌ها 
فاصله فضای سبز به عنوان حایل بین فرستند صدا و خانه‌های مسكونی: هر قدر عرض پیاده‌رو بعد از خط میانی سبز بیشتر باشد، اثر كاهش صدا بیشتر است (بیش از 15 متر). 
بهترین شكل زمین: زمین شیبدار اگر حایل بین فرستنده صدا و گیرنده صدا باشد، اثر كاهش صدا بیشتر است. 
ارتفاع و تراكم درختان: هر قدر ارتفاع و تراكم توده درختان بیشتر باشد، كاهش آلودگی صدا بیشتر است. 
اندازه و تراكم برگ: هر قدر برگ‌های درخت پهن‌تر باشند و یا تراكم برگ‌ها و تراكم صمغ در سوزنی برگ‌ها بیشتر باشد، كاهش آلودگی صدا بیشتر است. 
زاویه برگ: هر قدر زاویه قرار گرفته برگ نسبت به شاخه و شاخه پشت به ساقه تندتر باشد، كاهش آلودگی صدا بیشتر است. 
برخی از درختان كه در كاهش آلودگی صوتی به طور نسبی موثر است به شرح ذیل معرفی می‌گردد: ژونیپروس، غان مجنون، صنوبر كانادایی، یاس زرد، افرای سیاه، اقطی، فندق، نمدار، پیچ امین‌الدوله، نرگس، خاس، بلوط، خرزه، راش، صنوبر، بداغ، افرای شبه چناری. 

آلودگی فیزیكی

یكی از آلودگی‌های فیزیكی گرد و غبار و ذرات معلق در هوا می‌باشد در جلوگیری از گرد و غبار خصوصیات فیزیكی سطح برگ، وجود پرز، كرك، زایده‌های گوناگون سطح برگ با مجموعه‌ انبوهی برگ تاج در نگهداری گرد و خاك ملاك تفكیك هستند چنانكه نارون‌هایی كه سطح بیشتر از درختان نمدار كه سطح بر صاف دارند Ulmus Glabra برگ زایده‌دار دارند مانند توانند گرد و خاك در خود ذخیره كند درختان به سبب پراكندگی شاخ و برگ خود بر تمام زوایا و سطوح همچون یك گردگیر عمل می‌كنند درختانی كه در خاك ثابت مانده‌اند به منزل یك گردگیر كاشته شده در زمین نقش خود را ایفا می‌‌كنند طی بررسی‌های به عمل آمده یك هكتار از فضای سبز كه حدود 200 درخت در آن كاشته شده باشد تا 68 تن از گرد و غبار را در هر بارندگی در خود جذب می‌كند كاملا واضح است كه با وجود چنین درختانی زدودن 68 تن گردو غبار رایگان خواهد شد در صورتی كه بدون این درختان باید هزینه بسیاری را برای این كار اختصاص داد. 
درختان مؤثر در جذب گرد و خاك: عرعر (آیلان)- زالزالك- ژینكو- چنار- لیلكی آمریكایی- ماگنولیا- بید مجنون- اقاقیا- داغداغان می‌باشند. 

آلودگی‌های شیمیایی

همه روزه هزاران كارخانه میلیون‌ها وسیله نقلیه و بی‌شمار فعالیت‌های آلوده‌كننده جو صدها نوع از آلوده‌كننده‌های شیمیایی را وارد هوای تنفسی می‌كند، برگ درختان توانایی جذب آلودگی در مقادیر كم و ریشه گیاهان به كمك فیلتر كربن فعال توانایی دفع آلودگی تا حد بسیار بالاتری را دارا هستند. این فیلترها در اطراف ریشه‌های گیاه قبل از آنكه آلودگی تجمع پیدا كند آنها را از بین برده و باعث كاهش آلودگی می‌شوند تحقیقات نشان داده كه گیاهان هوا را از آلودگی گازهایی مانند فرمالدئید و بنزن پاك می‌كنند.