مهندس حسن بنیهاشمی
شرایط کاشت نخودفرنگی
این گیاه بومی اروپای شرقی و یا آسیای غربی میباشد. موطن اصلی آن را آسیای مركزی، خاور نزدیك، حبشه و مناطق ساحلی دریای مدیترانه میدانند.
انواع مختلفی از این گیاه وجود دارد. ارتفاع بوتهها از 50سانتیمتر تا 3 متر متغیر میباشد. ارقام مختلفی از این گیاه به صورت نخودفرنگی دانه صاف، نخودفرنگی چروكدار و نخودفرنگی شكری وجود دارد.
نخودفرنگی در آب و هوای خنك بهترین نتیجه را میدهد دمای لازم تا هنگام گل دادن كمی بیش از 15 درجه سانتیگراد و زمان رسیدن دانه حداكثر 18 درجه سانتیگراد میباشد. این گیاه قادر است یخبندانهای سطحی را نیز تحمل كند. بنابراین میتوان آن را در مناطق معتدل در اواخر اسفندماه نیز كشت نمود.
زمینهای شن و رسی برای كاشت نخودفرنگی مناسب میباشد. نیاز این گیاه به ازت خیلی كم است و بیشتر كود فسفاته و پتاسه نسبت به نوع زمین برای كاشت آن در نظر میگیرند. بذر را قبل از كاشت ضد عفونی نموده و فواصل ردیفها را بین 13 تا 25 سانتیمتر و عمق كاشت را بین 3 تا 5 سانتیمتر در نظر بگیرید.
آفات مهم این گیاه عبارتند از سوسك نخود و گال نخود.
شرایط کاشت گوجهفرنگی
این گیاه بومی آمریكای جنوبی بوده از آنجا ابتدا به مكزیك و سپس به سایر مناطق جهان انتقال یافته است.
گوجهفرنگی گیاهی است علفی و یكساله كه با كاشت مستقیم تولید ریشه عمیق میكند و در زمینهای نرم تا عمق بیش از دو متر نیز فرو میرود. برگهای آن پوشیده از كركهای زبر هستند.
این گیاه برای محصول بهتر ، به یك دوره گرمای طولانی نیاز دارد. ایدهآلترین دما بین 14تا20 درجه سانتیگراد است و در دمای بالاتر از 37 درجه رشد آن متوقف میگردد.
گوجهفرنگی را با كشت بذر آن در خزانه و انتقال نشای آن به زمین مورد نظر و یا خرید نشای آماده آن میكارند. بهترین موقع كشت بذر در خزانه در نواحی معتدل اواخر اسفندماه است. رنگپذیری آن در دمای بالای 16 درجه سانتیگراد صورت میگیرد. رنگگیری میوه آن نیز از مهتاب میباشد نه از آفتاب.
برای كاشتن بذر گوجهفرنگی در منازل و محوطههای كوچك بهتر است از یك گلدان سفال یا یك جعبه چوبی به عنوان خزانه استفاده نمود و این خزانه را تا ظهور جوانههای آن در محل گرمی كه دارای نور كافی باشد قرار داده و یا از پوشش پلاستیكی روی گلدان یا جعبه با ارتفاع 20 سانتیمتر استفاده نمایید. در همه حال تا رویش گیاه سطح خاك آن را مرطوب نگهدارید.
خاك مناسب برای كشت بذر آن تركیبی از یك قسمت خاك باغچه و ماسه و كود حیوانی پوسیده است. از كشت آن در خاكهای شور و قلیایی باید اجتناب نمود.
میزان بذر موردنیاز در خزانه برای یك متر مربع حدود 3 گرم و برای یكصد متر مربع 5 گرم كافی است. بذر را در عمق نیم سانتیمتری خاك كاشته و روی آن را حدود یك سانتیمتر با خاك برگ یا كود حیوانی پوسیده (ترجیحاً اسبی) سرند شده بپوشانید.
در صورتی كه آن را در فضای باز كاشتهاید دادن حدود 2 تا 3 كیلوگرم كود حیوانی پوسیده به هر متر مربع لازم است. اضافه بر آن دادن حدود 10 گرم كود شیمیایی فسفات دِآمونیوم قبل از كاشت و همین مقدار نیترات آمونیوم به عنوان كود سرك پس از سبز شدن گیاه و قبل از به گل نشستن نیز توصیه میگردد. دقت نمایید كود را مستقیما در نزدیك بوتهها نریزید كه آنها را میسوزاند.
بهتر است بوتههای گوجهفرنگی را به جای خوابانیدن روی پشته، در ارتفاع و روی قیم و با نخهایی كه بین قیمها كشیده میشود پرورش دهید و بدین ترتیب علاوه بر استفاده از زمین موجود از فضا و نور خورشید نیز نهایت استفاده را خواهید نمود. از ریختن آب روی برگهای آن خودداری نمایید.
اگر به هر دلیلی حوصله این كار را هم ندارید پس بهتر است چند عدد نشای آن را از فروشندگان نشای گل خریداری و در محل مورد نظر بكارید.
میوه نارس این گیاه دارای سولانین میباشد كه با مصرف زیاد آن انسان دچار خشكی پوست و سردرد میگردد.
آفات مهم گوجهفرنگی عبارتند از آگروتیس، شته و مگس سفید گوجه و بیماریهای مهم آن كپك خاكستری، پوسیدگی برگ و پژمردگی باكتریایی میباشد.
تركخوردگی میوه گوجهفرنگی به علت تماس آب زیاد پس از یك دوره خشك طولانی روی میوه به وجود میآید.