تحريريه ماهنامه خدمات شهری
در تعریف کلی، پوشش چمن به یک پوشش از گیاهان علفی گفته می‌شود که قابلیت کوتاه کردن و پاخوری مناسب داشته باشند که به این گروه Turfgrass یا پوشش چمنی گفته می‌شود. چمن‌ها اصولا از خانواده گرامینه (Poaceae) می‌باشند. گیاهان علفی بوده و در طول مدت رشد فاقد رشد طولی ساقه هستند و یا به میزان کمی رشد طولی ساقه دارند در واقع دوره رشد رویشی شامل گسترش پنجه‌ها، ریزوم و استولون است.
ریشه‌های چمن افشان، متراکم و نسبتا کم عمق هستند و به ندرت دیده می‌شود که عمق ریشه‌ها به ۱ متر برسد. ریشه‌های اصلی فقط به مدت چند هفته کارآیی دارند و پس از گذشت این مدت باید ریشه‌های نا به جا (منشا آنها گره‌های موجود بر زیر خاک،پنجه‌ها،استولون‌ها و ریزوم‌ها می‌باشند.) پدیدار شوند.
در چمن و در فاز رویشی، ساقه نزدیک به سطح زمین بوده و گره‌های ساقه به هم فشرده می‌باشد. ساقه حاوی جوانه انتهایی و میانگره‌های کوتاه بوده و از قسمت پایین آن پنجه‌ها و در زیر خاک ریشه‌های فرعی پدیدار می‌گردند.
گل داخل سنبلچه و دارای ۳ پرچم و برچه‌های به هم پیوسته بوده که فقط یکی از آنها فعال است. مادگی دارای کلاله پر مانند و ۳-۲ خامه بوده و نهایتا یک تخمک به بذر تبدیل می‌شود.
چمن معمولا از طریق بذر تکثیر می‌شود و بذر را در محیط اصلی می‌کارند ولی گاهی اوقات بسته به شرایط از چمن فرش استفاده می‌شود که چمن فرش معمولا با خاک جا به جا می‌شود و می‌توان برش آن به شکل مربعی(Squares) یا نواری(Strips) باشد.
اصولا امتیازاتی که چمن خوب باید داشته باشد عبارت است از:
شادابی، سرسبزی، خرمی و ظرافت برگ‌ها
دوام و عمر طولانی آنها
قابلیت پا خوری و استقامت خوب
چهار فصل بودن چمن انتخابی
دارا بودن ساقه کوتاه با قدرت پنجه زنی زیاد
سازگاری با شرایط و کیفیت آب و خاک محل و شهر
تهیه زمین چمن
خواص فیزیکی و شیمیایی خاک عامل مهمی در رشد و نمو گیاه چمن محسوب می‌شوددر صورتی که خاک چمن به هر دلیلی متراکم باشد رشد چمن در آن به تدریج کند و متوقف می‌شود. رطوبت خاک مسئله دیگری است که باید به آن توجه شود. به طور کلی زمین کاشت چمن بایستی نرم، فشرده و سطح آن کاملا مسطح و هموار باشد. برای داشتن یک چمن زیبا بایستی عملیات مربوط به تهیه بستر کاشت انجام گیرد که شامل: خاک برداری، خاک ریزی، تمیز کردن زمین از بقایای گیاهی و افزودن موادی مانند کود دامی یا شن در صورت نیاز است. عمق خاک در رشد و نمو گیاه چمن عامل بسیار مهمی است و چمن در خاک‌های کم عمق رشد و نمو خوبی نخواهد داشت در حالیکه در خاک‌های عمیق و حاصلخیز رشد چمن از نظر کیفیت چشم گیر می‌باشد. خاک چمن کاری باید کاملا یکنواخت و یک دست شخم زده شود. در سطوح بزرگ عملیات تهیه زمین در پاییز انجام می‌شود و همراه با شخم مقدار ۲۰ تن در هکتار کود دامی با خاک مخلوط می‌شود. در بهار و فصل مناسب با شخم مجدد و دندانه کشیدن به منظور خارج کردن بقایای گیاهی، سنگ و کلوخ زمین را آماده برای تسطیح و بقیه عملیات می‌نمایند. برای انجام عمل تسطیح و تراز بندی زمین از انواع وسایل مختلف مکانیکی استفاده می‌شود زیرا داشتن یک چمن خوب و یکنواخت منوط به تسطیح کامل زمین است. زمین چمن پس از تسطیح بایستی به خوبی کوبیده شود زیرا ریشه‌های چمن در چنین شرایطی بهتر رشد نموده و به راحتی پنجه می‌زنند. برای کوبیدن زمین از غلطک‌های سبک سنگی و آهنی استفاده می‌شود.
کاشت چمن
بذر پاشی معمولا در پاییز و اوایل بهار به طریقه دست پاشی یا به وسیله بذر افشان‌های مخصوص انجام می‌گیرد. در بذر پاشی عملیات باید به گونه ای انجام شود که مقدار بذر معین و یکنواخت در زمین پخش شود و در صورتی که بذرپاشی به طور نا منظم و غلط انجام گیرد پس از سبز شدن مشاهده خواهد شد که در یک نقطه بذر خیلی تنک و کم پشت و در نقطه ای دیگر به صورت توده‌ای و پرپشت سبز شده که منظره عمومی زننده و ناهنجاری می‌باشد که ناچارا بایستی بذر کاری مجدد یا واکاری انجام شود. به طور کلی مقدار بذر برحسب شرایط اقلیمی و نوع بذر چمن متفاوت است و چنانچه قوه نامیه بذر کم یا ناخالصی زیاد باشد میزان مصرف بذر در واحد سطح افزایش می‌یابد.
به طور کل بذر پاشی به دو صورت است که شامل:
Seed mixture: چند نوع بذر مختلف با یکدیگر مخلوط شده و روی بستر قرار می‌گیرد
Blends: رقم‌های مختلف یک نوع بذر با هم مخلوط شده و روی بستر قرار می‌گیرد که یکنواختی در آن بیشتر است اما اگر دچار آفت یا بیماری شود کل چمن از بین می‌رود.
در احداث چمن، آبیاری مسئله اساسی است. میزان آب و فواصل دو آبیاری در فصول گرم و خشک بایستی دقیقا مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی آب مورد نیاز چمن بستگی به عوامل متعددی از جمله : نوع خاک،میزان رطوبت هوا،میزان بارندگی،نوع چمن و…دارد در خاک‌های سبک و شنی بایستی چمن را زود به زود آبیاری کنیم. نکته قابل توجه این است که ریشه‌های چمن در مقابل زیادی آب فوق‌العاده حساسند و به محض اینکه آب فضای بین ذرات خاک را پوشاند چمن از کمبود هوا در خاک صدمه خواهد دید بنا براین ایجاد زهکشی مناسب در خاک ضروری است.
یکی از مسائل مهم دیگر در حفظ و نگهداری چمن دادن کودهای شیمیایی است. در یک چمن کاری وسیع برای تعیین مقدار و تاریخ کودپاشی، تجزیه شیمیایی خاک به طور دقیق صورت می‌گیرد. در مورد چمن‌های مختلف توصیه‌های کودی متفاوتی می‌شود و در تمام این فرمول‌ها مقدار ازت معمولا بیشتر از مواد دیگر است. اما به طور کل و در زمین‌های بکر و کشت نشده به ازاء هر هزار متر مربع ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم کود شیمیایی(۱۵ درصد ازت-۱۵ درصد فسفر-۱۵درصد پتاس) توصیه می‌شود.
پس از سبز شدن چمن لازم است دو الی سه مرتبه علف‌های هرز چمن وجین شود. به طور کلی بذور علف‌های هرز و خودرو توسط آب،کودهای دامی و باد در مزرعه انتشار می‌یابد و پس از مدت کوتاهی و گاهی همزمان با رشد بذر چمن موجب تخریب و نابودی چمن می‌شود.
بعضی حشرات به نام کرم خاکی در صورت افزایش تعدادشان موجب خرابی و لغزندگی چمن می‌شوند لذا بایستی از سموم شیمیایی به نام لومبریسیدس استفاده و با آنها مبارزه نمود. آبدزدک نیز در هنگام کاشت خسارات زیادی به چمن می‌زند که می‌توان با دی آلدرین با آنها مبارزه نمودزنجره چمن نیز باعث سفیدی چمن شده که راه مبارزه با آن مکانیکی و قدم زدن بر روی چمن است. عمده‌ترین بیماری چمن نیز نوعی قارچ به نام زنگ است که در روزهای گرم تابستان و وقتی که رطوبت خاک زیاد است بروز می‌کند که موجب زردی چمن می‌شود.
