زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه خدمات شهری

موضوع طرح
طراحی پارك بازیافت مخصوص كودكان برای اولین بار در كشور در «پارك هنگام كیش» جهت آشنایی آنان با مقوله تولید، تفكیك، جمع‌آوری و بازیافت زباله‌های خشك در قالب برنامه‌های شاد و مفرح و سرگرم‌كننده.

پیشینه طرح
وجود مشكلات و هزینه‌های سرسام‌آور جمع‌آوری، حمل و بازیافت و در نهایت دفن پسماند برای شهرداری‌ها و از طرف دیگر عدم وجود فرهنگ آن در بین مردم، بر كسی پوشیده نیست. این امر ایجاب می‌كند تا با قضیه به شكل ریشه‌ای‌تر برخورد شود. معضلی مانند حجم رو به افزایش پسماند در شهر كه همانا به علت عدم آگاهی مردم از روش‌های كاهش آن و مزایای بازیافت است، را می‌توان از طریق آموزش و تصحیح عادات و فرهنگ مردم در مواجهه با پسماند، تا حدود زیادی برطرف كرد. 

اهمیت موضوع و اهداف طرح
پژوهشگران معتقدند بهترین شیوه نهادینه كردن عادت‌های مثبت از دوران كودكی است و اگر مبحث حفظ محیط زیست از كودكی آموزش داده شود، این باور، كودك را موظف می‌كند تا از یگانه زیستگاهی كه در آن زندگی می‌كند به بهترین شكل مراقبت كند. در حقیقت استفاده از ذهن خلاق كودكان، مهم‌ترین راهكار حفظ محیط‌زیست است. 
از طرف دیگر كودك می‌تواند آموخته‌های خود در این زمینه را به صورت عملی در محیط‌های مختلف به كار بندد و مروج خوبی برای تغییر رفتار دیگر افراد خانواده، فامیل و به تبع آن جامعه باشد و به تدریج نگاه‌ها را به پسماند و مقوله بازیافت منطقی‌تر كند. 
از این‌رو پس از انجام تحقیقات جامع، محلی را برای آموزش این مباحث با محیطی شاد و تفریحی برای كودكان پیش دبستانی و دبستان با نام «پارك بازیافت» طراحی كرده‌ایم كه با انجام هزینه‌ای اندك علاوه بر فرهنگ‌سازی و پر كردن اوقات فراغت كودك، درآمد خوبی هم برای شهرداری‌ها از طریق بلیط فروشی داشته باشد. 

روش‌ها و ابزار انجام طرح
همان‌طور كه می‌دانیم مهم‌ترین و قابل فهم‌ترین زبان‌ها برای كودكان، زبان بازی است. در واقع بازی برای كودكان جنبه تمرین زندگی آینده را دارد و كودكان، بسیاری از نقش‌هایی كه ممكن است، در آینده آنها را ایفا كنند، از طریق بازی تمرین می‌كنند. سنین كودكی مستعدترین زمان برای آموزش دائمی عادت‌هایی است كه برای همیشه ملكه ذهن او می‌شود. 
برای آموزش مؤثرتر كودك بهتر است ابتدا مفاهیمی مثل طبیعت، محیط‌زیست، درخت، جنگل، زباله، آب، خاك، گیاه، هوا، انرژی و غیره را با زبانی ساده به كودك آموزش دهیم و سپس درباره فواید آنها صحبت كنیم. سپس درباره آلودگی و مضرات آنها و راه‌های مقابله با آلودگی‌ها، مطالبی متناسب با سن كودك ارائه دهیم. 
در نهایت راه‌های استفاده بهینه از وسایلی مثل مداد، كاغذهای باطله، قوطی‌های فلزی، پلاستیك، شیشه و بطور كلی پسماند را آموزش دهیم. البته آموزش موارد فوق به صورت عملی مثل درست كردن كاردستی، مطالعه كتاب‌های مرتبط یا برگزاری اردوهایی در طبیعت و نمایشگاه‌های آموزشی نیز امكان‌پذیر است. 

روش كار

الف) محل پارك بازیافت: محل پارك بازیافت بایستی در مجاورت پارك محلی و پارك بازی بچه‌ها باشد تا علاوه بر استفاده از فضای سبز آن، كودك هنگام تفریح، از امكانات آن نیز بهره ببرد و رغبت بیشتری برای فراگیری داشته باشد. در حقیقت زمانی آموزش‌ها برای كودك مؤثرتر خواهد بود كه در قالب بازی و سرگرمی باشد. در فاز اول، یك زمین 4000 متری برای انجام طرح كفایت می‌كند اما باید قابلیت توسعه داشته باشد. این زمین در كنار پارك در حال احداث هنگام كیش در نظر گرفته شده است. 

ب) فضای پارك بازیافت: فضای پارك بازیافت بایستی كاملا كودكان و شاد باشد و از المان‌های مختلف در این زمینه باید استفاده شده باشد. (شخصیت‌های كارتونی، اشكال حیوانات، نورپردازی‌های هیجان‌آور، مبلمان كودكانه، رنگ‌آمیزی شاد، آبنما، ترانه‌های كودكانه و غیره) پارك بازیافت متشكل از غرفه‌های چوبی شیك و فانتزی برای انجام كارهای مختلف خواهد بود. در مجاورت غرفه‌ها نیز بهتر است وسایل بازی مثل چرخ و فلك و تاب و سرسره پلاستیكی، فلزی یا بادی نیز مهیا باشد. همچنین از كفپوش‌های لاستیكی برای افزایش ضریب ایمنی، بایستی استفاده شود. 

ج) غرفه‌های پارك بازیافت: غرفه‌های پارك بازیافت باید به گونه‌ای طراحی شده باشد كه علاوه بر آموزش، خود كودك نیز بتواند استعدادها و خلاقیت‌‌های خود را در زمینه بازیافت بروز دهد. 
برای این كار می‌توان از هنرمندان و فعالان عرصه محیط‌زیست (NGO) نیز مدد جست. غرفه‌ها می‌توانند از جنس چوب، فلز و یا فایبرگلاس بر حسب اقلیم محل و میزان بودجه ساخته شوند. 
غرفه‌های پیشنهادی برای پارك بازیافت به شرح زیر است: 
غرفه آشنایی با مفاهیم پسماند و بازیافت كه مباحث آن شامل: 
آموزش روش‌های كاهش پسماند در خانه و مدرسه
شناخت اجزای پسماند و سطل‌های مخصوص هر كدام 
آشنایی با مراحل تولید، حمل، بازیافت و دفن پسماند 
آشنایی با مضرات زباله برای محیط زیست
غرفه كتابخانه و خواندن كتاب درباره بازیافت 
غرفه قصه‌گویی و قصه نویسی درباره بازیافت 
غرفه نمایش فیلم، كارتون و عكس درباره بازیافت 
غرفه طراحی و نقاشی درباره بازیافت 
غرفه شعر و موسیقی درباره بازیافت 
غرفه ساخت كاردستی با فلز، شیشه و پلاستیك بازیافتی
غرفه اجرای نمایش‌های شاد كودكانه درباره بازیافت 
غرفه بازی و مسابقه درباره بازیافت و تفكیك اجزای پسماند 

د) روش‌های آموزش: تمامی غرفه‌ها توسط خانم‌های آموزش دیده در زمینه بازیافت و دارای توان ارتباط با كودكان اداره می‌شود. در كنار این افراد از هنرمندان و خوانندگان نیز استفاده می‌شود. برای ایجاد هیجان، اجرای مسابقات و اهدای جایزه ضروری است. مسابقاتی مثل سوالات مفاهیم، مسابقه نقاشی و كتابخوانی، مسابقه تفكیك پسماند خشك، مسابقه بهترین كاردستی و غیره. جوایز اهدایی می‌تواند شامل بلیط استفاده از شهربازی، فیلم و كارتون، پازل و ... باشد.