انتخاب روزهاي معيني از سال و نامگذاري آنها به مناسبت‌هاي مختف از جمله اقداماتي ارزنده است كه مي‌تواند تاثيرات بسيار مثبتي را در زمينه‌هاي فرهنگي، اجتماعي در سطح جامعه به دنبال داشته باشد. از جمله اين روزها، هفتم مهرماه به‌عنوان روز ملي ايمني و آتش‌نشاني است كه به پاس گراميداشت تعدادي از آتش‌نشانان كه در جريان بمباران پالايشگاه آبادان در سال‌هاي آغازين جنگ تحميلي به شهادت رسيدند نامگذاري شده است. در حقيقت اين روز بزرگ يادآور اخلاص و از خودگذشتگي و ايثار دلاور مرداني است كه بدون چشمداشت مادي و براي رضايت خدا و نجات جان انسان‌ها از هستي خويش مي‌گذرند تا همنوعان آنها از گزند حوادث به دور باشند. بي‌ترديد واژه‌ها نمي‌توانند جان‌فشاني و فداكاري‌هاي آتش‌نشانان را بازگو كنند و يا عشق و ايثار اين عاشقان و ايثارگران را در هنگام كمك به مردم بيان كنند. اما اين به معناي آن نيست كه نگوئيم و ننويسيم از آنچه اين قهرمانان هر روز و شب با آن دست به گريبانند.
امروزه آتش‌نشانان وظيفه بسيار خطير و سنگيني را برعهده دارند و با كسب آموزش‌هاي تحصيلي پيشرفته و آشنائي هر چه بيشتر با فنون مدرن ايمني و آتش‌نشاني همراه با كاربرد تجهيزات به روز و كارآمد امداد و نجات، همواره با آمادگي كامل در خصوص خدمات‌رساني مطلوب و مناسب به هموطنان حادثه‌ديده اقدام مي‌نمايند و در زمينه حوزه‌هاي متنوع فعاليت، به نحو موثر وارد عمل مي‌شوند و اعتقاد كامل دارند كه خداوند متعال نيكوئي‌ها را به‌طور شايسته پاسخ مي‌دهد.
آتش‌نشانان معتقند كه براي زندگي در فردا، امروزه بايد ايمني را بسازيم و اعتقاد دارند خوشبختانه امروزه اين اتفاق فراهم شده كه با بكارگيري مباني ايمني در ساختارهاي مختلف، اعم از ساختارهاي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و چارچوبي محكم براي شكل‌گيري، آينده‌اي بهتر برپا كنيم و در اين ميان خلاقيت و نوآوري مي‌تواند تأثيرگذار و داراي جايگاه ارزنده‌اي باشد.
معذالك در شهرهاي كشورمان هر ساله هزينه‌هاي سنگيني صرف احداث ايستگاه‌هاي جديد، خريد تجهيزات و استخدام نيروهاي عملياتي مي‌شود. هرچند مهم‌ترين وظيفه آتش‌نشاني عمليات امداد و نجات است ولي با توجه به مسائل بحران‌زاي امروز كه موجب گسترش حادثه مي‌شود آتش‌نشانان تغييرات اساسي در شيوه محل و رويارويي با آتش و حوادث را اعمال مي‌نمايند تا بتوانند با خطرات جدي در آتش‌سوزي‌ها و حوادث مقابله كنند و از طرف ديگر تعداد را به حداقل ممكن برسانند. در اغلب شهرهاي كشورمان بالاخص كلانشهرها باوجود ايستگاه‌هاي متعدد آتش‌نشاني و داشتن نيروهاي عملياتي و تجهيزات مدرن و پيشرفته هنوز به حد استانداردهاي بين‌المللي نرسيده‌ايم و هر لحظه احتمال وقوع حادثه بزرگ با آتشسوزي گسترده در شهر دور از انتظار نيست. ولي خوشبختانه امروز خلاف آن مشاهده شده است. زيرا مردم اعتماد كامل به سازمان آتش‌نشاني كه خود را مدعي‌العموم ايمني شهر مي‌دانند، دارند.
مردم لمس كرده‌اند كه كاهش چشمگير حريق و حوادث با توجه به وسعت شهرها نسبت به دهه‌هاي قبل بسيار كمتر بوده است و تا به حال آتشسوزي مهم و قابل ملاحظه‌اي در ساختمان‌هاي بلندمرتبه اتفاق نيفتاده است. اعتقاد شهرندان به معناي اين است كه تمام ساخت و سازها با هر نوع كاربري قبل از احداث، تابع اجراي دستورالعمل‌هاي ايمني است كه از طرف سازمان آتش‌نشاني اعمال مي‌شود و دستورالعمل‌ها و ضوابط ايمني هر نوع كاربري با تفكيك كاربري‌هاي متنوع ارائه شده و با اجراي آن امكان زندگي يا محل فعاليت خودشان را به مكاني كه در آن ايمني و آسايش را حس مي‌كنند تبديل كرده‌اند. افزون بر ارائه طرح‌هاي ايمني به موارد لحاظ‌شده از طرف واحد پيشگيري سازمان به‌طور غيرمستقيم سبب شده است آسيب‌هاي ثانويه روحي فراواني كه براي شهروندان در قبال اضطراب ناشي از ناايمن بودن محيط كاري و محل زندگي در سطح جامعه بوجود مي‌آيد، به حداقل ممكن برسد. نگاهي به آرشيو حوزه پيشگيري سازمان آتش‌نشاني سراسر كشور در خصوص آمار آتش‌سوزي‌هاي ساختمان‌ها و كاربري‌هاي داراي طرح ايمني نشان مي‌دهد كه از صدها مورد آتشسوزي كه در سال رخ مي‌دهد كمتر از نيم درصد از آن شامل مواردي است كه طرح ايمني دارند. آن هم بر اثر عوامل متعدد كه اكثراً بر اثر سهل‌‌انگاري بوده است و در همان دقايق اوليه با تجهيزات ايمني مستقر در محل آتش مهار و خاموش شده است.
آتش‌نشانان در زمينه چگونگي برز آتش‌سوزي‌ها و نحوه گسترش آن، با توجه به تجربيات بسيار زيادي كه در حريق و حوادث در طول سال‌ها به دست آورند از ديد مهندسي حريق صحبت مي‌كنند. زيرا معتقدند در بسياري از مواقع عدم رعايت فاكتورها و ملاحظات ايمني در ساخت و سازها مي‌تواند در حداقل زمان، آتشسوزي را خارج از كنترل كند كه مهار آن غيرممكن است و انجام هركاري نيازمند بهره‌مندي از دانش لازم و تخصص (توأم با تجربه و لمس حقايق) است. به اين ترتيب انجام اقدامات ايمني ناگزير به بهره‌گيري از ديدگاه‌هاي كارشناسان و افراد مجرب و باتجربه است كه سال‌ها در حريق و حوادث شركت كرده‌اند و راه‌هاي نفوذ دود و آتش در ساختمان‌ها را ديده‌اند و با آن به مبارزه برخواسته‌اند. مهم‌ترين مقوله كه موجبات دغدغه و نگراني سازمان آتش‌نشاني‌ها را فراهم كرده است اين است كه در زمينه ارائه طرح‌هاي ايمني، تدابير و راهكارهاي صحيح و دقيقي انديشيده نشود. كارشناسان سازمان‌هاي آتش‌نشاني در اجراي برنامه‌هاي خود براي بهبود كيفيت زيرساخت‌هاي لازم، تلاش‌هاي بسياري را در زمينه‌هاي مربوط به‌ويژه در بخش ساخت و سازها اجرا كرده‌اند و طرح‌ها و پروژه‌هاي ديگري را نيز در دست اجرا دارند و براي رسيدن به شهري ايمن كه هم‌اكنون تا حدود قابل قبولي در اكثر شهرها در آن هستيم هزينه‌هاي بسياري پرداخت شده است.
در واقع در تعريف پيشگيري، به مجموعه اقداماتي مي‌گوييم كه براي جلوگيري يا كاهش احتمال وقوع حادثه انجام مي‌شود. بديهي است اين اقدامات زماني ضرورت خود را نشان مي‌دهد كه وقوع حادثه پيش‌بيني شده باشد. ايمني احتمال و نوع حادثه محسوس باشد. پس از آن اقدامات براي پيشگيري از آن انجام مي‌شود. در اين راستا تنها افرادي مي‌توانند پيش‌بيني‌هاي لازم را قبل از وقوع حادثه دريافت كنند كه تجربه كافي علمي و عملي را در روياروئي با حوادث متعدد كسب كرده باشند. اين تجربيات بسيار گران به دست آمده است و جهان معتقد است حاصل اين تجربيات در دستان نيرومند نيروهاي آتش‌نشاني است و در زمينه ايمني بر اين باور هستند كه بهترين روش پيشگيري، تقليد و بكارگيري توصيه‌هاي آتش‌نشاني است.
خوشبختانه نيروهاي عملياتي سازماي آتش‌نشاني علي‌رغم افزايش جمعيت، ترافيك شهري، شرايط جغرافيائي و بافت سنتي معابر شهرها در زمان وقوع حوادث از زمان اعلام توانسته‌اند در حداقل زمان ممكنه به مكان حادثه‌ديده برسند و به دنبال راهكارهائي هستند كه نقش و حيطه وظيفه‌شان را در بحران‌ها و حوادث بيشتر كنند. و معتقدند در زمينه افزايش آموزش شهروندان بايد امكانات خود را افزايش دهند، زيرا معتقدند هر چقدر امكانات موجود باشند ولي با مشاركت مردمي همراه نباشد به اهداف خود كه ايمني شهر و شهروندان است نخواهند رسيد. مضاعف بر آن آموزش‌هاي تخصصي آتش‌نشانان در زمينه‌هاي مختف از اهداف مديريت سازمان است كه بتواند همه آتش‌نشانان را با دانش و اطلاعات روز آشنا و آگاه كنند تا آمادگي در حوادث مترقبه و غيرمترقبه را داشته باشند و براحتي بتوانند با هر گونه آلودگي منجمله آلودگي با مواد شيميائي و يا راديواكتيو مقابله كنند.
از اهداف ديگر سازمان‌هاي آتش‌نشاني در سراسر كشور به حداقل رساندن هزينه‌ها و افزايش كارآمدي نيروهاي آتش‌نشاني است. سعي فراوان مي‌شود كه براي تأمين ايمني بيشتر شهروندان و خدمت به آنان فعاليت بشود و وظيفه آتش‌نشانان اين است كه اجازه ندهند حادثه‌اي اتفاق بيفتد و بر اين باورند كه بيشتر بياموزند و آموزش دهند كه پيشگيري اساس كار است و بايد براي افزايش ضريب ايمني جامعه تلاش كنند. چرا كه ايمني بخشي از امنيت است و بايد در خانه‌هاي مردم حضور داشته باشند تا جايي كه احساس امنيت و ايمني به حدي برسد كه هر شهروند خود را آتش‌نشان و پليس ايمني بداند. درهاي ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني هميشه بر روي شهروندان باز است و هر زمان آماده پذيرائي و ارائه اطلاعات آموزشي و پاسخگوئي آنها هستند. در اين خصوص كارشناسان آتش‌نشاني داراي تجربيات زيادي هستند و لزوم استفاده از تجربيات آنان به شكل اجرائي در رسانه‌ها بيشتر محسوس است. زيرا كساني كه سال‌ها در ميان آتشسوزي و حوادث گوناگون رفته‌اند داراي تجارب بسيار ارزنده‌اي هستند كه بكار مي‌آيند. بكارگيري از تجربيات آنها در ارگان‌ها و سازمان‌هاي مرتبط با بحث ايمني لازم و ضروري است زيرا ارائه دستورالعمل‌هاي ايمني لازم براي مكان‌هاي مختلف با كاربري‌هاي مختلف و نظارت آنها در بالا بردن سطح ايمني و نهايتا كاهش آمار حوادث حاصل تجربيات بسيار گران آتش‌نشانان در هنگام رويارويي با حريق و حوادث در زمان‌هاي مختلف است. نگاهي به تحقيقاتي كه در نشريات داخلي و خارجي بر روي بيماري‌هاي مرتبط با حرفه آتش‌نشاني و علل بروز آنها كه شامل سرطان ريه، سرطان كليه و مجاري ادرار و سرطان استخوان، بيماري‌هاي قلبي و ريوي و امثالهم است نشان مي‌دهد كه آتش‌نشاني يكي از سخت‌ترين مشاغلي است كه افراد انسان‌دوست انتخاب مي‌كنند. شعار«شهر ايمن؛ مشاركت شهروندان» كه يكي از شعارهاي آتش‌نشاني است زماني حاصل مي‌شود كه داشته‌هايمان را با شهروندان در تعامل بگذاريم.
در خاتمه خاطرنشان مي‌گردد آتش‌نشانان هميشه اولين كساني هستند كه در هر وضعيتي در معرض حوادث قرار مي‌گيرند. اين وضعيت حد و مرزي ندارد. مردم از يك دكتر متخصص قلب انتظار دارند كه مسائل مربوط به بيماري‌هاي قلبي را پاسخگو باشد و انتظار ندارند مثلاً استخوان پاي شكسته‌شده‌اي را ترميم كند اما از يك آتش‌نشان انتظار دارند كه تمام نيازهاي ايمني آنها را در مسائل مختلف جوابگو باشند. به غير از آن انتظار مردم از آتش‌نشانان در راستاي مسائل HSE (بهداشت، ايمني، محيط زيست)، تدابير كارساز در باب پدافند غيرعامل در بحران‌هاي گوناگون اعم از حوادث مترقبه يا غيرمترقبه است كه لزوم آن داشتن علم و آگاهي همراه با تجربيات علمي و عملي است. آتش‌نشانان تلاش مي‌كنند تا با تعامل و حركت‌هاي بيشتر موجبات رضايت هر چه بيشتر مردم كه رضاي خداوندي را در پي دارد فراهم آورد و به قول مورخ يوناني هرودوت اگر هر يك از انسان‌هايي كه در دنياي ديوانه امروز زندگي مي‌كنند در هر موقعيت و مكاني كه هستند به اطرافيان خود، موجي از احساس صلح و دوستي و كمك و همياري بروز مي‌دادند هر چند هم كه خيلي كوچك و نامحسوس باشد هنگامي كه با هم آميخته و توأم مي‌گشتند تبديل به هاله‌اي عظيم و شكوهمند از نور اميد مي‌گشت كه تمام جهان از زيبائي پر مي‌شد و ما را در بر مي‌گرفت و در پرتو اين نور، نسل بشر از هر رنگ، قوم، مليت و مذهب با آرامش خاطر، ايمني و سرافرازي، زندگي و هم‌زيستي مي‌كرد.
جمعه 30 شهریور 1403 - 21:09
26
آذر
نگاهي به فعاليت‌هاي آتش‌نشاني‌هاي سراسر كشور
26
آذر
كليك كنيد.
جمعه 26 آذر 1389 - 23:11
تعداد بازديد: 469
تعداد نظرات: 0
ارسال نظر
پربازدیدترین ها
