زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحقیقات زیادی نشان داده‌اند كه مصرف ماهی مخصوصا انواعی كه مقادیر زیادی اسید چرب امگا-3 دارند، باعث پیشگیری از بیماری‌های ایسكمیك قلبی شده و مخصوصا مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب و عروق و مرگ ناگهانی قلبی را به طور واضح كاهش می‌دهند.

اگرچه ماهی مواد مغذی بسیاری دارد، اما فواید آن بر روی سیستم قلب و عروق، ناشی از اسیدهای چرب امگا-3، اسید ایكوزاپنتانوئیك اسید (EPA) و اسید دوكوزاهگزانوئیك اسید (DHA) است. افزایش سطح سرمی این اسیدهای چرب باعث كاهش واضح ایست قلبی می‌شود.

مصرف 5/5 گرم EPA و DHA در روز در افراد مصرف‌كننده، در مقایسه با كسانی كه ماهی مصرف نمی‌كنند، باعث 50 درصد كاهش در ایست قلبی می‌شود. این اثر مربوط به اسیدهای چرب همراه با فسفولیپیدهای غشایی است كه از هدایت الكتریكی غیرطبیعی در قلب جلوگیری می‌كنند.

خواص مفید دیگر این اسیدهای چرب برای قلب، عبارتند از: اثر ضدپلاكتی، اثر ضدالتهابی و كاهش تری‌گلیسیرید خون. البته این اثر آخر، زمانی بروز می‌كند كه این اسیدهای چرب در مقادیر بالا مصرف شوند. ضمنا این كار باید در موارد بالا بودن تری‌گلیسیرید خون كه به درمان‌های طبی معمولی مقاوم هستند، تحت نظر پزشك معالج شروع شود.

بر پایه این تحقیقات، انجمن قلب و عروق آمریكا (AHA) مصرف مرتب دو وعده ماهی را در هفته، به همگان توصیه می‌كند، مخصوصا ماهی‌هایی كه غنی از امگا-3 هستند، مثل ماهی آزاد (سالمون)، قزل‌آلا، ساردین، ماهی تن، ماهی ماكرل (ماهی بومی اقیانوس اطلس)، شمشیر ماهی و شاه ماهی شمالی.

مصرف مقادیر بیشتر ماهی در مبتلایان به بیماری عروق كرونر باعث كاهش مرگ ناگهانی ناشی از مشكلات قلبی به میزان 30 تا 45 درصد می‌گردد. آمار مرگ و میر و نیز مرگ ناگهانی در این بیماران پس از 3 الی 4 ماه مصرف مرتب ماهی به طور واضح كاهش می‌یابد كه به علت كاهش آریتمی‌های (نامنظمی ریتم قلب) قلبی است.

در افرادی كه مقادیر زیادی روغن ماهی (Fish oil) استفاده می‌كنند، میزان ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی كمتر است.

اسیدهای چرب امگا-3 به پروستاگلاندین‌ها و لوكوترین‌ها متابولیزه می‌شوند و این تركیبات اثرات ضدانعقادی، ضدالتهابی و گشادكنندگی عروق دارند.

بیشترین سودی كه روغن ماهی دارد، این است كه تری‌گلیسیرید خون را كاهش می‌دهد. البته برای به دست آمدن این اثر لازم است مقادیر زیادی روغن ماهی در روز مصرف كنیم؛ یعنی 10 تا 15 كپسول یك گرمی كه 20 تا 50 درصد امگا-3 داشته باشد. البته نوعی از روغن ماهی هم در بازار موجود است كه 90 درصد امگا-3 دارد كه در صورت مصرف این نوع، تعداد كپسول كمتری در روز نیاز خواهد بود.

مصرف 1 تا 2 گرم روغن ماهی در روز، از سیستم قلب و عروق محافظت و از حوادث قلبی – عروقی كشنده و غیركشنده نیز جلوگیری می‌كند. مقادیر بیشتر آن (بیش از 5 گرم در روز اسید چرب امگا-3) باعث كاهش تری‌گلیسیرید و كاهش فشارخون می‌شود و اثر ضدانعقادی دارد. بنابراین، مصرف دارویی آن حتما بایستی تحت نظر پزشك و متخصص تغذیه انجام شود.

ماهی‌های چرب در دریاها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها زندگی می‌كنند و چون چربی در سرتاسر گوشت این نوع ماهی‌ها پخش شده است، چنین نامیده شده‌اند.

در سایر ماهی‌ها یعنی در ماهی‌های سفید، چربی در كبد ماهی ذخیره می‌شود، به همین دلیل است كه گوشت ماهی‌های چرب كه حاوی روغن ماهی است، بهتر از گوشت سایر ماهی‌ها‌ می‌باشد. روغن ماهی منبع سرشار اسیدهای چرب یعنی EPA  و DHA است كه به نظر می‌رسد علت اصلی وجود خواص شفابخش در روغن ماهی هستند.

1) كمك به درمان پسوریازیس: پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد خوردن روزانه 150 گرم ماهی چرب می‌تواند علائم مربوط به بیماری پوستی مزمن پسوریازیس را كاهش دهد.

2) پیشگیری از بیماری‌های قلبی: ابتلا به بیماری‌های قلبی در افرادی كه مقادیر زیادی ماهی چرب مصرف می‌كنند، كمتر از سایرین است كه به دلیل وجود EPA  و DHA در ماهی می‌باشد. این مواد خطر تشكیل لخته خونی را كاهش می‌دهند و تا حدی از رسوب چربی در دیواره رگ‌های خونی و بروز گرفتگی سرخرگ‌ها جلوگیری می‌كنند.

 3) كمك به رفع كمبود كلسیم: كودكان، نوجوانان، زنان باردار و شیرده، سالمندان و افرادی كه كمتر در معرض آفتاب قرار می‌‌گیرند و به طور كلی همه افراد می‌توانند از مصرف منظم ماهی‌های چرب بهره‌مند شوند. ماهی چرب منبع سرشار از ویتامین D، كلسیم و فسفر است كه همگی برای ساختن و حفظ استخوان‌های سالم ضروری می‌باشند.

ماهی‌هایی مانند ساردین و كیلكا كه به طور معمول همراه با استخوان مصرف می‌شوند، بهترین نوع ماهی، برای تامین این سه نوع ماده مغذی برای استخوان‌ها می‌باشند.

4) پیشگیری و درمان كم خونی: مصرف منظم ماهی‌های چرب به طور قابل توجهی میزان آهن را افزایش می‌دهد. اگر بدن به حدكافی ذخایر آهن نداشته باشد، كم خونی بروز می‌كند. ماهی همانند گوشت قرمز، ولی به میزان كمتر دارای آهن هم می‌باشد كه تا 30 بار زودتر از آهن موجود در منابع گیاهی جذب می‌شود.

5) كمك به درمان روماتیسم مفصلی: پژوهش‌ها نشان می‌دهد مصرف روغن ماهی به كاهش درد و تورم ناشی از ورم مفاصل در بیماری آرتریت روماتوئید كمك می‌كند.

به نظر می‌رسد روغن ماهی از طریق تولید موادی به نام پروستاگلاندین، باعث كاهش فرایند التهابی می‌شود.

برای خواندن بخش اول- اثرات، مزایا و محدودیت‌های مصرف ماهی- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- اثرات، مزایا و محدودیت‌های مصرف ماهی- اینجا کلیک کنید.