مطالعات متعددی در گوشه و كنار جهان در ارتباط با اثرات محافظتی آنتی‌اكسیدان‌ها در برابر بیماری‌ها انجام شده است. برای مثال در مطالعه‌ای در هاروارد نشان داده شده گوجه‌فرنگی، بدن را در مقابل بروز سرطان پروستات محافظت می‌نماید. گوجه‌فرنگی غنی از لیكوپن یا همان رنگدانه قرمزرنگی است كه دارای فعالیت آنتی‌اكسیدانی می‌باشد.
سبزیجات سبز برگی شكل، حاوی رنگدانه‌های كاروتنوییدی (به نام‌های لوتئین و زئازانتین) هستند كه همانند ویتامین‌های C و E آسیب‌های وارده بر شبكیه چشم را كه منجر به نابینایی می‌گردد به تأخیر می‌اندازند. فلاوونوییدها (گروهی از رنگدانه‌های گیاهی) نیز دارای نقش آنتی‌اكسیدانی بسیار قوی می‌باشند.
به‌طوری كه حتی اثر محافظتی آنها در این زمینه از ویتامین‌های C و E بیشتر است. این مواد در غلات كامل، دانه‌های گیاهی و سبزیجات یافت می‌شوند. چای سبز كه خاصیت آنتی‌اكسیدانی آن 5 برابر چای قرمز است، حاوی پلی‌فنول‌هایی است كه با بالا بردن فعالیت آنزیم‌های آنتیاكسیدان و ممانعت از تشكیل تركیبات سرطانزا، مانع بروز سرطان می‌شود.
مقدار آنتیاكسیدان موجود در كاكائو بیش از 3 برابر چای سبز است، ولی برای رسیدن به این قدرت آنتی‌اكسیدانی لازم است كه به صورت خالص (تیره) مصرف شود. بنابراین توصیه می‌شود از شكلات‌های تلخ با میزان كاكائوی 70 درصد و یا ترجیحاً تا 85 درصد استفاده گردد. ویژگی كاهندگی سطح كلسترول و اثرات محافظتی بر روی قلب و همچنین خواص ضدپیری «سیر» را نیز به وجود آنتیاكسیدانهای آن نسبت می‌دهند.
نكته‌ای كه در مورد میوه‌جات بهتر است بدانیم، این است كه آب میوه‌جات حاوی آنتیاكسیدان می‌باشد، ولی نه به اندازه میوه‌ای كه آب آن گرفته شده است، چرا كه آنتی‌اكسیدان‌ها بیشتر در قسمت گوشتی و پوست میوه‌جات متمركز شده‌اند.
آنتی‌اكسیدان‌ها و رادیكال‌های آزاد
همان‌طور كه پیش از این اشاره شد، رادیكال‌های آزاد دارای كمبود الكترون بوده و بنابراین به وجود تركیباتی نیاز است كه با دادن الكترون به این رادیكال‌های آزاد، آنها را خنثی نموده، ولی خود در این فرآیند به رادیكال آزاد تبدیل نگردند. این كار ادامه واكنش زنجیری تولید رادیكال آزاد (كه قبلاً به آن اشاره شد) را متوقف می‌كند.
در بدن ما این عمل بر عهده آنتی‌اكسیدان‌هایی است كه با دادن الكترون، خود به رادیكال آزاد تبدیل نمی‌شوند. آنتی‌اكسیدان‌ها پیش از آنكه رادیكال‌های آزاد بتوانند به بدن آسیب برسانند، آنها را به مواد دفعی بی‌ضرری كه از بدن دفع می‌شوند، تبدیل می‌كنند.
نتیجه‌گیری
از آنچه ذكر شد نتیجه می‌گیریم با توجه به اینكه ما همواره در برابر هجوم رادیكال‌های آزاد قرار داریم، برای خنثی كردن اثرات این مواد مخرب و پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌ها لازم است مواد غذایی حاوی آنتیاكسیدان را تا حد امكان از طریق رژیم غذایی دریافت كنیم.
از آنجا كه گیاهان (به‌ویژه سبزیجات و میوه‌جات) از این نظر غنی هستند، بنابراین بهترین راه برای اینكه مطمئن باشیم آنتیاكسیدانهای طبیعی را به میزان كافی دریافت كرد‌ه‌ایم، آن است كه حتماً 5 تا 8 سهم از میوه‌جات و سبزیجات متنوع را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانیم.
برای خواندن بخش اول- بیمه سلامت با آنتی‌اكسیدان‌ها- اینجا کلیک کنید.
