علیا تائب زاده؛ كارشناس تغذیه
آلبالو نام درخت و میوهای با نام علمی (PrunusCerasus) از تیره گل سرخیان است گیاهی خزان پذیر با برگهای سبز و گل‌‌های سفید که برگهای لوزی بصورت متناوب روی شاخه قرار دارند. رنگ پوست آن قهوهای روشن تا نقره‌ای است. در زبان لاتین (Sour Cherry) نامیده میشود و میوه آن کمی کوچک تر از گیلاس بوده، رنگ آن قهوهای تیره یا سیاه میباشد و ترش مزه است. آلبالو از نظر گیاه شناسی بسیار به گیلاس شبیه است. آلبالو بومی نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه است که احتمالاً بذر آن توسط پرندگان به سایر نقاط از جمله اروپا برده شده است. مناطق عمده کشت آلبالو فرانسه، یوگسلاوی و آلمان میباشد.
ارزش غذایی آلبالو
آلبالو سرشار از آنتی اکسیدان‌‌های طبیعی چون آنتوسیانین، کلروژنیک اسید، کورستین و کامپفرول میباشد و یکی از میوه‌هایی است که از ظرفیت آنتی اکسیدانی بسیار بالایی برخوردار میباشد. آنتوسیانین‌های موجود در آلبالو از چندین راه بدن را در برابر آسیب‌‌های استرس اکسیداتیو محافظت می‌كنند: ۱. آنها به طور مستقیم رادیکال‌‌های آزاد را منهدم می‌كنند. ۲. به DNA متصل می‌شوند و آن را از تخریب اکسیداتیو حفظ می‌کنند. ۳. سیستم سم زدایی آنزیمی و آنزیم‌‌های آنتی اکسیدانی را فعال می‌کنند. ۴. آنتی اکسیدان‌‌های موجود در آلبالو رگ‌‌های خونی و سلول‌‌های مغزی را در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند. به جای استامینوفن آلبالوی تازه و آلبالوی خشک، فعالیت آنزیم سیکلواکسیژناز را محدود می‌کنند. این آنزیم‌‌ها مهم‌ترین ترکیبات در فرآیند التهاب و احساس درد میباشند. آنزیم سیکلواکسیژناز به وسیله بسیاری از داروهای مسکن نیز مهار میشود. در نتیجه میتوان فعالیت ضددرد آلبالو را مطابق با استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن دانست. به همین علت است که آلبالو نشانه‌‌های موجود در بیماری‌‌های التهابی چون آرتریت و نقرس را کاهش میدهد. آلبالو با پوکی استخوان مقابله میکند آلبالوخشکه، منبع مناسبی از بور است. بور بر فعالیت آنزیم‌‌های دخیل در متابولیسم کلسیم، منیزیم و ویتامین D (که از عناصر اصلی دخیل در ساختمان استخوان میباشند) اثرگذار است. عنصر بور در کنار کلسیم و منیزیم موجود در آلبالوخشکه، سلامتی استخوان را تامین میکند.
۱۰۰ گرم آلبالوخشکه ۳۵۰ کیلو کالری انرژی دارد؛ درحالی که همان مقدار از آلبالوی تازه تنها ۶۸ کیلوکالری انرژی دارد. در حقیقت آلبالو خشکه ۵ برابر آلبالوی تازه کالری دارد؛ زیرا آلبالو وقتی خشک میشود، مقدار فراوانی از آب خود را از دست میدهد و مقدار رطوبت آلبالوخشکه یک دهم آلبالوی تازه است. چگالی انرژی در حالت خشکیده بیشتر از آلبالو در حالت تازه است. آلبالو از سرطان پیشگیری میکند. فلاوونوئیدی که خواص ضدسرطانی قوی دارد، کورستین میباشد. آلبالو و آلبالوخشکه منبع بسیار مناسبی از کورستین هستند. مقدار کورستین موجود در آلبالو و آلبالوخشکه بسیار بیشتر از سایر میوه‌‌ها میباشد. فنولیک اسیدی که آمیگدالین نام دارد، به عنوان ویتامین B17 شناسایی شده است. تحقیقات انجام شده نشان میدهد آمیگدالین، اندازه تومورهای سرطانی را کاهش میدهد و از پیشرفت سرطان جلوگیری میکند. همچنین سایر مواد موثر موجود در آلبالو، درد ناشی از پیشرفت سرطان را تسکین می‌دهند. به همین علت است که آلبالو یک میوه ضد سرطانی قوی در نزد دانشمندان میباشد.
جدول ترکیبات غذایی آلبالو
100 گرم آلبالو ۱۶ گرم كربوهیدرات، ۸۵ گرم پروتئین و ۶۸ كیلو کالری انرژی دارد. بعلاوه 100 گرم آن حدود ۵۰ میلی‌گرم کلسیم، ۲۰ میلی‌گرم فسفر، ۱ میلی‌گرم آهن ، ۴۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین A ، ۱۴/0 میلی‌گرم تیامین، ۱۲/0 میلی‌گرم ریبوفلاوین، ۵ میلی‌گرم ویتامین C و نیز مقداری سدیم، منیزیم، پتاسیم، مس، روی و املاح دیگر دارد.
حاوی آب 7/88 گرم، فیبر خوراكی 6/1 گرم ، منگنز 3/9 میلی‌گرم ، پتاسیم 2/178 میلی گرم ، فولات 7/7 میلی گرم میباشد.
فوائد درمانی آلبالو
آلبالو سرشار از ویتامین C و عنصر معدنی آهن میباشد، بنابراین برای افرادی که مبتلا به کمبود ویتامین C و آهن میباشند مفید است. همچنین در تصفیه خون اثر مثبتی داردَ، علاوه بر ویتامین‌‌ها ومواد معدنی مذکور، در این میوه مفید ویتامین‌‌هائی نظیر: (D-B -A) و عناصری همچون منگنز، کبالت، روی، فسفر، پتاسیم، سدیم، منیزیم وکلسیم نیز یافت میشود که به این خاطر ارزش آلبالو را چندین برابر افزایش میدهد.
این میوه مدر، اشتها آور، ضد استفراغ، و مقوی نیروی جنسی بوده و همچنین تعداد اسپرم را افزایش داده و حرارت بدن را فرو نشانده و موجب تسکین عطش میشود و ضمناً باعث صافی صدا می‌گردد. آلبالو و دمكرده آن، ادرار را زیاد کرده، عطش را کاهش داده و اشتها را زیاد میکند و برای معده نیز مفید است.
آلبالو غلظت و فشارخون را کاهش میدهد و در درمان كم خونی ، تصلب شرایین، خستگی، روماتیسم ، دیابت، نارسایی کبد، آرتریت (درد و التهاب مفاصل )، نقرس و حالت تهوع کمک میکند. کلسترول را کاهش و از واریس رگ‌‌ها پیشگیری میکند. مصرف آلبالو، چربی خون، قندخون و فشارهای اکسیداتیو را که از عوامل اصلی بروز بیماری دیابت است، کاهش میدهد.
از آلبالو میتوان به عنوان ماسک زیبائی استفاده نموده و به سلامت پوست کمک کرد، صمغ درخت آلبالو و سایر خانواده آن نیز موجب نرمی سینه شده، رنگ چهره را روشن و قلب را جلا می‌‌بخشد، توصیه شده است که به منظور درمان سرفه، صمغ این درخت با آب نسبتاً سرد میل شود.
آلبالو به علت داشتن اسیدهای مفید بخصوص اسید اگزالیک، در دفع صفرا و فعالیت کبد نقش مهم و درمانی دارد، همچنین باعث سیلان صفرای موجود در کیسه صفرا میشود. مصرف آن برای دفع سنگ کلیه و مثانه و رفع مشکل سنگ کیسه صفرا توصیه میشود.
در طب سنتی آمده است که اگر شیر دانه آلبالو را گرفته و با کمی رازیانه مخلوط نموده وسپس میل کنند برای رهائی از بیماریهائی نظیر وجود سنگ در مثانه، حرارت ادرار و سوزش مجاری ادرار اثر بخش خواهد بود.
