مهديه رشيدینيا، زير نظر دكترسيد مسعود كيمياگر
کلم گیاهی است با تنوع زیاد و سابقه بسیار طولانی که در اصل بومی نواحی اروپایی مدیترانه‌ای است که از پیش از 4000 سال پیش کشت می‌شده، از پرمصرف‌ترین سبزیجات این خانواده که در سراسر دنیا به طور گسترده مصرف می‌گردند، می‌توان کلم براکلی، کلم پیچ، گل کلم، کلم بروکسل، کلم قمری، کلم قرمز و شلغم را نام برد که در کشورهایی نظیر چین، آلمان و روسیه، جزئی از غذای روزانه محسوب می‌شوند.
تغذيه و سرطان سينه
در ایجاد و بروز سرطان سينه، عوامل زیادی تاثیرگذار می‌باشند که از جمله مهم‌ترین آنها، نوع تغذیه نقش بسیار موثری را ایفا می‌نماید. اصولا هورمون زنانه استروژن، زمینه‌ساز و عامل ایجاد سرطان در ارگان‌های مختلف بدن بانوان از جمله سينه، رحم، دهانه رحم و تخمدان تلقی می‌شود، لذا استفاده از غذاهای مختلف با ممانعت از بروز سرطان (با تاثيري همچون تاموکسیفن) و یا کاستن از شدت تاثیرگذاری استروژن، به عنوان عامل کمکی و یا بازدارنده بسیار مفید است. مرور 94 مطالعه که ارتباط بین مصرف سبزیجات خانواده کلم و سرطان را بررسی کرده‌اند نشان داده است که در 67 درصد مطالعات مورد– شاهد، مصرف این سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط بوده است.
ترکیبات موجود در خانواده کلم‌ها (کلم براکلی، گل کلم، کلم دكمه یا فندقی) قادر به کاهش استروژن به میزان 50 درصد می‌باشد. ماده موثر در کلم به نام ایندول 3- کاربينول (Indol 3-carbinol) مي‌باشد كه البته هنوز نتايج قطعي در اين مورد به‌دست نيامده است. در مناطقی از چین که کلم به مقدار زیاد مصرف می‌شود، ارتباط مستقیمی بین میزان ایزوتیوسیانات ادرار و کاهش سرطان سینه مشاهده شده است، به طوریکه زنانی که بیشترین مصرف کلم را داشتند، 45 درصد کمتر از زنانی که کمترین میزان را داشتند، در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه بودند. علاوه بر ایزوتیوسیانات، ویتامین C، از طریق اثرات آنتی اکسیدانی در دفع رادیکال‌های آزاد و همچنین اسید آمینه سیستئین و ترکیبات سولفورافان از طریق واکنش‌های زنجیره‌ای در سم‌زدایی بدن از مواد سرطان‌زا موثرند. مطالعات خارج سلولی نقش سولفورافان‌ها را در مهار تکثیر سلول‌های سرطانی حتی در مراحل آخر رشد نشان داده است.
ارزش غذایی كلم
کلم منبع غنی از ویتامین A، منبع بسیار خوب فیبر، منگنز، ویتامین B6، تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، کلسیم، پتاسیم و منیزیم است. همچنین سبزیجات این خانواده انرژی کمی دارند (یک لیوان کلم پخته حدود 33 کالری دارد) و در عین حال غنی از مواد مغذی و مواد مغذی گياهی خواص کلمویژه هستند، به همین جهت سبزیجات این گروه ارزش تغذیه‌ای فوق‌العاده‌ای دارند.
نتيجه‌گيری
پس به طور خلاصه می‌توان گفت سبزیجات خانواده کلم به علت دارا بودن اندول، گلوکوزاینولات‌ها، سولفورافان‌ها، بتاکاروتن و ویتامین C، در رده سبزی‌های ضد سرطان طبقه‌بندی می‌شوند. چنانچه انجمن سرطان امریکا، پس از تحقیقات گسترده، براکلی را به عنوان یکی از مهم‌ترین سبزی‌های ضد سرطان معرفی می‌کند.
خانم‌های آینده‌نگر که به حفظ سلامتی خود علاقه‌مند می‌باشند، باید مواد غذایی ضد استروژن را در تمام سال در جیره غذایی خود بگنجانند و موادی که برعکس آنها، به طور مستقیم یا غیر‌مستقیم در تشکیل سلول‌های سرطانی در بافت سینه و سرعت بخشیدن به روند آن تاثیرگذار می‌باشند را به طور قطعی از لیست غذاهای مصرفی خود حذف کنند و یا مقدار مصرف آن را به شدت کاهش دهند.
