زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مهندس مسعود خبازی؛ كارشناس مسئول اداره استاندارد كاشان

پیامبر اكرم (ص): در هر خانه‌ای كه خرما نباشد، در حقیقت اهل آن خانه گرسنه‌اند (هر چند به صورت ظاهری خود را سیر بپندارند).

مقدمه

خرما (Dates) كه اعراب آن را «تمر» می‌نامند در تمام كتاب‌های مقدس با احترام یاد شده و در قرآن كریم با نام یكی از میوه‌های بهشتی نامیده شده است؛ خرما میوه‌ای بسیار مقوی و حاوی مواد معدنی زیاد از جمله آهن، پتاسیم، كلسیم، منیزیم، فسفرو ویتامین‌های A،B وE می‌باشد.  

در درمان بیماری‌های عفونی و سرطان موثر بوده و از ریزش مو نیز جلوگیری می‌كند.  یك میان وعده مغذی و مناسب بوده و می‌تواند جایگزین قند وشكر در رژیم غذایی گردد.

گیاه شناسی

نخل خرما (.Phoenix dactylifera l) از خانواده پالماسه (palmaceae) درختی است ویژه مناطق گرمسیری و دارای برگ‌هایی بزرگ و ارتفاع نخل آن به 10 تا 20 متر و شاید بیشتر برسد. میوه آن دارای هسته‌ای سخت و پوست نازك و شیرین می‌باشد كه مجموعه آن‌ها به شكل خوشه‌ای بزرگ از شاخه آویزان شده است.

تاریخچه

درخت خرما یكی از مقدس‌ترین و قدیمی‌ترین درختان میوه شناخته شده برای انسان است. بعضی از دانشمندان مبداء اصلی آن را در آسیا وكرانه‌های خلیج فارس و گروه دیگر زیستگاه اصلی خرما را شمال آفریقا یا شبه قاره هند می‌دانند.

قدمت كشت نخل خرما در ایران به بیش از 6000 سال میرسد. در خاور میانه و مخصوصا كشورهای عربی به عنوان یك غذای اصلی مصرف می‌شود. سهم كشور ما در تولید خرمای جهان تقریبا 18 درصد است.

تعاریف

خرما: میوه نخل خرماست كه به رشد نهایی و كامل رسیده باشد.

رطب: به خرمای به طعم رسیده وپر شهدی گفته می‌شود كه رطوبت آن بین 23 تا 38 درصد باشد.

كلاهك: قسمت خشبی (چوبی) است كه میوه خرما را به خوشه آن متصل می‌كند، و گاهی پس از برداشت، بر روی میوه خرما باقی می‌ماند.

خرمای نارس: خرمایی است كه در مرحله‌ای از رشد فیزیولوژیكی متوقف مانده و به رشد نهایی نرسیده و در این حالت، كم وزن، كم رنگ یا چروكیده وخشك می‌شود.

خرمای تلقیح نشده: خرمایی است كه در اثر عدم یا نقصان تلقیح دارای اندازه كوچك، بافت نازك و خصوصیات خرمای نارس بوده و فاقد هسته و یا دارای هسته كوچك می‌باشد.

خرمای شكرك زده: خرمایی است كه قند موجود در آن متبلور شده و یا در سطح خارجی خرما و زیر پوست، به صورت بلور‌هایی نمایان شده باشد.

ترشیدگی: حالتی است كه به واسطه تبدیل قند به الكل واسید توسط مخمر‌ها و باكتری‌ها ایجاد می‌گردد.

آفت زدگی: عبارت است از آثار و بقایای ناشی از فعالیت و تغذیه حشرات ولارو آن‌ها ونیز وجود حشره مرده و یا قطعات آن در خرما.

ارزش غذایی

خرما میوه‌ای با ارزش غذایی بالاست كه حدود 70 درصد آن را مواد قندی از جمله «ساكاروز» و قند «انورت (گلوكز + فروكتوز)» تشكیل می‌دهد. در خرما‌های رسیده و انواع نرم آن بیشترین قند از نوع «انورت» بوده كه به راحتی و فورا توسط بدن جذب شده و بدون نیاز به هضم در بدن تولید انرژی كرده یا ذخیره می‌شوند.

مصرف خرما به علت داشتن منیزیم برای جبران كاهش سلول‌های مغزی در سالمندان مفید است.  با مصرف 100 گرم خرما حدود 350 كالری انرژی در بدن تولید می‌شود. بنا بر این خوردن خرما موقع افطار در ماه مبارك رمضان مناسب است زیرا گرسنگی را فرو می‌نشاند وبا عث دفع مواد سمی از بدن می‌گردد. برخی تركیبات دیگر خرما به شرح جدول زیر می‌باشد:...

برای خواندن بخش دوم- خرما سرشار از انرژی و گرما- اینجا کلیک کنید.