زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر طاها عنبرا ؛  متخصص جراحی عمومی

تحریریه زندگی آنلاین : اضطراب و چاقی دو موضوع شایعی هستند که افراد را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهند. در حالی که ممکن است به نظر غیر مرتبط به نظر برسد، اما ارتباط قابل توجهی بین این دو موضوع وجود دارد. در این مقاله، ما به رابطه پیچیده بین اضطراب و چاقی، بررسی مکانیسم‌های اساسی و بحث در مورد استراتژی‌های موثر برای مدیریت هر دو خواهیم پرداخت.

اضطراب یک مشکل رایج مرتبط با بعد روانی انسان است که با نگرانی، ترس و دلهره (با منشاء نامشخص و بیش از حد مشخص) می شود. از سوی دیگر، چاقی به تجمع بیش از حد بافت چربی در بدن اشاره دارد که معمولاً ناشی از سبک زندگی ناسالم و انتخاب های غذایی نامناسب است. در حالی که اضطراب و چاقی ممکن است علل و نشانه‌های متفاوتی داشته باشند، اما اغلب به هم مرتبط بوده و به شیوه‌ای مستقیم بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند.

در برخی افراد اضطراب می تواند در صورت مزمن بودن باعث کاهش اشتها شود اما در بیشتر افراد باعث افزایش وزن می شود. بنابراین در پاسخ به سوال اصلی این مقاله: بله چاقی ناشی از اضطراب واقعیت دارد و در صورت تجربه اضطراب مزمن امکان اضافه وزن و چاقی در بیشتر افراد وجود دارد.

اضطراب چطور می تواند باعث چاقی شود؟

اضطراب به روش های مختلف و تحت تاثیر عوامل زیادی می تواند باعث  چاقی شود:

 غذا خوردن احساسی

یکی از پیوندهای کلیدی بین اضطراب و چاقی در خوردن احساسی نهفته است. هنگامی که افراد اضطراب و استرس را تجربه می کنند، ممکن است به غذا به عنوان یک مکانیسم مقابله با اضطراب روی آورند (حتی بدون اینکه نسبت به این مساله آگاه باشند). غذاهایی که به راحتی در دسترس بوده و اغلب سرشار از قند و چربی هستند، احساس آرامش و لذت موقتی در فرد ایجاد می کنند. این الگو در طول زمان می تواند منجر به دریافت بیش از حد کالری و افزایش وزن شود. و این اولین عامل ایجاد چاقی ناشی از اضطراب است.

بیشتربخوانید:

معرفی داروهایی با عوارض افزایش وزن

عدم تعادل هورمونی و استرس

اضطراب باعث ترشح هورمون های استرس به ویژه کورتیزول در جریان خون می شود. افزایش مزمن سطح کورتیزول باعث اختلال در عملکرد طبیعی سایر هورمون های دخیل در تنظیم اشتها، مانند لپتین و گرلین (هورمون چاقی) می شود. این عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به افزایش اشتها، میل به غذاهای ناسالم و در نهایت افزایش وزن شود.

 سبک زندگی کم تحرک و ورزش نکردن

اضطراب همچنین می تواند به ایجاد یک سبک زندگی بی تحرک کمک کند، زیرا افراد ممکن است به دلیل ترس، نگرانی یا عدم انگیزه از فعالیت های بدنی کناره گیری کنند. ترکیبی از خوردن احساسی و کاهش فعالیت بدنی می تواند کالری مازاد ایجاد کند و منجر به افزایش وزن و شروع چاقی ناشی از اضطراب شود.

ترشح بیش از اندازه هورمون استرس (کورتیزول)

کورتیزول که اغلب به عنوان “هورمون استرس” شناخته می شود، نقش مهمی در پاسخ بدن به استرس دارد. در حالی که اثرات کوتاه مدت آن برای بقا حیاتی است، اما افزایش طولانی مدت کورتیزول می تواند اثرات مضری بر سیستم های مختلف بدن از جمله متابولیسم و تنظیم وزن داشته باشد.

سطح کورتیزول بالا می تواند اشتها را تحریک کند (به ویژه برای غذاهای پر کالری). علاوه بر این، کورتیزول می تواند ذخیره چربی در ناحیه شکم را افزایش داده و خطر ابتلا به چاقی مرکزی را افزایش دهد. این نوع توزیع چربی با خطر بالاتر بیماری های قلبی عروقی و سایر عوارض سلامتی مرتبط با چاقی همراه است.

مصرف داروهای ضد اضطراب

برخی از داروهایی که معمولاً برای اضطراب تجویز می‌شوند (مانند انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی) به عنوان یک عارضه جانبی با افزایش وزن مرتبط هستند. در حالی که مکانیسم های دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که این داروها می توانند بر اشتها، متابولیسم و تعادل انرژی تأثیر بگذارند و به افزایش وزن در برخی افراد کمک کنند.

چطور چاقی ناشی از استرس را درمان کنیم یا از بروز آن پیشگیری کنیم؟

 به دنبال کمک حرفه ای باشید

اگر با اضطراب و چاقی دست و پنجه نرم می کنید، جستجوی کمک حرفه ای بسیار مهم است. متخصصان سلامت روان می توانند راهنمایی، حمایت و مداخلات مبتنی بر شواهد را برای رسیدگی به علائم اضطراب شما ارائه دهند. علاوه بر این، متخصصان تغذیه و پزشکانی که در ارتباط با درمان چاقی هستند می توانند توصیه ها و استراتژی های شخصی سازی شده ای به شما ارائه دهند تا به درمان چاقی ناشی از اضطراب بپردازید.

بیشتربخوانید:

اضطراب لاغری

تکنیک های مدیریت استرس را تمرین کنید

مدیریت اضطراب شامل یافتن راه های موثر برای کاهش سطح استرس است. درگیر شدن در فعالیت هایی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، یوگا یا تمرکز حواس می تواند به آرامش ذهن و کاهش اضطراب کمک کند. با کاهش استرس، می توانید احتمال روی آوردن به غذا برای سرکوب اضطراب را به حداقل برسانید و وزن خود را بهتر مدیریت کنید.

عادات غذایی سالم ایجاد کنید

ایجاد یک برنامه غذایی متعادل و دارای مواد مغذی برای مدیریت اضطراب و افزایش وزن ضروری است. روی مصرف غذاهای کامل و فرآوری نشده که مواد مغذی ضروری بدن را فراهم می کنند تمرکز کنید.

مقدار زیادی میوه، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانید. از مصرف غذاهایی که آماده کردن آن ها بسیار راحت است و یا خوردن احساسی به عنوان پاسخی به سرکوب اضطراب خودداری کنید با همین یک استراتژی ساده شما می توانید تا حد زیادی چاقی ناشی از اضطراب را درمان کنید.

فعالیت بدنی منظم را در برنامه روزانه خود بگنجانید

برای مقابله با چاقی ناشی از اضطراب ورزش کنید. ورزش منظم نه تنها به مدیریت وزن کمک می کند، بلکه به کاهش علائم اضطراب نیز کمک می کند. انجام فعالیت بدنی باعث ترشح اندورفین می شود که این هورمون تقویت کننده خلق و خوی طبیعی بدن است. فعالیت هایی را که از آن لذت می برید، اعم از پیاده روی، رقص، شنا یا دوچرخه سواری انجام دهید و حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط در هفته را هدف قرار دهید.

اهمیت یک رویکرد جامع در خصوص شکستن چرخه اضطراب – چاقی

مدیریت اضطراب و چاقی مستلزم رویکردی جامع است که هم به سلامت روانی و هم بهزیستی جسمی می پردازد. بنابراین بسیار ضروری است که مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید، یک سیستم حمایتی ایجاد کنید و اطراف خود را با تأثیرات مثبت احاطه کنید. به یاد داشته باشید که پیشرفت نیاز به زمان دارد و بسیار مهم است که در طول این مسیر با خود صبور و مهربان باشید.

نکات پایانی درباره درمان چاقی ناشی از اضطراب

ارتباط بین اضطراب و چاقی یک رابطه پیچیده است که تحت تأثیر غذا خوردن احساسی، عدم تعادل هورمونی، سبک زندگی بی تحرک و تأثیرات هورمون های استرس ایجاد می شود. درک این رابطه برای مدیریت موثر اضطراب و وزن بسیار مهم است. با جستجوی کمک حرفه ای از متخصصان پزشکی و روانشناسی، تمرین تکنیک های مدیریت استرس، ایجاد عادات غذایی سالم و ترکیب فعالیت بدنی منظم، افراد می توانند چرخه موجود را بشکنند و به رفاه ذهنی و جسمی مطلوب دست یابند.