د کتر سید مرتضی صفوی : متخصص تغذیه و رژیمهای درمانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، رئیس هیات مدیره انجمن غذا، صنعت و سلامت
تحریریه زندگی آنلاین : امروزه در دنیا ثابت شده است که با تغذیه پیشگیرانه 80 درصد بیماریهای قلبی و 30 درصد سرطانها کاهش پیدا میکند. 44 درصد تمام موارد مرگ و میر در دنیا در سنین قبل از 70 سالگی به دلیل ابتلا به بیماریهای غیرواگیر است که مرتبط با تغذیه هستند. از 70 سالگی به بعد نیز 48 درصد این مرگ و میرها به علت ابتلا به بیماریهای غیرواگیر است. سرطان، دیابت نوع دو، بیماریهای قلبی - عروقی و همچنین بیماریهای مزمن تنفسی 52 درصد علت مرگ و میر را شامل میشوند.
تغذیه نادرست
88 درصد مردم در کشور ایران تغذیه ناسالم دارند؛ یعنی روزانه کمتر از پنج واحد سبزی و میوه مصرف میکنند. کلسترول، چاقی، فشار خون و اختلالات قند خون هم در کشور شایع است. از هفت عامل خطر، پنج مورد به الگوی نادرست تغذیه بازمیگردد. مصرف قند، شکر و روغن در ایران بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده آن در سبد مطلوب غذایی است. مصرف سبزی، میوه و لبنیات که عامل پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر هستند از مقدار توصیه شده آن کمتر است. این الگوی مصرف شیوع اضافه وزن و چاقی را در کشور به شدت بالا برده است. 50 درصد جوانان گروه سنی 25 تا 35 سال نیز دچار اضافه وزن و چاقی هستند. 23 درصد آنها چربی خون بالا دارند. در گروه سنی 45 تا 55 سال نیز 71.7 درصد زنان و 55 درصد مردان دچار اضافه وزن هستند.
بیشتربخوانید:
نسخه تغذیه برای پیشگیری از کرونا
کاهش سن ابتلا به فشار خون در کشور
به دلیل تأثیر فشار خون بالا در ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، این عامل مهمترین علت مرگ و میر است. همچنین شیوع پرفشاری خون در جمعیت 15 تا 65 سال 19 درصد است. 48 درصد افراد 45 تا 65 ساله نیز مبتلا به پرفشاریخون هستند.
سن ابتلا به پرفشاری خون در کشور پایین آمده است و ما در کشور دو برابر میانگین توصیه شده جهانی نمک مصرف میکنیم. سنین بالای 50 سال باید کمتر از سه گرم در روز نمک مصرف کنند و افراد زیر 50 سال کمتر از پنج گرم. نان در ایران مهمترین منبع نمک دریافتی است. از نان مصرفی روزانه سه گرم نمک به دست میآید. 60 گرم پنیر نیز 2 گرم نمک دارد.
تمام مواد غذایی ما که شامل دسرها، سسها، سوپ آماده، چیپس و پفک، پیتزا، زیتون و سوسیس و کالباس و ... هستند، به طور پنهان در خود نمک دارند. انواع مختلفی از نمک دریا، نمک طعام طبیعی و شفا که در بازار وجود دارند، مجوز تولید از وزارت بهداشت ندارند و حاوی فلزات سنگین و ناخالصیهای زیادی هستند که مشکلات متعددی را ایجاد میکنند.
چربیها و روغنها
مصرف زیاد روغن و چربی علاوه بر اضافه وزن باعث افرایش احتمال ابتلا به سرطانهای سینه، پروستات و کولون میشود. وجود اسید چرب ترانس در روغنهای جامد، نیمه جامد و مواد غذایی فراوری شده مثل کیک و کلوچه باعث اختلال در چربی خون میشود.
بیشتربخوانید:
جلوگیری از ریزش مو با تغذیه سالم
رهنمودهای اصلی غذایی ایران
تعادل و تنوع و تناسب در مصرف مواد غذایی، حفظ و کنترل وزن مطلوب، 30 دقیقه پیادهروی تند روزانه، افزایش فیبر دریافتی، مصرف نان، سبزی و حبوبات کامل، مصرف روزانه دو تا سه واحد شیر و ماست و پنیر کمچربی، کاهش مصرف چربی و روغن، حذف روغن جامد و نیمه جامد، استفاده بیشتر از گوشت سفید به جای قرمز و محدود کردن سوسیس و کالباس که خطر سرطانزایی دارند، رهنمودهای اصلی غذایی ایران است.
مردم باید از غذاهای کنسرو شده، سس گوجهفرنگی، غذاهای نمک سود و دودی کمتر استفاده کنند و اگر فشار خون بالا دارند مصرف زیتون شور را حذف کنند. همچنین آجیل را به صورت خام و بدون نمک استفاده کنند.
بیشتربخوانید:
وقتی علائمی در دهان شما می خواهد بگوید قند خونتان بالا است!