شکوفه قاسمی : کارشناس ارشد صنایع غذایی ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
تحریریه زندگی آنلاین : با پیدایش بهار، طبیعت بدن نیز دچار تغییر و تحول می‌شود که برای حفظ سلامتی باید متناسب با این تحولات ضمن مراقبت‌های بهداشتی، تغییراتی در تغذیه، استراحت، فعالیت بدنی و حتی پوشیدن لباس اعمال کرد که به حفظ سلامتی افراد کمک بسیار خواهد کرد.
بیشتربخوانید:
توصیه های غذایی برای سفرهای نوروزی
آجیل بخورید، اما با احتیاط!
بهتر است به جای قطع کامل آجیل‌ها، یکی از آن‌ها را که خیلی هم چاق‌کننده نیست، انتخاب کنیم، مثلاً بادام که حتی می‌تواند منجر به لاغر شدن شود، اما دقت کنید که در روز بیشتر از ١٠، ١٥ عدد مصرف نکنید.
انواع آجیل معمولاً به صورت بو داده و پُر نمک در مغازه‌ها به فروش می‌رسد که افراط در مصرف آن موجب افزایش فشار خون و تجمع آب در بدن (آدم) می‌شود، بنابراین مصرف آجیل پرنمک و شور مفید نیست و به سلامت افراد آسیب می‌زند.
مغزها، چون حاوی مقدار زیادی چربی هستند، منجر به افزایش وزن و چاقی می‌شوند. بعضی از افراد تصور می‌کنند چربی‌های گیاهی موجب افزایش وزن نمی‌شوند و می‌توان از آن‌ها به‌طور نامحدود استفاده کرد. حال آن‌که این تصور درست نیست و چربی‌های گیاهی و مایع هم مثل چربی‌های حیوانی و جامد باعث چاقی می‌شوند، بنابراین باید به‌طور متعادل و مناسب از آن‌ها استفاده کرد.
انواع آجیل‌ها به علت دارا بودن چربی زیاد منجر به کاهش اشتها و بروز احساس سیری می‌شوند. این امر به‌خصوص برای کودکان که کنترل زیادی در خوردن ندارند و حجم معده‌شان هم کم است، اهمیت زیادی دارد.
نکاتی با طعم آجیل
اگر می‌خواهید آجیل بخورید، دیگر از خوردن شیرینی صرف‌نظر کنید، این دو را با هم نخورید.
افرادی که مبتلا به پرفشاری خون هستند، نباید آجیل شور مصرف کنند. مصرف آجیل شور باعث بالا رفتن بیشتر فشار خون و افزایش احتمال گرفتگی قلبی- عروقی و سکته در افراد مبتلا به پرفشاری خون می‌شود.
آجیل‌ها دیر هضم هستند، بنابراین نباید آخر شب مصرف شوند.
بیشتربخوانید:
تغذیه مسافران نوروزی (1)
دو غذای خوشمزه و مقوی برای نوروز
سبزی پلو با ماهی
ماهی از نمادهای دیرپا در فرهنگ ایرانی است. از سفال و فلزکاری گرفته تا فرش و سفره هفت‌سین حضور دارد. سبزی پلو با ماهی هم چند سالی است به غذای شب عید تبدیل شده است. سبزی پلو ماهی از محبوب‌ترین غذاهای نوروزی ایرانیان است.
نماد اسفند، آخرین ماه سال دو ماهی است؛ همان دو ماهی‌ای که می‌گویند، الهه مهر را بعد زاده شدن در آب روی زمین آوردند. همزمان که از زیبایی و نمادهای ماهی در فرهنگ و هنر ایرانی لذت می‌برید، بهتر است سنت امروزی پخت ماهی را در شب سال نو بجا بیاورید و به فکر پخت ماهی باشید.
حتی امروز هم شیوه یکسانی برای پخت ماهی در سال نو وجود ندارد. بعضی آن را در شب سال نو می‌خورند و بعضی آن را در اولین وعده غذایی بعد از تحویل سال، حتی در بعضی نقاط ایران، همچون برخی نقاط ساحلی خلیج فارس، برنج سال نو را بدون سبزی و کاملاً ساده همراه ماهی صرف می‌کنند. شیوه‌ای که ما به شما پیشنهاد می‌کنیم، همین شیوه معروف و عمومی، سبزی پلو با ماهی است.
رشته پلو؛ رشته کار و سال نو
رشته پلو از جمله غذاهایی است که در قدیم و در برخی نقاط ایران، برای شب سال نو پخت می‌شده است. اگرچه این روزها، نام سبزی پلو ماهی، با غذای سال نو گره خورده است، اما تا همین چند سال پیش اقوام ایرانی غذاهای مخصوص سال نوی خودشان را داشتند.
یکی از این غذاهای نوروزی قدیم مردم ایران که پختش در شب یا روز سال نو رواج داشته و هنوز هم دارد، رشته پلو است. هنوز هم بسیاری از اهالی آذربایجان و بخش‌هایی از غرب و شمال شرقی ایران، یکی از وعده‌های روز آغازین سال را رشته پلو می‌پزند تا به قول خودشان رشته کار دست‌شان بیاید، البته هنوز بعضی از ساکنان منطقه آذربایجان به رسم قدیم‌شان، مثل بعضی ساکنان مناطق ساحلی جنوب، وعده غذایی روز سال نو را قاتی نمی‌کنند، بر اساس این اعتقاد که اوضاع روزهای سال نوی‌شان قاتی نشود. به همین دلیل بعضی به جای رشته پلو، رشته خالی را بار می‌گذارند.
بهترین مواد غذایی در فصل بهار به خصوص ایام عید نوروز
بهترین غذاها، آش و سوپ ساده با گیاهان و سبزی‌های هر منطقه، سوپ جو، سبزی پلو، ماءالشعیر طبی، کاهو و سکنجبین، سمنو و میوه در حد متعادل است.
افرادی که سالم هستند و مشکلات معده و مفاصل ندارند؛ می‌توانند سالاد کاهو را در یک وعده با کمی آبغوره و روغن زیتون میل کنند.
در مورد شیرینی‌ها سعی کنید انواع کوچک‌تر آن‌ها را انتخاب کنید تا حجم کمتری از مواد قندی ساده و چربی‌ها را دریافت کرده باشید. توجه به شست و شوی دهان و دندان‌ها بعد از مصرف شیرینی‌ها به خصوص در کودکان برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها بسیار مسأله مهمی است.
برای پخت و پز در نوروز، بهتر است پیمانه‌های غذا را کمتر از حد معمول‌تان بردارید. به دلیل پذیرایی با آجیل، میوه و شیرینی در تعطیلات نوروز و دید و بازدیدها، وقت خوردن غذا، همه سیرتر از حد معمول هستند.
غذای خود را با سس‌های خانگی خوشمزه کنید. همان‌طوری که می‌دانید سس‌ها و افزودنی‌های آماده، سرشار از چربی و حاوی کالری فراوان هستند. شما می‌توانید جهت طعم‌دار کردن غذا از افزودنی‌های تهیه شده در منزل (که کم‌چربی هستند، ولی می‌توانند به غذا یا سالاد شما طعم مطبوع دهند) استفاده کنید، به طور مثال به جای سس مایونز از روغن زیتون به همراه کمی ماست کم‌چرب و آب‌لیمو جهت خوشمزه کردن سالاد استفاده کنید. همچنین می‌توانید از این سس خانگی برای ساندویچ یا سایر غذاها هم استفاده نمایید.
اگر سالاد در اختیار ندارید، چند عدد گوجه‌فرنگی، ماست و خیار و یا سبزی خوردن در کنار غذا سرو کنید.
به هیچ وجه نوشابه نخورید. نوشابه هیچ ماده مغذی ندارد، در عوض مقدار زیادی کافئین و شیرین‌کننده دارد.
این نکته را فراموش نکنید که رژیم‌های سفت و سخت در روزهای تعطیل می‌تواند منجر به افزایش قابل توجه وزن شما در روزهای بعد از تعطیلات شود.
بهترین روش برای کم خوردن این است که مقدار کمی از غذا را در بشقاب‌تان بکشید و به آرامی غذا بخورید. با این روش هم شما کم غذا خورده‌اید و هم دیگران متوجه کم خوردن شما نشده‌اند، چون با دیگران غذایتان تمام می‌شود.
بهتر است تمرکزتان روی غذای اصلی باشد تا دسر و مخلفات.
توصیه آخر
شاید بهترین توصیه برای رعایت الگوی تغذیه‌ای سالم در پذیرایی نوروزی آن باشد که میوه‌های تازه را به صورت سالاد، آبمیوه و حتی در اولویت بعدی میوه‌های خشک را اولین و مهم‌ترین گزینه در نظر بگیرید. در انتخاب انواع شیرینی نیز به انواع غیرخامه‌ای و مربایی توجه بیشتری نشان دهید و آجیل‌ها را از انواع تازه و خام یا با شوری کمتر انتخاب کنید و در مصرف این نوع تنقلات در هر شرایط سنی و جسمی که هستید شرط تعادل را رعایت کنید. از سوی دیگر تعطیلات فرصت خوبی برای انجام فعالیت‌های بدنی ساده همچون پیاده‌روی در طبیعت است، پس نباید در تعطیلات نوروزی از نیم تا یک ساعت پیاده‌روی روزانه چشم‌پوشی کرد.
