د‌کتر سید‌ضیاءالدین مظهری : متخصص تغذیه و رژیم درمانی ؛ نائب‌رئیس انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی
تحریریه زندگی آنلاین : قسمتی از توانایی‌های ادامه رشد سلولی در جهت ترمیم سلول‌های پوستی و سایر بافت‌های بدن مثل بافت خونی، سلول‌های مخاطی دستگاه گوارش، ساخت و ساز پادتن‌ها و لنفوسیت‌ها و غیره می‌باشد که نیاز به رشد و افزایش و جایگزینی دارند و به وجود m TOR (فعالیت آن از طریق تأمین پروتئین مورد نیازش) وابسته می‌باشد، ولی مقدار نیاز به آن در مقایسه با دوران کودکی، نوجوانی و جوانی، بسیار کم‌تر می‌باشد. عزیزانی که در سنین 60 یا 65 و یا بالاتر هستند و با ولع و زیاده‌خواهی از منابع پروتئین‌های حیوانی استفاده می‌کنند، با فعال‌تر‌سازی مداوم m TOR، کلیه سیستم‌های زیستی خود را به طور دائمی به تلاش سریع‌تری مجبور می‌نمایند، در حالی که در میانسالی و سالمندی، ساخت و ساز و شکستن و پیوست مولکول‌های ساختاری در یک روند آرام، ولی مداوم باید ادامه یابد. عوامل تاثیرگذار به افزایش سرعت فراتر از رشد و ترمیم سلول‌های از بین رفته بافت‌ها، احتمال شکل‌گیری تومورهای مختلف را در ارگان‌های بدن می‌تواند زمینه‌سازی نماید.
بیشتربخوانید:
نشانه‌های کمبود پروتئین در بدن
آیا پروتئین‌های گیاهی و یا حیوانی در سیستم بدنی ما عملکرد یکسانی دارند؟
اگر مصرف منابع پروتئین‌های حیوانی را حذف کرده یا کاهش شدیدی بدهیم، آیا نیاز روزانه به تأمین و جایگزینی پروتئین‌های ساختاری، ترمیمی، دفاعی از منابع غذایی حاوی پروتئین‌های گیاهی امکان‌پذیر می‌باشد؟
از نظر مقدار پروتئین در واحد مصرف مثلاً در یکصد گرم از بعضی منابع گیاهی، مقدار پروتئین بیشتری از منابع حیوانی وجود دارد. اگر یک لحظه اندام فیل‌ها، گوریل‌ها، اسب‌های آبی و زرافه‌ها را در نظر خود مجسم نمایید، باور کردنی به نظر نمی‌رسد این کوهی از عضلات و اسکلت، از طریق تناول گیاهان، برگ‌های درختان دانه‌ها و میوه‌ها فراهم آمده باشد. برای ما انسان‌ها منابع گیاهی متعددی که تأمین‌کننده پروتئین‌های مورد نیاز باشد، بسیار متنوع است، به طور مثال انواع قارچ‌های خوراکی یا جلبک‌های دریایی، خانواده حبوبات و غلات، کینوآ، تخم تاج خروس، چیا، دانه‌های کتان و کنجد، مغز دانه‌ها مانند تخم هندوانه، کدو حلوایی، طالبی، گرمک و تخم آفتابگردان، مغزهای روغنی مانند گردو، بادام، فندق، بادام‌زمینی و بادام هندی و همچنین سبزیجات مختلف مثل کلم‌بروکلی، سیب‌زمینی شیرین، اسفناج، مارچوبه و غیره، حاوی پروتئین می‌باشند.
بیشتر بخوانید:
14نکته تغذیه‌ای برای بهبودیافتگان کرونا
کمبود پروتئین در بدن چه علائمی دارد؟
تفاوت پروتئین‌های گیاهی و حیوانی از بعد عوارض احتمالی
پژوهشگران کشورهای مختلف جهان در بررسی‌های تحقیقاتی خود به این نتیجه رسیده‌اند که در موارد متعددی فرآورده‌های تأمین‌کننده مواد غذایی با منشأ گیاهی در پیشگیری و درمان گروهی از بیماری‌های شایع بسیار موثرتر می‌باشند، به‌طور مثال، اگر منابع پروتئین حیوانی از جمله عوامل افزایش‌دهنده پرفشاری خون و زمینه‌ساز ریسک بیشتر ابتلا به دیابت برشمرده می‌شوند، منابع غذایی با منشأ گیاهی نه تنها بیماری‌زا نمی‌باشند، بلکه اثرات آنها، کاهش میزان پرفشاری خون و بازدارندگی از ابتلا به دیابت نوع 2، تغییرات مثبت فلور مستقر در روده‌ها و افزایش و توسعه رشد چشم‌گیر پروبیوتیک‌های انتهای روده باریک و تمامی طول کولون یا روده بزرگ را فراهم می‌نماید. بر مبنای پاره‌ای از یافته‌های دانش‌پژوهان دانشگاه هاروارد، افرادی که از پروتئین‌های گیاهی در تغذیه روزمره خود در قالب گنجانیدن حبوبات، مغز دانه‌ها، غلات مناسب و سبزیجات مختلف به صورت‌های متنوعی استفاده می‌کنند، طول عمر بیشتری را برای خود فراهم می‌سازند و امید به زندگی‌شان افزون‌تر می‌شود.
بیشتر بخوانید:
10دلیل مهم برای مصرف روزانه پروتئین
بهترین پروتئین های گیاهی جایگزین گوشت را بشناسید!
علل مفید بودن منابع تأمین‌کننده پروتئین‌های گیاهی
اصولاً تمامی پروتئین‌ها از مولکول‌هایی به نام اسیدهای آمینه می‌باشند که حداقل بالغ بر 20 نوع مختلف و دو دسته متفاوت (ضروری و غیر ضروری) و به مانند حروف و الفبای زبان‌ها در کنار هم چیده می‌شوند و با جابجایی خودشان میلیون‌ها نوع پروتئین را شکل می‌دهند.
تفاوت پروتئین‌های گیاهی با پروتئین‌های حیوانی در تعداد و میزان هشت اسید آمینه ضروری به نام‌های لوسین، ایزولوسین، والین، متیونین، ترئونین، تریپتوفان، لیزین و فنیل‌آلانین برای بزرگسالان به علاوه هیستیدین برای نوزاد انسان و آرژنین برای نوزاد حیوانات می‌باشد.
چون بدن قادر نیست این اسیدهای آمینه را با روش‌های مختلفی که به کار می‌برد، از اسیدهای آمینه دیگر بسازد، لازم است به طور مستمر و روزانه از طریق تغذیه در وعده‌های مختلف در اختیار بدن قرار داده شوند تا در شکستن و پیوستن و ساخت نیازهای پروتئینی بدن خللی ایجاد نگردد، ولی از نظر میزان و تنوع و نسبت، این دو گروه اسیدهای آمینه ضروری و غیر ضروری، اثرات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی متفاوتی را اعمال می‌کنند.
پروتئین‌های حیوانی به مقدار بیشتری دارای اسیدهای آمینه ضروری می‌باشند و همین تعداد و نسبت این اسیدهای آمینه ضروری، از دلایل عمده صدمه وارد کردن بر سلامتی جسمی و تسریع پروسه پیری و فرسودگی در قرن حاضر تلقی می‌شود.
