دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متحصص تغذیه
تری گلیسیرید با زنجیره متوسط (MCT) و کاهش وزن
قبل از آنکه در مورد رژیم لاغری موثر توضیح دهیم لازم است نکاتی را مرور کنیم. اسیدهای چرب اشباع 6- 12 كربنه هستند كه از روغن نارگیل بدست میآیند. MCT برخلاف دیگر چربیها به جای افزایش وزن، باعث كاهش وزن میشود و این اثر آن به گرمازایی نسبت داده میشود.
دوز پیشنهادی 2- 1 قاشق غذاخوری در روز است. بیماران كبدی و دیابتی میبایستی MCT را با احتیاط مصرف كنند كه دچار كتواسیدوز نشوند.
رژیم لاغری بر اساس گیاه درمانی و کاهش وزن
گیاه را میتوان به صورت عصاره خشك (كپسول، پودر، چای)، عصاره گلیسیرینه یا تنتور (عصاره الكلی) در رژیم لاغری خود استفاده كرد.
برای تهیه نوشیدنی گیاهی یك قاشق چایخوری از گیاه را در یك فنجان آب داغ ریخته برگها را به مدت 5- 10 دقیقه، ریشهها را به مدت 10- 20 دقیقه بجوشانید سپس 2-4 فنجان در روز از این نوشیدنیها استفاده كنید.
گیاهان زیر جهت درمان چاقی و برای استفاده در رژیم لاغری موثر مطرح شدهاند: نعناع، هوفاریقون، سنبلالطیب، جعفری، خارمریم، گل قاصدك، اسطو خودوس، زالزالك، كوشاد و (Bladder Weak)
مكمل فیبری و کاهش وزن
افزایش میزان فیبر رژیمی باعث كاهش وزن میشود و لازم است که در رژیم لاغری جای داده شوند. بهترین منابع فیبر رژیمی برای كاهش وزن شامل پسیلیوم، چتین یا كیتین، صمغ گوار (guar)، گلوكومانان، صمغ كارایا (Karaya) و پكتین هستند.
این مواد غنی از فیبر محلول در آب هستند و وقتی با آب قبل از غذا خورده میشوند، در معده با آب پیوند خورده و یك توده ژلاتینی تشكیل میدهند و از این طریق حس سیری را القا میكنند.در نتیجه افراد كمتر به پرخوری ترغیب میشوند و رژیم لاغری آسان تر را رقم می زنند.
مكملهای فیبری در كنترل قندخون نیز موثرند و سطح قندخون را پایین آورده و میزان كالری جذب شده توسط بدن را كاهش میدهند.
کیتوزان و کاهش وزن
یك پلیساكارید كه از خردكردن صدف سخت گوشماهی بهدست میآید.
ادعا میشود كه از جذب چربی جلوگیری میكند ولی هنوز این ادعا اثبات نشده است.
همچنین سطح ویتامینهای محلول در چربی را در بدن كاهش میدهد.
Khat و کاهش وزن
با نام علمی Chatha Edulis شناخته میشود. درختی كه در عربستان و آفریقا میروید.
ادعا میشود كه برگهای این درخت دارای اثرات ضددرد، ضدالتهاب و ضدچاقی است. البته اثرات آن هنوز كاملا شناخته شده نیست.
آناناس و کاهش وزن
عقیده عوام بر آن است كه برای درمان چاقی و یبوست كاربرد دارد.
همچنین میتواند اثرات ضدالتهابی هم داشته باشد. ولی اثرات ضدچاقی آن هنوز شناخته شده نیست.
اسپیرولینا Spirulina و کاهش وزن
جلبكی است كه در نواحی گرمسیری میروید. عقیده عوام بر آن است كه در كاهش وزن كاربرد دارد و می توان در رژیم لاغری های خود استفاده کرد. ولی اثرات آن هنوز اثبات نشده است.
این دارو به دلیل محتوای ید زیاد، فعالیت غده تیروئید را كاهش میدهد.
چای سبز Camellia sinensis و کاهش وزن
اثرات ضد پیری و ترموژنیك چای سبز باعث شده تا این ماده را به عنوان یكی از مواد كاهش دهندهی وزن در نظر بگیرند و در کنار رژیم های لاغری خود مصرف میکنند.
از دیگر اثرات مفید این ماده محافظت در برابر سرطان (به دلیل خاصیت آنتیاكسیدانی)، جلوگیری از بیماریهای قلبی با كاهش فشار خون و كلسترول، كاهش تجمع پلاكت و افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن با افزایش ساخت گلبول سفید را میتوان نام برد و بنابراین کاربرد دیگری نیز در کنار استفاده برای رژیم لاغری افراد دارد.
چای و کاهش وزن
مصرف روزانه چای منجر به افزایش تولید حرارت در بدن و یا افزایش گرمازایی ناشی از غذا در بدن میشود و از این طریق میتواند مقدار زیادی انرژی مصرف كند.
سركه سیب و کاهش وزن
سركه سیب با كاهش مقداری از آب میان بافتی به طور موقت و برای دوره كوتاهی، وزن فرد را كاهش داده و تأثیری در كاهش وزن واقعی ندارد و نمیتوان به عنوان روشی موثر در رژیم لاغری خود استفاده کرد.
سركه سیب وقتی به صورت ناشتا مصرف شود، با كاهش آب میان بافتی برای دورهای كوتاه فقط به اندازه یك كیلوگرم از وزن فرد به طور موقت كاهش میدهد كه این كم كردن وزن واقعی نبوده بلكه آب بدن از دست میرود.
همچنین خوردن سركه سیب در بعضی از مصرف كنندگان باعث عوارض شدید دستگاه گوارش میشود.
افشره لیمو، گیاه زیره، آب كرفس، آب هویج، غوره و ...
مواد اشاره شده نیز هیچ تأثیری در كاهش وزن ندارد و اثری از آنها به عنوان ضدچاقی در هیچ مقالهای به اثبات نرسیده است و هنوز نمی دانیم که برای رژیم های لاغری می توان از آنها استفاده کرد یا خیر.