وعده شام را نباید نزدیك به هنگام خواب میل كرد زیرا موجب پر شدن معده و ایجاد سنگینی و نفخ در دستگاه گوارش شده و ایجاد اختلال در خواب خواهد كرد. ضمنا مصرف شام نزدیك به هنگام خواب به‌خصوص اگر شامل شامی سنگین و حاوی مواد پركالری باشد چون بعد از مصرف آ‌ن، بدن فعالیت ندارد و در حالت سكون قرار می‌گیرد موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود.
بنابراین در عین حالی كه مصرف وعده شام توصیه می‌شود ولی باید توجه داشت كه این وعده، حاوی غذاهای سنگین و پركالری نباشد.
میانوعدهها
میانوعدهها نیز در تغذیه فرد حائز اهمیتند. میانوعدهها قسمتی از نیازمندی‌های تغذیه‌ای انسان را تامین می‌كنند، ضمنا موجب رفع گرسنگی در فاصله بین وعده صبحانه و ناهار و همین طور بین ناهار و شام شده و از ولع زیاد به هنگام صرف ناهار و شام و در نتیجه پرخوری در این دو وعده غذایی جلوگیری می‌كنند. بنابراین مصرف دو میان‌وعده سبك صبح و عصر توصیه می‌شود.
البته چنانچه شام در ساعات ابتدایی شب صرف شود و بین مصرف شام و هنگام خواب فاصله زیادی باشد می‌توان از یك میان‌وعده مختصر قبل از خواب نیز استفاده كرد.
كیفیت میانوعدهها و مقدار آ‌نها اهمیت زیادی دارد و بسیاری از اختلالات و عوارضی كه امروزه در بین افراد به‌خصوص در كودكان، نوجوانان و جوانان شایع است حاصل از مصرف بی‌رویه میان‌وعده‌های نامناسب و فاقد ارزش تغذیه‌ای است. امروزه مصرف میان‌وعده‌های آ‌ماده فرآ‌وری شده مانند چیپس، پفك، كیك‌هایی كه به طور آ‌ماده در بازار به فروش می‌رسد، شكلات، نوشابه‌های گازدار، آ‌بمیوه‌های بسته‌بندی شده، پودر شربت‌های آ‌ماده و امثال آ‌ن رواج زیادی به‌خصوص در بین كودكان، نوجوانان و جوانان كشورمان دارد.
این میانوعدهها اكثرا پركالری و حاوی شكر یا روغن و یا هر دوی این مواد به مقدار زیاد هستند. حتی در تهیه برخی از آ‌نها مانند چیپس و پفك از مقدار زیادی نمك استفاده می‌شود. بسیاری از این مواد صرفا مقدار قابل توجهی كالری به بدن می‌رسانند و فاقد مواد مغذی لازم برای سلامت انسان هستند، به همین علت این مواد را انرژی خالی نام‌گذاری كرده‌اند، یعنی فقط مقدار زیادی كالری به بدن انسان می‌رسانند و قادر نیستند در تامین نیازهای تغذیه‌ای سهمی داشته باشند.
اشكال دیگری كه این میانوعدهها دارند آ‌ن است كه در تهیه بسیاری از آ‌نها از روغن‌های جامد با درصد ترانس بالا استفاده می‌شود، بنابراین افراط در مصرف آ‌نها به سلامت قلب و عروق لطمات زیادی وارد می‌كند و موجب بروز چاقی، افزایش چربی‌های نامطلوب خون، افزایش فشار خون و عوارض قلبی – عروقی می‌شود.
مساله مهم دیگر در ارتباط با این قبیل میانوعدهها، فرآ‌یندی است كه جهت طبخ یا آ‌ماده كردن برای مصرف، روی آ‌نها انجام می‌شود. به هنگام آ‌ماده‌سازی بسیاری از این مواد از روش‌های غلط و نامناسب استفاده می‌شود كه موجب تولید برخی مواد مضر و حتی خطرناك در آ‌نها می‌شود و ایجاد بیماری‌های وخیم و گاه غیرقابل علاج می‌كند.
مثلا حرارت دادن روغن به هنگام تهیه چیپس، پفك یا برخی از شیرینی‌ها و یا استفاده از قند و شكر زیاد در تهیه نوشابه‌های گازدار، آ‌ب‌میوه‌ها و شربت‌های آ‌ماده، برخی از شیرینی‌ها و شكلات‌ها، برای سلامت انسان مفید نیست. به‌خصوص چنانچه در مصرف آ‌نها افراط شود زیان‌های بیشتری برای فرد در بر دارند.
یكی دیگر از اشكالات افراط در مصرف این میانوعدهها این است كه در تهیه برخی از آ‌نها از اسانس، رنگ و مواد شیمیائی جهت طولانی شدن زمان نگهداری استفاده می‌شود. این قبیل مواد افزودنی با وجود آ‌نكه جزء استاندارد‌های مجاز غذایی محسوب می‌شوند ولی چون از دسته مواد شیمیایی هستند، افراط در مصرف آ‌نها سلامت انسان را به طور جدی به خطر انداخته و موجب بروز اختلالات ناگوار و گاه خطرناك در انسان می‌شوند.
بنابراین بهتر است تا حد امكان از میان‌وعده‌های تازه و مفید مانند میوه‌های تازه یا میوه‌های خشك كه به بهداشتی بودن آ‌نها مطمئن هستیم و نیز ساندویچ‌های ساده و خانگی و انواع دانه‌های بدون نمك استفاده شود. مطالب زیادی در مورد وعده‌های اصلی غذایی و اینكه چه نوع غذایی در سه وعده اصلی در چه مواقع و ساعاتی و به چه مقدار توصیه می‌شود و همچنین نكات گفتنی دیگری در مورد میانوعدهها باقی مانده كه در شماره بعدی مجله مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
برای خواندن بخش اول- روزی چند وعده بخوریم- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- روزی چند وعده بخوریم- اینجا کلیک کنید.
