روزه گرفتن برای مبتلایان به عدم تناسب وزن
برخی از مبتلایان به اضافه وزن، به منظور لاغر شدن تحت رژیم‌هاى درمانى هستند و با آمدن ماه مبارك رمضان دچار سردرگمی‌می‌شوند، زیرا محدودیت‌هاى ویژه غذایى آنان، زمان بندی خاص صرف غذا را می‌طلبد که در ماه مبارك این زمان‌بندى‌ها به هم مى‌خورد. لازم به ذکر است که رژیم غذایى این گونه افراد تغییر عمده‌ای پیدا نمی‌کند و تنها با چند جابه‌جایى جزئى و رعایت چند مسأله مهم به همان نتایج مقرر دست خواهند یافت.
در واقع این افراد همان مقدار مواد غذایی رژیم خاص خود را دریافت می‌نمایند، ولی ساعات دریافت غذا تا حدودی تغییر می‌یابد. به عنوان مثال، در روزهای عادی فاصله زمانی بین وعده‌های شام و صبحانه روز بعد، حدود 10 ساعت می‌باشد. به همین ترتیب در روزهای ماه مبارک نیز مدت زمانی بین 14-10 ساعت بین سحری یک شب با افطار شب بعد فاصله وجود دارد.
توصیه می‌شود صبحانه معمول روزهای غیر روزه‌داری را در افطار صرف نموده و با فاصله قابل قبولی شام را بر اساس شام روزهای معمول (غیر روزه‌داری)، صرف کنند. ضمنا ناهار روزهای معمول، در ایام روزه‌داری به سحری منتقل می‌شود. بدیهی است که میان وعده‌های روزهای معمول (شامل آنچه که در قبل از ظهر و عصرانه صرف می‌شد) نیز، بین افطار و زمان خواب قابل صرف می‌باشند.
بهترین زمان براى انجام فعالیت بدنى آهسته و پیوسته، بعد از افطار است، چرا كه انجام ورزش در طول روز موجب از دست دادن انرژى و تعریق گردیده و به نوبه خود می‌تواند سبب ضعف، بى‌حالى و سرگیجه شود. انجام پیاده‌روى آهسته و پیوسته پس از افطار علاوه بر مصرف کالری، با ایجاد حركات عضلات شكم موجب به حركت واداشتن دستگاه گوارش و کمک به هضم مواد غذایى خورده شده می‌شود.
کسانی که تا حدودی لاغر هستند، می‌توانند به شرطی که غذای کافی را در وعده‌های افطار تا سحر دریافت کنند، اقدام به روزه‌داری نمایند. باید توجه داشت که استفاده از مواد خیلی شیرین مانند زولبیا، بامیه، شیرینی و كیك به هنگام سحر به اشتها لطمه زده و تنها مدت زمان كوتاهی قند خون فرد را بالا نگه می‌دارند، بنابراین در هنگام سحر بهتر است از غذاهایی مثل سبزیجات، میوه‌جات، مغزهای گیاهی، پنیر، سبزی، گردو، نان، گوجه‌فرنگی، خیار، میزان مناسب چای و یا آب ولرم استفاده شود.
روزه و بیماری‌های قلبی
پزشكان معتقدند در این ماه به دلیل آن‌كه افراد از پرخاشگری، رفتارهای تهاجمی، استرس و هیجان، كشیدن سیگار، مصرف چای و قهوه دوری می‌كنند، بنابراین امكان بروز سكته قلبی در آنها كاهش می‌یابد. مجموعه این تغییرات در وضعیت رفتار و تغذیه افراد، دو عامل مهم جهت حفظ سلامتی فرد در طول ماه مبارك رمضان است.
روزه به کاهش پرفشاری خون کمک می‌کند. افراد مبتلا به پرفشاری خون، باید در طول روز، فشار خون خود را چك كنند. اگر در طول روز، بیمار دچار تغییر و بالا رفتن فشار خون شود، نباید روزه بگیرد، اما اگر در طول روز فشار خون فرد تغییر نكرد، روزه گرفتن موردی ندارد.
حدود بیست روز پس از شروع ماه مبارك رمضان میزان «هموسیستئین»، اصلی‌ترین عامل بروز سكته قلبی در خون افراد به‌شدت كاهش می‌یابد. از طرف دیگر، میزان كلسترول خوب (HDL) نیز افزایش یافته و غلظت خون هم در حد طبیعی قرار می‌گیرد. كاهش میزان تری گلیسیرید‌ها و كلسترول بد (LDL) از دیگر اثرات مثبت ناشی از روزه‌داری در این افراد خواهد بود.
بیماران قلبی- عروقی باید طبق یك رژیم غذایی خاص روزه بگیرند و از مصرف غذای سنگین در افطار خودداری نموده و درعین حال رژیم پایین آورنده فشار خون تجویز شده توسط مشاور تغذیه را رعایت نمایند.
علاوه بر این، عدم استفاده از غذاهای نفخ‌آور (مانند حبوبات و شیر در افرادی كه مدت زمان طولانی شیر مصرف نكرده‌اند) و پرهیز از استرس برای این بیماران توصیه می‌شود. این افراد برای تنظیم میزان داروی مورد نیاز خود با مشورت پزشك می‌توانند از داروهایی با اثر درازمدت استفاده كنند و مصرف داروهای دیورتیك را كاهش دهند.
روزه گرفتن در بارداری و شیردهی
زنان باردار در سه ماه اول بارداری به ویژه هشت هفته اول به دلیل تشكیل سلول‌های مغزی جنین نباید روزه بگیرند. پس از آن نیز تنها در صورتی یك خانم باردار می‌تواند روزه بگیرد كه فعالیت روزانه كمی داشته باشد و آزمایش‌های خون و ادرار او نیز طبیعی باشد.
خانم‌های شیرده از ماه دوم شیردهی درصورتی که کاهش شیر در آنها اتفاق نیفتد و احساس ضعف و بی حالی شدید و یا سردرد و عوارض مشابه نداشته باشند، می‌توانند همزمان روزه بگیرند.
روزه‌داری در مبتلایان به نقرس
غذا نخوردن، روزه‌داری‌های طولانی و رژیم‌های كم كربوهیدرات به دلیل ایجاد حالت كتوز می‌توانند موجب تسریع حملات نقرس شوند. این بیماری گاه منجر به جراحی می‌شود. با پیشرفت بیماری، علایم سریع‌تر و برای مدت طولانی‌تر بروز می‌كنند. برای جلوگیری از تشدید بیماری، عموما (طبق توصیه متخصص) بهتر است روزه‌داری انجام نشود.
روزه‌داری در مبتلایان به صرع
افراد مبتلا به صرع كه باید قرص‌های ضد تشنج استفاده كنند، نمی‌توانند روزه بگیرند، زیرا ممكن است در طول روز دچار كاهش كلسیم و یا قند خون شده و تشنج كنند.
روزه‌داری برای مبتلایان به کم‌خونی
در كسانی كه سطح شاخص‌های خونی در مرز پایین محدوده طبیعی می‌باشد، كاهش دریافت مواد مغذی در ماه رمضان ممكن است میزان این شاخص‌ها را باز هم كاهش دهد. چنانچه شدت کم‌خونی در افراد بالا باشد به گونه‌ای که نیازمند دریافت مکمل آهن در چند نوبت روزانه باشند، روزه‌داری قابل توصیه نخواهد بود.
کسانی که مبتلا به کم‌خونی خفیف تا متوسط هستند باید به كیفیت غذای مصرفی خود در این ماه مبارك توجه بیشتری نمایند و مصرف مواد غذایی غنی از آهن و پروتئین‌ها به ویژه پروتئین‌های از نوع هم (اولویت گوشت قرمز به پروتئین گیاهی) را افزایش دهند.
همچنین مصرف میوه‌های خشك به خصوص زردآلو و تمشك و مصرف آجیل خام (مانند پسته و بادام) برای آنها مفید است. این افراد باید از مصرف چای تا 2 ساعت بعد از غذا به ویژه پس از مصرف مواد غذایی غنی از آهن پرهیز كنند.
برای خواندن بخش اول- خط قرمزهای تغذیه در روزه‌داری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- خط قرمزهای تغذیه در روزه‌داری- اینجا کلیک کنید.
