حدیثه خسروی؛ کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه - مینا حاجی محمدی؛ کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی
ایتالیا كشوری واقع در جنوب اروپا است و مركز آن رم میباشد. این کشور خاستگاه هنر و فرهنگ بسیاری از کشورهای اروپایی است و مهد دوره رنسانس در اروپا میباشد.از جمله ویژگیهای مهم مردم ایتالیا توجه به غذا و تغذیه شان است كه با چاشنی ذوق و سلیقه آشپزان ماهر ایتالیایی تركیب شده است. مسلما فرهنگ غذایی آنها تحت تاثیر شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی این كشور است. معمولاً منوی ایتالیایی دارای چندین بخش میباشد: یک وعده غذای کامل معمولاً شامل پیشغذاها Antipasti ، بخش اول primo، بخش دوم secondoکه همراه با مخلفات contorni میز و دسرهای متنوع میباشد.
پیش غذا در مناطق و شهرهای مختلف متفاوت است و معمولا در برگیرنده سبزیجات است. غذای اول شامل پاستا، سوپ و ریزوتو (نوعی برنج مخصوص شمال ایتالیا) است در واقع كمتر كسی است كه با شنیدن پاستا به یاد فرهنگ غذایی ایتالیا نیفتد صدها نوع مدل پاستا در نقاط مختلف این كشور یافت میشود. غذای دوم معمولا شامل انواع مختلف گوشتهاست. آخرین بخش از غذای آنها شامل دسرهای متنوع است كه میتواند در برگیرنده میوهها نیز باشد. یكی از غذاهای مشهور و رایج این كشور پیتزاست كه میتوان از آن به عنوان نمادی از هنر آشپز ی ایتالیا یاد كرد. كلمه پیتزا در سال 997 میلادی در مدارك به جامانده از ایتالیا رویت شد. به نظر میرسد پیتزا یك نان پهن بوده كه رومیهای باستان تركیبات دیگری به آن اضافه میكردند.
عادات غذایی مردم ایتالیا
زمان پخت: زمان پخت اكثر غذاهای ایتالیایی كوتاه است و همین نكته باعث میشود ارزش غذایی حفظ شده و اكثر مواد مغذی و ویتامینها از گزند زمان پخت بالا در اما ن بمانند و به بهترین نحو به بدن مصرف كننده برسند.
زمان صرف غذا: معمولا مردم ایتالیا زمان زیادی را به صرف غذا اختصاص میدهند و عجله ای برای اتمام غذا ندارند. مدت زمانی كه فرمان سیری از مغز ارسال میشود حدود بیست دقیقه است و این نكته كمك میكند تا از دریافت غذای اضافی جلوگیری كنند.
نكات تغذیهای در رژیم غذایی مردم ایتالیا
معمولا مردم این كشور از رژیم غذایی مدیترانهای پیروی میكنند.این رژیم در بر گیرنده برنامه غذایی رایج در دهه 60 در مناطق جنوب ایتالیا و یونان است. البته این رژیم در سایر مناطق كه در زمینه پرورش زیتون فعال بودند مثل فرانسه، پرتقال، لبنان ، تركیه ، اسپانیا نیز نیز رواج داشت این رژیم در تاریخ چهارم دسامبر 2013 از سوی یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ناملموس کشورهای یونان، اسپانیا، ایتالیا، مراکش، پرتقال ،قبرس و کرواسی به ثبت رسید.
اساس این رژیم بر استفاده از میوهها و سبزیجات تازه، نان و غلات سبوس دار، كاهش مصرف گوشت قرمز و افزایش دریافت غذاهای دریایی و استفاده از روغنهای غیر اشباع استوار است.امروزه پیروی از این برنامه غذایی راهی برای پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی، سكته مغزی و سندرم متابولیك است و نكته جاب این است كه امید به زندگی در افرادی كه از این برنامه غذایی پیروی میكنند به نحو چشمگیری بالاست.
روغن زیتون نماد آشنای ایتالیا
جزء اصلی رژیم غذایی مدیترانه ای و یكی از نمادهای كشور ایتالیا روغن زیتون است .مطالعا ت بسیاری خواص شگفت انگیز روغن زیتون را اثبات كرده اند به همین دلیل به اطمینان میتوان گفت رژیم غذایی مردم ایتالیا رژیمی غنی و سالم است .از خواص اثبات شده آن میتوان به كاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی به دنبال جایگزین كردن این روغن در برنامه غذایی اشاره كرد به نحوی كه این میزان در افرادی كه از روغن زیتون استفاده میكردند 44 در صد كمتر دیده شده بود.
از سوی دیگر میتوان به مقاله دیگری اشاره كرد كه ارتباط مصرف روغن زیتون با سرطان سینه را بررسی كرده بود ، مطالعه فوق نشان داد كه به دنبال دریافت روغن زیتون، فعالیت سلولهای سرطانی كاهش یافته و از تقسیم بیرویه آنها جلوگیری به عمل آمده است. همچنین سلولهای DNA این افراد از آسیبهای ناشی از سرطان در امان ماندندو دچار آسیب كمتری شدند. البته لازم به ذكر است كه روغن فوق علیرغم خاصیت متعدد، میبایست با توجه به نیاز و انرژی فرد دریافت شود. غذاهای ایتالیایی از دو نظر مورد توجه است چرا که محصول دو هنر است؛ هنر آشپزی و هنر غذاخوردن. غذا برای ایتالیاییها چیزی است که بایستی با فراغت خاطر و ذوق (و نه حرص و طمع)همراه با مطالعه و بررسی، طبخ و تهیه شود.