تاجیکستان
جشن نوروز برای مردم تاجیکستان به ویژه بدخشانیان تاجیکستان جشن ملی نیاکان است و از آن به عنوان رمز دوستی و زنده شدن کل موجودات یاد می‌کنند و به نام خیدیر ایام یعنی جشن بزرگ معروف است. تاجیک‌ها در نخستین روز نوروز، صبحانه را با انواع غذاهای شیرین سرو می‌کنند که عبارت است از حلوا، شیربرنج، غوز حماچ ، به این امید که تا پایان سال زندگی شان شیرین باشد.
پس از صرف صبحانه پارچه سرخی را بالای در ورودی خانه می‌آویزند که آن را نشانه بهروزی و خوش‌بختی می‌‌دانند. آنگاه اثاث خانه را که از قبل تمیز کرده‌اند به طرزی نیکو می‌چینند، سپس پنجره‌ها را می‌گشایند تا نسیم نوروزی در زوایای خانه به گردش درآید.
در بدخشان در شب دوم سال نو از کله پاچه گوسفند وگندم غذای مخصوصی تهیه می‌کنند که به آن "باج" می‌گویند. نوروز در بدخشان سه روز ادامه دارد و برگزاری مسابقه‌هایی مانند تاب بازی، تخم‌مرغ بازی، کبک جنگی، خروس جنگی، بزکشی، کشتی محلی نیز در این ایام به شادی آن می‌افزاید.
ازبکستان
در روز نوروز سمنك، حلیم، سنبوسه گیاهی از سبزیجات، بویژه آش پلو و طعام های گوناگون پخته می شود. در ازبکستان و نیز در تاجیکستان نوروز بدون سمنو، رنگ و بویی ندارد. سمنو برای آنان همانند ایرانیان، یادآور نوروز است و مردم در کنار دیگ سمنوی جوشان اقدام به رقص و خواندن شعر می‌کنند.
ترکیه
برخی از اقوام ساكن منطقه ولگای روسیه، همچون 'باشقیرها' نیز، جشن نوروز را با تقلید از قبایل ایرانی كه زمانی در دره اورال زندگی می‌كردند، جشن می‌گیرند.
از آیین های رایج جشن نوروز در این منطقه روسیه آن است كه مردان جوان محصولات كشاورزی را برای درست كردن غذای معمول و به دست آوردن جوایز جمع می‌كنند و جوایزی نیز به برندگان مسابقات دو و آواز اهدا می‌شود.
در میان برخی اقوام ساكن منطقه ولگا در روسیه نیز مراسم عید نوروز با دعا برای آرام كردن نیروهای طبیعت و ارواح نیاكان برای اطمینان از سالی موفق شروع می‌شود و علاوه بر غذای معمول، هر خانواده برای جشن نوروز خوراك خاصی از آرد گندم سیاه و بلغور جو درست می‌كند.
عراق
موسی آنتر نویسنده کرد معتقد است که قبلاً جشن نوروز در میان کردها در ۳۱ ماه آگوست برگزار میشده است اما با قبول اسلام و پذیرش تقویم اسلامی این جشن به فروردین منتقل شده است کردهای ترکیه سال‌ها برای به رسمیت شناخته شدن نوروز در این کشور تلاش کردند عثمانیان یا مردم ترکیه روز عید نوروز را به عنوان یکی از معدود ایام جشن می‌گرفتند.
در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی که ( نوروزیه ) نامیده می‌شد جهت پادشاهان و درباریان تهیه می‌نمود که گفته شده است این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه میشده است که شفابخش بسیاری از بیماری‌ها و دردها بوده و باعث افزایش قدرت بدنی میشده است. در خانه‌ها پختن شیرینی‌های خانگی و غذاهای خاص نوروز از سنت‌های دیگر مراسم نوروزی است.
روسیه
در میان کردهای عراق اقوام دیگری نیز وجود دارند که همانند کردها نوروز را برگزار می‌کنند.این قوم ایزدی‌ها هستند که عموما در شمال عراق زندگی می‌کنند. ایزدی‌ها در عید تخم مرغ رنگ می‌کنند، چرا که شکل تخم مرغ شبیه زمین است و رنگ کردن آن به این معنی است که می‌خواهند دنیا به این رنگ‌ها باشد و باعث سبزی دشت و صحرا شود.
رسم جالب دیگر آنها این است که صبح زود سال نو به دشت‌ها می‌روند و دست و روی خود را با قطرات شبنم مسح می‌کنند و باور دارند که اگر کسی مریض باشد با این عمل بیماری‌اش شفا می‌یابد. آرد نیز در جشن سر سال ایزدی‌ها نقش مهمی دارد. آنها در شب جشن به دشت می‌روند و با آردی که با خود برده‌اند ،خمیر درست می‌کنند.
بعد دسته گلی در وسط این خمیر فروکرده و آن را بالای در خانه‌هاشان آویزان می‌کنند. بدین معنا که بهار به خانه شان آمده است. همچنین زنان نانی به نام سوک می‌پزند که برای خیرات به گورستان می‌برند. ایزدی‌ها نیز مانند برخی از اقوام کرد آیینی را به جا می‌آورند که به آن طواف و گاهی نیز جمی می‌گویند.
برای خواندن بخش اول - آداب غذایی نوروز در سایر ملل - اینجا کلیک کنید.
