میل شدید به طعم‌های شور، شیرین و تند
تاریخ نشان می‌دهد که ذائقه مردم جهان تا حد زیادی به فرهنگ و آداب و رسوم آنها بستگی دارد. میل افراد به غذاهای تند یا شور یا شیرین در بسیاری از موارد به عادات غذایی آنها مربوط می‌شود. اما گاه این میل جنبه شخصی دارد و ناشی از سبک زندگی و تاثیر آن بر میل و ذائقه افراد است. فردی که به دلیل زندگی پر مشغله‌اش بیشتر وعده‌های غذایی‌اش را غذاهای آماده یا فرآوری شده تشکیل می‌دهند، به خوردن نمک و غذاهای شور عادت می‌کند.
یا فردی که در یک قنادی مشغول به کار است بیشتر میل به خوردن شیرینی‌جات خواهد داشت. این موارد تنها نمونه‌هایی بود از عادات و میل شدید افراد نسبت به طعم‌هایی خاص. اما آیا این امیال برای بدن انسان مضرند؟ اگر پاسخ مثبت است، چرا؟
آیا افرادی که چنین شرایطی دارند باید به دنبال راهی برای کاهش میل خود باشند؟
میل به غذاهای شور
نمک، یا بهتر بگوییم سدیم، برای حفظ سلامت بدن شما ضروری است. بدن انسان برای انجام اعمال عادی و روزمره خود به سدیم نیاز دارد. نمک مسئول تنظیم مایعات بدن و تضمین انقباض و انبساط عضلات به شکل صحیح است. سدیم همچنین برای حفظ سلامت سیستم عصبی نیز ضروری است.
به همین دلیل، شما باید در طول روز مقداری نمک مصرف کنید. اما توجه داشته باشید که میزان نمک مصرفی اهمیت زیادی دارد چراکه مصرف بیش از حد سدیم موجب ایجاد پیامدهای خطرناکی برای بدن شما می‌شود. بدن شما روزانه به حداقل 500 میلی‌گرم نمک احتیاج دارد. اگر شما فردی بزرگسال و سالم هستید و دچار مشکلاتی نظیر فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی و غیره نیستید، نباید روزانه بیش از 2300 میلی‌گرم نمک مصرف کنید.
اما اگر مبتلا به فشارخون بالا، دیابت یا بیماری کلیوی هستید، حداکثر مصرف روزانه نمک برای شما باید حداکثر 1500 میلی گرم در طول روز باشد. برخی علائم و آثار نامطلوب مصرف بیش از حد نمک عبارتند از:
تشنگی بیش از حد
یکی از علائم شایع مصرف زیاد نمک احساس تشنگی است. شاید شما هم متوجه شده باشید که پس از مصرف غذاهای شور، احساس تشنگی مفرط به شما دست می‌دهد.
اگر نیمه شب یا صبح زود احساس تشنگی زیادی کردید، به احتمال زیاد علت آن مصرف بیش از حد نمک در روز قبل بوده است.
اگر این علائم تکرار شدند، لازم است به تغذیه خود توجه بیشتری داشته باشید و برخی عادات غذایی خود را تغییر دهید.
پوکی استخوان
یكی دیگر از علائم و آثار مصرف بیش از حد نمک، پوکی استخوان است. اگر احساس میکنید استخوان‌های بدنتان ضعیف شده اند و احساس درد میکنید، شاید علت آن مصرف بیش از حد نمک باشد زیرا نمک تراکم استخوان‌ها را کاهش می‌دهد. سدیم همچنین توانایی بدن برای جذب کلسیم را کاهش می‌دهد. کلسیم برای حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها ضروری است.
سنگ کلیه
سنگ‌های کلیه باقی مانده‌هایی هستند که نتوانسته‌اند توسط کلیه و سیستم دفع ادرار دفع شوند و به همین علت در قسمتی از کلیه جمع می‌شوند.
سنگ کلیه با درد بسیاری همراه است.
مصرف زیاد سدیم موجب افزایش تجمع کلسیم در ادرار شده و احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.
به همین دلیل، اگر شما مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستید، بهتر است از مصرف غذاهای شور پرهیز کنید.
افزایش فشارخون
یکی از اصلی و خطرناک‌ترین آثار مصرف بیش از حد نمک، بالا رفتن فشار خون است. بالا رفتن فشارخون نیز خود آثار نامطلوب دیگری نظیر ابتلا به انواع بیماری‌های قلبی و سکته‌های قلبی و مغزی را در پی دارد. اگر کلیه‌های شما نتوانند نمک اضافی را دفع کنند، این نمک وارد خون شما می‌شود. نمک نیز به دلیل خاصیت ذاتی‌اش آب را به خود جذب می‌کند. در نتیجه جذب آب، حجم خون شما افزایش می‌یابد. این افزایش حجم موجب افزایش فشار به دیواره رگ‌ها می‌شود و از طرف دیگر، قلب برای پمپاژ خون به قسمت‌های مختلف بدن مجبور به افزایش فعالیت خود خواهد شد. همین امر سلامتی سیستم قلب و عروق بدن را به خطر می‌اندازد.
راهکار مقابله با میل به مواد غذایی شور و کاهش مصرف سدیم
اصلی‌ترین راه کاهش مصرف نمک، به‌طور منطقی، مبارزه با میل شخصی است. ذائقه افراد خیلی زود به طعم‌هایی، نظیر طعم غذاهای شور عادت می‌کند. از این رو، اگر به دنبال حفظ سلامت شخصی‌تان هستید، سعی کنید ذائقه‌تان را تغییر دهید. تحقیقات نشان می‌دهند بخش زیادی از نمک مصرفی از طریق مواد غذایی آماده و فراوری شده و فست فودها وارد بدن می‌شود. پس بهتر است مصرف اینگونه مواد را کاهش داده و به دنبال میوه‌ها و سبزیجات باشید.
میل به غذاهای شیرین
مصرف قند در جوامع امروزی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. تحقیقات نشان می‌دهند که منابع عمده مصرف شیرینی‌جات و قند در زندگی افراد قرن حاضر، نوشیدنی‌های شیرین، خصوصا انواع نوشابه‌های گازدار، غذاهای آماده و انواع دسرها و شیرینی‌جات هستند. هر چند مصرف قند برای حفظ سلامت بدن و عملکرد مغز ضروری است، اما به دلیل آثار نامطلوب مصرف بیش از حد آن باید همیشه جانب تعادل را رعایت کرد. برخی از این آثار نامطلوب عبارتند از:
افزایش وزن
تقریبا همه ما می‌دانیم که مصرف بیش از حد قند و مواد شیرین موجب افزایش وزن خواهد شد. اگر میزان قندی که شما مصرف میکنید بیش از نیاز فعلی بدنتان به این ماده غذایی باشد، بدن آن را به تریگلیسیرید تبدیل کرده و ذخیره می‌کند. تریگلیسیرید نوعی چربی است که در قسمت‌هایی از بدن از جمله اطراف شکم و ران‌ها جمع می‌شود. نوشیدنی‌های شیرین، از جمله نوشابه‌ها و آب میوه‌های موجود در بازار از مهمترین علل افزایش مصرف قند محسوب می‌شوند زیرا افراد معمولا با مصرف این نوشیدنی‌ها متوجه میزان قندی که دریافت کرده‌اند نمی‌شوند و به همین دلیل عموما در مصرف آنها افراط می‌کنند.
دیابت
قندی که شما مصرف میکنید نهایتاَ راه خود را به جریان خون بدنتان پیدا می‌کند و همین‌جاست که قندخون شما افزایش خواهد یافت. هرچه میزان قند مصرفی توسط شما بیشتر باشد، نوسانات مربوط به قندخون شما نیز بیشتر خواهد بود. یکی از آثار نامطلوب افزایش قندخون، افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 است. اگر شما در حال حاضر مبتلا به دیابت، اعم از دیابت نوع 1 یا 2 هستید، مصرف قند موجب برهم خوردن تعادل قند خونتان شده و برای سلامت بدنتان بسیار خطرناک است.
تخریب سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن یکی از مهمترین مکانیزم‌های دفاعی در مقابل عفونت‌ها محسوب می‌شود. مصرف زیاد شکر و مواد قندی می‌تواند توانایی بدن شما را برای مبارزه با انواع ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها کاهش دهد. تحقیقات نشان می‌دهند که حتی مصرف قند موجود در مواد طبیعی نظیر عسل اگر با میانه روی همراه نشود، موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. همچنین مصرف بیش از حد قند به کبد فشار آورده و موجب آثار نامطلوبی نظیر انواع جوش‌ها و آکنه‌ها می‌شود.
چگونه قند کمتری مصرف کنیم؟
تغییر عادات غذایی به میزان زیادی بستگی به اراده شخصی هر فرد دارد. اما اگر با وجود تمام تلاش‌های شما، باز هم میل‌تان به مصرف مواد شیرین کاهش نیافت، بهتر است به دنبال جایگزینی باشید. بدین ترتیب که سعی کنید به جای مصرف قندهای تصفیه شده و مضر، از قندهای طبیعی موجود در میوه‌ها و برخی سبزیجات استفاده کنید. مصرف میوه یکی از بهترین راه‌های ارضای میل به طعم‌های شیرین است.
میل به غذاهای تند
هرگاه شما غذایی تند می‌خورید، احساس میکنید که دهانتان و متعاقباً گلو و معده شما می‌سوزد. اما مصرف غذاهای تند معمولا آثار خطرناک بلند مدتی برای بدن شما ندارد. حتی گفته می‌شود که یکی از ترکیبات غذهای تند، به نام کاپسایسین می‌تواند برای سلامتی شما مفید هم باشد. اما در این مورد هم نباید از حالت تعادل خارج شد زیرا مصرف بیش از حد فلفل و سایر ادویه‌های تند آثار نامطلوبی بر بدن شما می‌گذارد که از جمله آنها می‌توان بدین موارد اشاره کرد:
سیستم گوارش بدن
برخی ادویه‌های تند، نظیر خردل و ادویه ترب کوهی می‌تواند موجب تخریب بافت‌های دستگاه گوارش شود. بسیار تصور می‌کنند که مصرف غذاهای تند در ایجاد زخم معده موثر است. اما تحقیقات ثابت کرده اند که علت زخم‌های معده مصرف مواد غذایی تند نیست بلکه مواد غذایی تند تنها موجب تشدید آنها می‌شود. جالب است بدانید که نوشیدن آب تاثیری در کاهش تندی مواد غذایی ندارد زیرا طعم تندی ناشی از روغن‌های موجود در مواد غذایی تند است و روغن در آب حل نمی شود.
تحریک پوست
مصرف مواد غذایی تند به میزان زیاد می‌تواند بر کبد تاثیر نامطلوب داشته باشد. بدین جهت، اینگونه مواد غذایی ممکن است موجب انواع تحریکات پوستی شوند. همچنین اگر دست شما با فلفل یا سایر انواع ادویه‌های تند تماس مستقیم داشته است، بهتر است دستتان را به پوست صورتتان یا سایر قسمت‌های بدن نمالید زیرا ممکن است پوست بدنتان به ترکیبات موجود در این ادویه‌ها واکنش نشان دهد.
سوزش چشم‌ها
اگر دستتان با مواد غذایی تند تماس مستقیم داشته است، هیچ گاه آن را به چشمانتان نزنید زیرا موجب واکنش چشم، از جمله سوزش و قرمزی می‌شود. برخی افراد حتی به بخار ناشی از مواد غذایی تند که در حال پخت هستند نیز حساسیت دارند. اگر به هر دلیلی چشم‌تان با این مواد غذایی تماس پیدا کرد، برای تمیز کردن چشمانتان از یک حوله تمیز و نم‌دار استفاده کنید.
آیا مقابله با میل به غذاهای تند ضرورتی دارد؟
اساساً مضرات مصرف مواد غذایی تند به اندازه مضرات مصرف مواد غذایی شور یا شیرین نیست. به همین دلیل هم لازم نیست برای مقابله با این میل تلاش زیادی بکنید. اما سعی کنید همیشه جانب تعادل را رعایت کنید و اگر مبتلا به شرایط خاصی، نظیر زخم معده یا مشکلات کبدی هستید، از مصرف مواد غذایی تند پرهیز کنید.
