اگـــر بـه رسـتـوران مـي‌رويــد...
در آستانه بهار و شكوفایی طبیعت هستیم. سال نو و نوروز باستانی را حضور خوانندگان محترم و علاقه‌مند مجله تبریك عرض می‌نمایم. در این ایام كه هموطنان عزیزمان از فرصت تعطیلات استفاده كرده و اوقات خود را به میهمانی یا در سفرهای نوروزی می‌گذرانند، یكی از شایع‌ترین مشكلاتی كه معمولاً پس از بازگشت از سفر گریبانگیر مسافران می‌شود، افزایش وزن و چاقی است، بلایی كه جهت برطرف كردن آن، زمانی طولانی و كوششی وافر مورد نیاز است، یا برخی دیگر از مسافران پس از بازگشت از تعطیلات نوروز مبتلا به افزایش فشار خون یا بالا رفتن چربی‌های نامطلوب خون می‌شوند. عوارضی مانند یبوست یا اختلالات گوارشی نیز از دیگر اختلالاتی است كه ممكن است گریبانگیر مسافران نوروزی بشود.
علت آن چیست؟
و چگونه می‌توان با این بلایایی كه پس از گذراندن دورانی خوش و پر از شادی زندگی را به كام هموطنان تلخ می‌كند مبارزه كرد؟ به جرأت می‌توان گفت كه كلیه این عوارض كه گاه ناگوار و مشكل‌ساز نیز خواهد شد، به علت شیوه غلط زندگی- و عمدتاً تغذیه نامناسب- در سفرهای نوروزی است. در اینجا به چند توصیه كلیدی جهت پیشگیری از عوارض فوق‌الذكر، و برخورداری از سلامت و شادابی هر چه بیشتر در سفرهای نوروزی، اشاره می‌كنیم.
چه غذاهایی در ایام نوروز در رستوران‌ها سفارش می‌دهید؟
از افراط در مصرف چلوكباب بپرهیزید
از افراط در مصرف چلوكباب كه یكی از لذیذترین و مشهورترین غذاهای ایرانی است، بپرهیزید، زیرا این غذای خوشمزه، غنی از پروتئین (از نوع حیوانی) است. همچنین حاوی مقدار قابل توجهی انرژی است و از منابع غنی كلسترول نیز محسوب می‌شود. افراط در مصرف آن می‌تواند منجر به افزایش كلسترول و سایر چربی‌های نامطلوب خون بشود. همچنین یكی از عوامل بروز افزایش وزن به علت پر كالری بودن است. ضمناً مصرف پروتئین زیاد ممكن است سبب افزایش اسید اوریك خون و نقرس شود.
آیا مصرف جوجه‌كباب و غذاهایی كه با نان خورده می‌شوند، مفید است؟
انواع كباب (با گوشت قرمز) و همچنین جوجه‌كباب، شنیتسل مرغ و سایر غذاهای تهیه شده با مرغ، از خوراكی‌های خوشمزه و معمول، به خصوص در مسافرت‌ها هستند. بسیاری از افراد تصور می‌كنند كه مصرف انواع كباب بسیار خوشمزه‌تر و آسان‌تر از سایر غذاها مانند كتلت، كوكو، خورش‌ها و غیره است.
علاوه بر آن، چون این كباب‌ها با نان میل می‌شوند، مفیدتر از غذاهای حاوی برنج می‌باشند. كباب‌های تهیه‌شده با گوشت قرمز چون حاوی كلسترول بالا هستند، مصرف مداوم یا مقدار زیاد آنها (حتی در یك وعده غذایی) مفید نیست و موجب افزایش چربی‌های خون، افزایش فشار خون و نهایتاً اختلالات قلبی- عروقی می‌شود.
ضمناً استفاده مكرر از گوشت قرمز و مرغ، می‌تواند موجب بروز نقرس شود. تصور نكنید كه چنانچه نان را جانشین برنج می‌نمایید، می‌توانید در مصرف نان افراط نمایید، زیرا انواع نان هم از مواد پر كالری محسوب می‌شوند و چنانچه به مقدار زیاد و بیش از نیاز بدن مصرف شوند، منجر به بروز چاقی می‌شوند.
ماهی را در رستوران به صورت كباب شده و كم نمك استفاده كنید
ماهی را در رستوران به صورت كباب‌شده و كم‌نمك استفاده كنید. ماهی یكی از بهترین مواد خوراكی است كه از ارزش تغذیه‌ای بالایی برخوردار است، به خصوص ماهی دریا علاوه بر آنكه از منابع بسیار خوب پروتئین با كیفیت بالا است، حاوی مقدار مناسبی ویتامین‌های گروه B، فسفر و روی می‌باشد. مهم‌ترین خاصیت ماهی و محصولات دریایی، وجود اسیدهای چرب امگا - 3 در آنها است كه برای سلامت انسان نه تنها مفید، بلكه ضروری‌است. ضمناً مقدار ید موجود در ماهی و محصولات دریایی بسیار بالا است و مصرف آن می‌تواند نیاز انسان را به این ماده معدنی مفید، برآورده كند. با توجه به مطالب فوق، می‌توان چلو ماهی را جزء غذاهای بسیار خوشمزه و مفید محسوب داشت، ولی از آنجایی كه در رستوران‌ها معمولاً ماهی را بسیار طولانی و با روغن زیاد سرخ می‌كنند و به آن مقدار زیادی نمك اضافه می‌نمایند، همچنین نظر به اینكه معمولاً برای سرخ كردن ماهی و سایر مواد خوراكی، روغن را چندین بار گرم و سرد می‌كنند یعنی پس از سرخ كردن هر ماده غذایی، روغن را دور نمی‌ریزند و برای سرخ كردن مواد دیگر از آن استفاده می‌كنند، لذا معمولاً ماهی‌های سرخكرده در رستوران‌ها نه تنها مفید نیستند، بلكه زیان‌های فراوانی نیز برای سلامت انسان در بردارند.
خورش‌های خوشمزه شمالی حاوی سبزیجات متنوع و سودمند می‌باشند
مصرف انواع خورش‌های شمالی، برای كسانی كه تعطیلات نوروز را در شمال كشورمان می‌گذرانند توصیه می‌شود. مواد اصلی این خورش‌ها را معمولاً انواع سبزی‌های تازه و بسیار متنوع شمالی تشكیل می‌دهد كه علاوه بر خوشمزه بودن، حاوی مواد مغذی بسیار مفیدی هستند كه در سلامت انسان تأثیر مهمی دارند.
البته در سایر استان‌های كشورمان نیز خورش‌های لذیذ و مفیدی طبخ می‌شوند كه مصرف آنها خالی از تنوع نیست، ولی خورش‌های شمالی از دو كیفیت برخوردارند كه در غذاهای سایر شهرها كمتر وجود دارد، اول اینكه تنوع خیلی بیشتری در سبزیجات به كار رفته در خورش‌های شمالی موجود است و دوم اینكه در غذاهای شمالی معمولاً از گوشت كمتری استفاده می‌شود و تخم‌مرغ جانشین گوشت می‌گردد.
در مورد افراط در مصرف گوشت قرمز در همین مقاله صحبت كردیم. البته توجه داشته باشید كه تخم‌مرغ نیز در حد اعتدال باید مصرف شود و با وجود آنكه این ماده غذایی حاوی ارزش تغذیه‌ای بسیار خوبی است، ولی دارای كلسترول بالایی می‌باشد و مصرف روزانه آن به خصوص برای افرادی كه چربی‌های خونشان، بالا است و یا مبتلا به اختلالات قلبی- عروقی هستند توصیه نمی‌شود. همچنین از خورش‌های چرب و پرروغن نباید استفاده شود.
در مصرف فست فودها افراط نكنید
هرگز در مصرف فست فودها یا غذاهای آماده تهیه شده در رستوران‌ها افراط نكنید. برای اثبات این توصیه، لازم است به مواد حاوی این دسته از خوراك‌ها و نیز طرز آماده‌سازی و طبخ آنها بررسی داشته باشیم. فست فودها، شامل انواع ساندویچ، انواع پیتزا، همبرگر و ... معمولاً سرخكرده هستند و مواد اصلی آنها را اكثراً گوشت قرمز تشكیل می‌دهد. در تهیه این غذاها به تفت دادن كوتاه مدت با روغن كم اكتفا نمی‌شود و معمولاً آنها را به مدت طولانی و با استفاده از روغن زیاد طبخ می‌كنند.
ضمناً نظر به اینكه از مواد اولیه این نوع خوراك‌ها اطلاعی نداریم و ممكن است در طبخ برخی از این غذاها مانند همبرگر، ساندویچ‌های تهیه شده از گوشت یا سوسیس، كباب كوبیده و امثال آن، حرارت به مقدار كافی به قسمت‌های داخلی و مركزی گوشت نرسد، لذا گاه ممكن است این نوع غذاها حاوی میكروب‌ها یا تخم انگل‌های مختلف باشند كه به سلامت شخص لطمات جدی وارد نمایند. به خصوص در تهیه بعضی از این مواد، مانند انواع سوسیس و كالباس، از افزودنی‌هایی استفاده می‌شود كه زیان‌آورند و سلامت افراد را به مخاطره می‌اندازند. سس‌هایی كه در ساندویچ‌ها به مقدار زیاد استفاده می‌شوند نیز مفید نیستند.
به جای نوشابه‌های گازدار از نوشیدنی‌های طبیعی استفاده كنید
بازار نوشابه‌های گازدار در سفرهای نوروزی رونق زیادی دارد، به خصوص كودكان و نوجوانان تمایل زیادی نسبت به مصرف این نوع نوشابه‌ها خصوصاً در ایام مسافرت، از خود نشان می‌دهند. این عادت می‌تواند آسیب زیادی به سلامت آنها وارد سازد. نوشابه‌های گازدار معمولاً فاقد ارزش تغذیه‌ای بالا هستند و به علت داشتن شكر زیاد منجر به چاقی می‌شوند. ضمناً چون در این نوشابه‌ها از اسیدفسفریك استفاده می‌شود، افراط در مصرف آنها موجب به هم خوردن تعادل كلسیم و فسفر شده و مانع جذب كافی كلسیم در دستگاه گوارش می‌شود، بنابراین می‌تواند در كودكان ایجاد راشیتیسم بنماید و در بزرگسالان منجر به نرمی استخوان و در سالمندان موجب بروز پوكی استخوان بشود. بهتر است به جای نوشابه‌های گازدار، از سایر نوشیدنی‌های مفید مانند آب سالم بهداشتی، دوغ كم‌نمك و شیر كم‌چربی استفاده شود. مصرف مكرر آب‌میوه‌های آماده نیز زیانبار است. اگرچه مصرف آب‌میوه‌های آماده در تعطیلات نوروز برای شما لذتبخش است و برایتان یك نوشیدنی مفرح است اما دست نگهدارید!
آیا می‌دانید مصرف مكرر یا زیاد این آشامیدنی‌ها چه زیان‌هایی برایتان در بردارد؟
این نوشیدنی‌ها اكثراً شامل مقدار زیادی شكر، رنگ‌های مصنوعی، اسانس‌ها و نگهدارنده‌های شیمیایی هستند كه تمام این مواد- چنانچه در مصرف آنها افراط شود- برای بدن زیان‌آورند و می‌توانند موجب اختلالات فراوان بشوند. به جای این نوع آشامیدنی‌ها، از میوه‌های تازه استفاده كنید، به خصوص میوه‌هایی كه می‌توان آنها را با پوست میل نمود، به علت داشتن فیبر غذایی برای سلامت انسان بسیار مفیدند و ضمناً از بروز یبوست نیز پیشگیری می‌كنند، البته به شرط آنكه به خوبی شستشو و ضدعفونی شوند.
اگر به سبزی و سالاد موجود در رستوران‌ها اطمینان ندارید ...
آیا به سبزی و سالاد موجود در رستوران‌ها اطمینان ندارید و نمی‌دانید كه به خوبی شسته و ضدعفونی شده‌اند یا نه؟
حق با شما است، زیرا چنانچه سبزی و سالاد به خوبی تمیز و ضدعفونی نشوند، می‌توانند موجب بروز بیماری‌های خطرناك و گاه غیرقابل علاج در انسان بشوند. پس چه باید كرد؟
مصرف نكردن این دسته از مواد خوراكی موجب بروز سوءتغذیه و یبوست در انسان می‌شود،
ولی آیا در مسافرت می‌توان از این مواد در رستوران استفاده كرد؟
مسلماً خیر. پس لازم است در طول سفر، انواع سبزی‌های سالادی و سبزی خوردن را تهیه كرده و خودتان اقدام به شستشو و ضدعفونی كردن دقیق آن بنمایید و در وعده‌های ناهار و شام از آن با اطمینان كامل استفاده كنید.
