گردشگری سلامت چيست؟
گردشگری سلامت از نظر بسیاری از محققین و صاحبنظران حوزههای مختلف پزشکی و جهانگردی و مدیریت تعاریف مختلف دارد. سازمان جهانی گردشگری (WTO) به طور خاص گردشگری سلامت را چنین تعریف می کند: استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد ( با استفاده از آبهای معدنی، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر میشود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد بیش از 24 ساعت است به طول میانجامد.
توریسم سلامت (Health Tourism) شامل زیر مجموعههای متنوعی مانند توریسم صحت (Curative Tourism)، توریسم درمانی (Medical Tourism) از جمله مراقبت و نقاهت، درمانهای غیر متعارف، درمانهای پزشکی، جراحی - كلینیكی، تشخیصی، جراحی – بیمارستانی، طب سنتی، طب سوزنی، انرژی درمانی- یوگا، مدیتیشن و توریسم پیشگیرانه(Preventive Tourism) است.
توریسم پیشگیرانه
در این نوع گردشگری، افراد برای استفاده از امکانات طبیعی موجود در مقصد، اقدام به مسافرت میكنند. این امکانات که شامل آب و هوای مطلوب، چشمههای آبگرم و مجموعههای لجندرمانی و محیطهای ریلکسیشن و . . . است در اختیار افراد قرار می گیرد تا آنها تمدد اعصاب کنند.
در واقع استفاده از این امكانات هم از لحاظ روحی- روانی و هم از نظر فیزیکی سبب بازیابی توان فرد شده و انرژی لازم را برای ادامه فعالیت عادی وی فراهم میکند. افرادی که در این طیف دسته بندی میشوند ناراحتی یا بیماری خاصی ندارند بلکه با استفاده از امکانات طبیعی در واقع از بروز بیماری و ناراحتی جسمی و روحی جلوگیری میکنند.
توریسم صحت
در این نوع از گردشگری نیز از امکانات طبیعت استفاده میشود اما تفاوت اساسی در اینجاست که متقاضیان دارای بیماری یا مشکلات خاصی هستند و برای برگشت به حالت طبیعی و خروج از وضعیت بیماری جسمی یا روحی به این اماكن مراجعه میکنند. طبعا این افراد باید تحت نظر متخصصان و با برنامهای درمانی و بهبودمدار فرآیند استفاده را طی کنند. بیماران پوستی، تنفسی، روماتولوژی و عضلهای معمولا مراجعهکنندگان اصلی دریافت این گونه خدمات هستند.
همچنین بیمارانی که اعمال جراحی خود را پشت سرگذاشته و دوره نقاهت خود را میگذرانند نیز با استفاده از آبهای گرم، دریاچه نمک، لجن درمانی، آفتاب و ماسه و شن . . . و زیر نظر پزشک و در یک برنامه درمانی و مراقبت بهداشتی فرآیند بهبود خود را تسریع می بخشند.
توریسم درمانی
در این گونه از توریسم احتیاج به مداخلات پزشکی احساس می شود. مشتری که از بیماری مزمن یا حاد رنج میبرد برای حل مشکلات درمانی خود یا از روشهای پزشکی معمول و متعارف بهره میبرد و یا از درمانها و روشهایی که از نظر دانشمندان تجربی روشهای غیر علمی خوانده میشوند.
در شاخه پزشکی نیز میتوان با توجه به وسعت مداخله و نیاز به مراقبتهای بهداشتی و درمانی و یا جراحی دو نوع تقسیم بندی سبک (فرآیندهای تشخیص و درمان بدون مداخله جراحی و فرآیندهای جراحی بدون بستری و بدون تاثیر حیاتی بر زندگی بیمار) و سنگین (درمانهایی با نیاز به بستری در بیمارستان یا نیاز به بخش مراقبتهای ویژه و مراقبتهای بعد از مرخصی از بیمارستان) قائل شد.
یکی از نامهایی که با گردشگری تندرستی (Wellness Tourism) و سلامت گره خورده است بوستان چالدره است.
منطقه ای از غرب مازندران ،در جایی که رودخانههای (دو هزار) و (سه هزار ) با هم تلاقی میکنند، كمی بالاتر از تنكابن، جاده آسفالته ،در میان جنگلهای انبوه و بهم فشرده، به جایی منتهی میشود كه گویا طبیعت، چشم اندازهای دیدنی و منحصر به فرد خود را برای انسان دلزده از دنیای ماشینی، دست چین نموده است.
«چالدره » این شاهکار طبیعت، با جلوه ای سبز و آبی، دنیای دل انگیزی والهام بخشی خلق كرده كه در سایر مناطق شمالی کشور کم نظیر و شاید بی نظیر است. درچالدره اضطراب لحظهها و آشفتگی افکار در هماهنگی آبی رودخانهها محو می شود. هیچ انسان منصفی در چالدره نمیتواند انکار نمایدکه این گنجینه بی بدیل ،اندوخته ای است که طبیعت بکر مازندران برای رهایی انسان معاصرکه از محیط پر هیاهو و تنش آفرین شهر خسته و فرسوده شده است، برای سالیان سال در دل خود به امانت نگهداشته است و اینک در دوران نیاز و اضطرار بشر به او ارزانی داشته است.
به گواهی تاریخ، انسان از بدو پیدایش، همواره در پی معاش و تامین نیازهای زندگی، اوقات خود را صرف امور تولیدی و خدماتی نموده است، ولی این موضوع هیچگاه موجب دوری و غربت او از طبیعت نگشته است، اما تمدن ماشینی شتابزده و سرسام آور امروز، آدمی را آنچنان در میان اقتضائات خود اسیر و محدود نموده است که علاوه بر کالبد روح و جان آدمی نیز مورد هجوم ماشینیسم قرار گرفته است و یافتن لحظه ای برای بازگشت آدمی به طبیعت و ارضاء حس علاقه مندی به طبیعت حتی به بهانه ای نوستالژیك بعید و ناممکن مینماید.
در «چالدره » درختان، آسمان، نوای رودخانه و طلاییهای خورشید به آدمی نیز رخصت می دهند تا در مكالمه زندگی بخش و روح افزایشان و در جادوی هوای مه آلودشان، مشاركت نماید و در آغوش طبیعت زیبا و رویایی آن، خستگی و فرسودگی جسم و روح خود را بهبود بخشد. و قطعا در چنین رویكردی علاوه بر تأمین سلامت و تقویت سیستم ایمنی، طیف گستردهای از اثرات بیولوژیك سودمند دیگر نیز در اختیار آدمی قرار میگیرد.
در چالدره تنكابن، حتی امكانات رفاهی زیادی كه فراهم شده به رنگ و شکلی است كه با طبیعت منطقه هماهنگ و هم آواز باشد تا گردشگران ایرانی و خارجی با خاطری آسوده و بدور از یادوارههای تنش آفرین تکنولوژی به تفرج در طبیعت و تمدد اعصاب بپردازند. وسعت پارك جنگلی چالدره حدود 100 هكتار است و جادهای كه تنكابن را به پارك وصل میكند آسفالته میباشد. سرویسهای بهداشتی، توقفگاه اتومبیل، آب و برق، آلاچیق از جمله امكانات این بوستان است که در پیش روی مشتاقان طبیعت قرار دارد.
چالدره علاوه بر آنکه دارای قدرت خارق العادهای در زنده کردن حس شگفتی انسان است و حضور در آن به منزلۀ مکانی الهام بخش و رویایی برای همراهی با جادوی طبیعت تلقی میشود،برای ما نماد فرهنگی و میراث و هویت ملی است. چرا که بازتاب جوهره بکر و روحیۀ کاوشگر و خلاق ایرانی است.
در واقع ایجاد امکانات رفاهی در کنار صدای خوش رودخانهها و سرزمینی سرسبز با گیاهان و درختانی چون انجیری، توسكا، افرا، سرخس، نعنا، بلوط، آلوچه، بنفشه، انار، ازگیل، پونه و تمشك سنگها و صخرههای خزه بسته، نشان از عزم ملی ما در توسعه گردشگری و تکریم ایرانگردی دارد.
در حقیقت تامین امکانات اولیه مورد نیاز گردشگران، بدون لطمه زدن به طبیعت، همواره بعنوان یک خلا، نقص ونیاز در برنامههای گردشگری مورد نظر بوده است و این موضوع در پارک چالدره بنحو صحیح مورد اهتمام قرار گرفته است بگونهای که موفقیت در تحقق این هدف میتواند شاهدی بر رونق گردشگری داخلی باشد.
ایران در قلب خاورمیانه قرار گرفته است و چون پلی دریای مازندران، یعنی زیباترین دریاچه جهان را به خلیج فارس وصل مینماید و همچنین مانند چهارراهی بر سر راه شرق و غرب، پیوندگاه تجلیات فرهنگی، معنوی و سیاسی جهان شرق و غرب است و وجود بوستانهایی همچون چالدره، قطعا موجب غنای فرهنگ گردشگری در کشور خواهد گردید.
و شما هم اگر اهل طبیعت و طبیعت گردی هستید، بهتر است حداقل یکبار گذرتان به گوشه ای از این منطقه دلربا بیافتد تا هم از مواهب طبیعی آن بهرمند گردید و هم از توسعه صنعت گردشگری کشور بازدید نمایید.