اما و اگرهای مصرف ویتامین D
اگر شما در مورد میزان دریافت روزانه ویتامین D گیج و سردرگم شدهاید، مطمئن باشید كه این اتفاق برای افراد زیادی افتاده است.
اگر 10 پزشك در یك اتاق دور هم جمع شوند و در این رابطه نظر بدهند، در نهایت 10 نظر متفاوت خواهند داشت. این داستان سالهاست كه در مورد ویتامین D وجود دارد و تعیین مقدار مورد نیاز ویتامینD با توجه به تفاوتهای نژادی، ژنتیكی، منطقه جغرافیایی و ... در هر منطقه كاری دشوار است.
در سال 1930، ناگهان ویتامین D به یك ویتامین جادویی تبدیل شد، زیرا پژوهشگران و پزشكان دریافتند كه ویتامین D از راشیتیسم جلوگیری میكند. بیماری راشیتیسم در میان كودكان كشورهای صنعتی، به خصوص در اروپای شمالی، بسیار شیوع یافته بود. غذاهای بسیاری از ویتامین D غنی شدند، حتی در هاتداگها نیز از ویتامین استفاده میشد؛ ولی در سال 1950، پزشكان و پژوهشگران متوجه افزایش سطح كلسیم خون در میان نوجوانان شدند و علت آن نیز استفاده زیاد از شیرهای غنی شده با ویتامین D بود؛ به همین دلیل مصرف غذاهایی كه از ویتامین D غنی نشدهاند، شروع و تولید غذاهای غنی شده با ویتامینD ممنوع شد.
در سال 1980، گروهی از پزشكان هندی توانستند شش بیمار مبتلا به سل را با مصرف روزانه IU 3800 ویتامین D به مدت سه ماه، درمان كنند ولی میزان كلسیم بدن آنها به طرز خطرناكی افزایش یافت تا اینكه پنج سال بعد، با استناد به مدارك علمی و شواهد دولت آمریكا، مصرف روزانه بیش از IU 1000، ویتامین D را سمی و خطرناك اعلام كرد، اما هنوز بحث پیرامون مقدار مناسب دریافت این ویتامین ادامه دارد و هنوز پزشكان و دانشمندان در این باره به توافق نظر نرسیدهاند.
دریافت ویتامین D كمتر از میزان مورد نیاز, بدن را در معرض خطرات جدی مثل سرطان، بیماری های قلبی، استئوپروز، آسم، آلزایمر و حتی آنفلوانزا و سرماخوردگی قرار میدهد، با این وجود بیشتر افراد با كمبود ویتامین D مواجهند؛ به طوری كه از هر چهار نفر، سه نفر دچار كمبود این ویتامین هستند و این وضعیت در آمریكا بدتر است؛ زیرا 95درصد از مردم آمریكا كمبود ویتامین D دارند و این نشاندهنده وسعت مشكل است. تحقیقات انجام شده در ایران نیز نشان می دهد 80درصد از مردم در شهرهای تهران، شیراز و مشهد درجاتی از كمبود این ویتامین را دارا هستند .
ویتامین D به عنوان ویتامین نور خورشید شناخته می شود. بنابراین یكی از علل اصلی بروز كمبود ویتامین D ,عدم دریافت نور خورشید به اندازه كافی است. اشعههای فرابنفش (UV)، بدن ما را تحریك به تولید ویتامین D میكنند؛ اما این روزها به خاطر هشدارهایی كه مرتباً راجع به سرطان پوست داده میشود. بیشتر افراد یا خود را از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه میدارند یا به هنگام قرار گرفتن در چنین شرایطی از كرمهای ضد آفتاب استفاده میكنند.
زندگی اجتماعی مردم تغییر كرده و ساعاتی كه در محیط داخل خانه سپری میكنند، افزایش یافته است. پدربزرگها و مادربزرگهای ما و نسلهای پیش از آنها، مدت زمان بیشتری را در محیط خارج از خانه سپری میكردند. حتی تا چند سال پیش نیز كودكان مدت زمان زیادی از روز را بیرون از خانه بازی و ویتامین D كافی برای فصل زمستان در بدن خود ذخیره میكردند، ولی حالا از یك خانه وارد یك ماشین میشویم، زمان بسیار كوتاهی آفتاب میگیریم و دوباره وارد محیط بسته دیگری میشویم. كامپیوتر، پلیاستیشن و سایر وسایل الكترونیكی باعث میشوند كه بچهها بیشتر اوقات فراغت خود را در خانه بگذرانند.
سه مزیت اصلی و برجسته ویتامین D:
چرا ویتامین D برای حفظ سلامت بدن مفید است؟
جواب این سوال ساده است، ویتامین D به صورت مستقیم یا غیر مستقیم روی تمام اتفاقات و فعل و انفعالاتی كه در بدن رخ میدهد، تأثیر میگذارد.
1- ویتامین D از بدن در برابر ویروسهای سرماخوردگی و آنفلوانزا محافظت میكند.
بیشك بیشتر سرماخوردگی و آنفلوانزاها در فصل پاییز و زمستان رخ میدهند كه مردم به اندازه كافی نور خورشید و ویتامین D دریافت نمیكنند در سال 1919، در آمریكا پانصد هزار نفر در اثر ابتلا به آنفلوانزا جان خود را از دست دادند. پژوهشها نشان میدهند كه تركیبات ایمنی بسیاری وابسته به ویتامین D هستند؛ مثل PCL-گاما، نوعی مولكول كه سلولهای ایمنی را فعال میسازد تا توان مقابله با عفونتها را داشته باشند. در ضمن سلولهای ریه، از طریق ویتامین D میتوانند با عفونتهای تنفسی میدهند این آنزیم میتواند ویتامین D غیر فعال را به ویتامین D فعال تبدیل كند.
2- استحكام استخوانها و عضلات
ویتامین D برای استحكام استخوانها ضروری است و علت آن نیز اهمیت این ویتامین برای استفاده از كلسیم است. اغلب شكستگیهای لگن در اثر كمبود ویتامین D رخ میدهند؛ اما مشكل فقط ضعف استخوانها نیست، كمبود ویتامین D باعث ضعف ماهیچهها و عضلات نیز میشود و در نتیجه فرد بیشتر زمین میخورد و به استخوانهایش آسیب میرسد. ویتامین D برای تولید عضلات معمولی بدن و تقویت آنها ضروری است و كمبود آن نیز باعث ضعف آنها میشود. بعد از تحقیقات و بررسیهای مختلف كه روی بیش از 44هزار بیمار مبتلا به استئوپروز انجام شد، دانشمندان به این نتیجه رسیدند كه در میان افراد پیر و میانسال كمبود ویتامین D خطرات جدیتری به دنبال خواهد داشت و این رده سنی باید روزانه IU 400-600 ویتامین D جذب كنند.
3- كاهش خطر ابتلا به سرطان
در سال 1980، دانشمندان اعلام نمودند كه كمبود ویتامین D ارتباط نزدیكی با افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده دارد. از آن زمان به بعد تحقیقات دانشمندان روی این مسئله افزایش یافت و خیلی زود دریافتند كه كمبود ویتامین D روی خطر ابتلا به سرطان پروستات، سینه، تخمدان و كلیه نیز اثر میگذارد.
آیا دریافت مكمل ویتامین D یا استفاده از نور خورشید میتواند لزوما در برابر این سرطانها محافظت كند؟
بله – طبق تحقیقات خانمهایی كه روزانه IU 3500 ویتامین D دریافت میكنند؛ 50درصد كمتر دچار سرطان سینه میشوند و افرادی كه هر روز IU 2000 ویتامین D دریافت میكنند نیز 50 درصد كمتر دچار سرطان روده میشوند.
كمبود ویتامین D چه خطراتی دارد؟
بروز آلرژیها
كمبود ویتامین D باعث افزایش خطر ابتلا به آلرژیها میشود.
كمردرد
مطالعات نشان میدهد كه كمبود ویتامین D باعث ایجاد دردهای مزمن در قسمت پایین كمر میشود.
بیماری قلبی
كمبود ویتامین D بروز حملات قلبی را تا 50 درصد افزایش میدهد.
سلامت روانی
كاهش ویتامین D بدن در فصل زمستان باعث بروز اختلالاتی مثل اختلال فصل (افسردگی و اسكیزوفرونی) میشود.
سرطان پوست
برخی پژوهشها حاكی از آن هستند كه دریافت ویتامین D و كلسیم بیشتر بدن را در برابر سرطان پوست محافظت میكند.
دیابت نوع 2
ویتامین D در كنار كلسیم باعث تنظیم میزان قندخون و كاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 میشود.
عفونتهای واژینال
از هر سه زن، یك نفر به این عفونتها دچار میشود و دریافت ویتامین D كافی این خطر را تا حدود زیادی كاهش میدهد.
بالاخره روزانه چقدر ویتامین D جذب كنیم؟
بهتر است پزشكتان به این سوال پاسخ بدهد. او از طریق آزمایش خونی كه برای تعیین سطح ویتامین D خونتان انجام میشود؛ در این زمینه تصمیمگیری میكند. نیاز افراد به جذب ویتامین D متفاوت است. اگر عدد مربوط به ویتامین D در آزمایش خونتان كمتر از ml/ng 20 باشد، یعنی با كمبود این ویتامین مواجه هستید. و اگر بین 20 تا 30 ml/ng باشد سطح ویتامین D بدن شما ناكافی است. مقدار ایدهآل برای این ویتامین ml/ng 50-40 است و مقدار بیشتر از 50 نیز میتواند خطرساز شود. اگر در فصل پاییز، زمستان و بهار دچار كمبود ویتامین D میشود، بهتر است از مكملهای آن استفاده كنید. در اغلب افراد دریافت روزانه بیشتر از IU 2000 ویتامین D باعث ایجاد مسمومیت میشود؛ بنابراین سعی كنید همواره حد تعادل را رعایت كنید.