ويتامين E، ويتامين آنتي اكسيدان
هنگامی كه فلزات در معرض هوا، رطوبت و اكسیژن قرار می‌گیرند اكسید می‌شوند. اگر غذاها نیز در معرض اكسیژن قرار گیرند به همان صورت فاسد می‌گردند. هنگامی كه این اتفاق در بافت زنده روی دهد، بیماریهایی نظیر سرطان، آماس و پیری روی می‌دهد. به عبارت دیگر این رویداد نه تنها در فلزات بلكه در بافت‌های زنده بدن نیز اتفاق می‌افتد.
آنتی‌اكسیدان‌ها از اكسیداسیون غذاها و بافت‌های زنده جلوگیری می‌كنند. ویتامین E یكی از آنتی‌اكسیدان‌های قوی در طبیعت می‌باشد. ویتامین E یا آلفاتوكوفرول‌ها متعلق به گروه ویتامین‌های محلول در چربی می‌باشند. اكسیداسیون، تركیب ساده عنصری با اكسیژن است. زنگ‌زدگی فلزات و فساد قهوه‌ای میوه‌ها، مثالی از اكسیداسیون می‌باشد. در علم جدید این موضوع مطرح است كه شاید علت بعضی از بیماریها ناشی از اكسیداسیون باشد.
آنتی‌اكسیدان چیست؟
آنتی‌اكسیدان تركیبی است كه از اكسیداسیون جلوگیری می‌كند.
«اكسیژن» ضروری‌ترین عنصر برای عملكرد سلول‌ها در بیشتر موجودات نظیر سگ، گربه و انسان‌هاست. با این حال، اكسیژن می‌تواند تولید ماده سمی و بسیار فعالی به نام «رادیكال آزاد» كند. این ماده می‌تواند با سایر تركیبات سلول‌های بدن تركیب شده و سبب تخریب سلول‌های بدن گردد. رادیكال‌های آزاد تركیبات ناپایداری هستند كه یك الكترون اضافی در تركیب شیمیایی آن‌ها وجود دارد كه با گرفتن یك الكترون به تركیباتی پایدار تبدیل می‌شوند. آنتی‌اكسیدان‌ها، این الكترون را در اختیار رادیكال‌های آزاد قرار می‌دهند تا پایدار گردند و به این طریق از تخریب سلول‌های زنده جلوگیری می‌كنند.
بعضی از دانشمندان عقیده دارند كه واكنش رادیكال‌های آزاد در سیستم‌های حیوانات پستاندار، سبب فرآیندهای فیزیولوژیكی مختلفی نظیر آماس، پیری، سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. در حالی كه آنتی‌اكسیدان‌هایی نظیر ویتامین E این فرآیند را انجام نمی‌دهند.
این مواد باعث حفاظت سلول‌ها در مقابل فرآیند اكسیداسیون می‌شوند. بعضی از آنتی‌اكسیدان‌های معمولی عبارت‌اند از:
ویتامین A، ویتامین C، سلنیوم، بعضی از گیاهان و چندین آنزیم شناسایی شده در بدن. این مواد به اضافه دیگر مواد كشف شده، از فساد میوه‌ها و تندشدگی چربی‌ها جلوگیری می‌كنند.
اسیدهای چرب غیراشباع در غذاها و غشاء چربی سلول‌های بدن نسبت به اكسیداسیون بسیار آسیب‌پذیر می‌باشند. آنتی‌اكسیدان‌هایی نظیر ویتامین E، با دادن الكترون به رادیكال‌های آزاد (قبل از اینكه به سلول‌ها برسد)، واكنش اكسیداتیو را در بدن متوقف می‌كنند. یك مطالعه جدید در دانشگاه Colorado نشان می‌دهد زمانی كه به 80 راس گوشت گاو 500 واحد از ویتامین E را هر روز به مدت 123 روز تزریق كنیم، اثرات قابل توجهی بر روی زمان نگهداری گوشت برجا می‌گذارد. به عبارت دیگر، گوشتی كه به آن ویتامین E اضافه شده بود، به سرعت گوشت‌های فاقد ویتامین E، فاسد نشده بود. این مورد نشان می‌دهد كه اثر ویتامین E مثل یك آنتی‌اكسیدان قوی در داخل بدن حیوانات است.
تولیدكنندگان غذای خشك حیوانات به غذای آن‌ها، آنتی‌اكسیدان اضافه می‌كنند تا میزان نگهداری افزایش یافته و از فساد آن‌ها جلوگیری گردد. آنتی‌اكسیدان‌های مصنوعی یا سنتتیك نظیر BHT، BHA و ETHOXYQUIN از فساد چربی‌های موجود در غذای حیوانات كه به صورت در باز، در معرض هوا و رطوبت قرار می‌گیرند، جلوگیری می‌كنند.
بعضی از تولیدكنندگان غذای حیوانات آنتی‌اكسیدان‌هایی نظیر ویتامین E (آلفا توكوفرول) و ویتامین C (اسكوربیك اسید و یا سدیم اسكوربات) را در محصولاتشان به كار می‌برند تا از چربی موجود در غذای حیوان محافظت گردد و این نوع محصولات را غذای طبیعی حیوانات می‌نامند.
اكسیداسیون بیش از اندازه و رادیكال‌های آزاد، علت افزایش بیماری‌های مزمنی هستند كه به سیستم‌های دفاعی بدن مربوط می‌باشد.
در حقیقت واكنش‌های اكسیداسیون به مقدار زیاد می‌تواند منشا بسیاری از بیماریها باشد. سوء تغذیه، بیماریها، داروها، استرس و فلزات آلوده سنگین در محیط اطراف و یا در غذاها می‌تواند منشا افزایش رادیكال‌های آزاد در بدن باشد.
برخی رژیم‌های غذایی یا غذاهای فرآیند شده ممكن است آنتی‌اكسیدان‌های طبیعی و یا ناشناخته را از بین ببرند.
این ممكن است جوابی به این سوال باشد كه چرا امروزه بیماریهایی نظیر سرطان، آلرژی و مشكلات ارثی را بیشتر مشاهده می‌كنیم. مواد آلوده‌كننده محیط نظیر حشره‌كش‌ها، علف‌كش‌ها، نگهدارنده‌ها، پایداركننده‌ها و افزودنی‌های رنگی به همان اندازه كه باعث آلودگی آب و هوا می‌شوند باعث افزایش رادیكال‌های آزاد مخرب در بدن نیز می‌شوند.
ویتامین E تركیب شده با سلنیوم نیز یك آنتی‌اكسیدان است. ویتامین E به شكل طبیعی در گیاهان وجود دارد.
غذاهایی كه منبع توكوفرول هستند شامل:
جوانه گندم، دانه‌های روغنی، دانه پنبه، سویا و آفتابگردان می‌باشند. هر چند این ویتامین در زرده تخم‌مرغ و جگر نیز وجود دارد، ولی منابع حیوانی از منابع فقیر ویتامین E محسوب می‌شوند.
