زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

بیوتین چیست؟

بیوتین یکی از ویتامین‌های گروه B و محلول در آب است. به آن ویتامین H یا ویتامین B7 نیز گفته می‌شود.

این ویتامین در متابولیسم چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و تولید انرژی در بدن نقش موثر دارد. در مواد غذایی مختلف، هم بشکل بیوتین و هم بصورت نوعـــی ترکیب متصل بـــه پروتئین یافت می‌شود. میزان دسترسی بدن به بیوتین و جذب آن از انواع غذاها، متفاوت می‌باشد.

جذب بیوتین در بخش فوقانی روده کوچک بعد از جدا شدن از پروتئین متصل شونده به آن، صورت می‌گیرد. 

این ویتامین توسط باکتری‌های روده بزرگ (کولون) نیز ساخته می‌شود، به همین دلیل دفع مدفوعی بیوتین 2 تا 3 برابر میزان دریافت آن می‌باشد. میزان دسترسی بدن به بیوتین تولیدی در کولون بطور دقیق مشخص نیست، ولی شاید حدود 50 درصد مقدار  نیاز از این راه تامین شود.

نقش بیوتین در سلامت

دریافت کافی ‌این ویتامین به سلامت پوست، مو و ناخن کمک می‌کند. به گونه‌ای که گاهی با مصرف مکمل بیوتین بهبود مشخصی در سلامت آن‌ها ‌ایجاد می‌گردد.

پزشکان در بعضی از موارد ریزش مو، از مکمل بیوتین استفاده می‌کنند. در مشکلاتی مثل التهاب روده، کولیت اولسر، روده تحریک پذیر و یا اسهال مزمن، بنا به نظر پزشک متخصص می‌توان از بیوتین استفاده کرد.

این ویتامین در حفظ سلامت بافت عضله، مغز استخوان و سیستم عصبی نیز موثر می‌باشد. دریافت مقدار مناسب بیوتین به کنترل وزن بدن، سلامت قلب، کاهش کلسترول خون، تنظیم قند خون و کنترل دیابت کمک می‌کند.

آیا دریافت زیاد بیوتین مسمومیت‌زا است؟

دریافت بیوتین حتی در مقادیر زیاد نیز اثرات سمی‌ندارد، با‌ این حال بهتر است در صورت تمایل به مصرف مکمل دارویی بیوتین حتماً با پزشک متخصص مشورت گردد.

علائم کمبود بیوتین

از آنجایی که بیوتین بطور گسترده در اکثر مواد غذایی یافت می‌شود و درصدی نیز توسط باکتری‌های طبیعی موجود در کولون ساخته می‌شود، شاید بروز کمبود آن به ندرت مشاهده گردد، با این حال نشانه‌های کمبود غالباً در کسانی که به مدت طولانی دچار سوء‌تغذیه بودند یا بیمارانی که طی سال‌ها تحت تغذیه وریدی می‌باشند و مبتلایان به اختلالات گوارشی یا سوءجذب، مشاهده می‌شود.

گاهی کمبود سایر ویتامین‌های گروه B مثل کمبود پانتوتنیک اسید نیز می‌تواند در کاهش دسترسی بدن به بیوتین نقش داشته باشد.

 استفاده طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها به دلیل آسیب رساندن به فلور میکروبی روده می‌تواند میزان بیوتین تولیدی در بدن را کاهش دهد.

گاهی اوقات در مادران باردار نیز کمبود بیوتین مشاهده می‌گردد که باید با دریافت کافی منابع غذایی یا مکمل‌های دارویی از بروز کمبود و اختلال در رشد جنین پیشگیری کرد.

علائمی‌مثل درماتیت، خشکی پوست، التهاب زبان، خستگی، افسردگی، درد در عضلات، کم خونی، ریزش مو، کاهش رشد در نوزادان و کودکان و ... در کمبود بیوتین مشاهده می‌گردد.

لازم به ذکر است که سفیده تخم‌مرغ خام حاوی ماده‌ای است به نام آویدین که با اتصال به بیوتین، مانع جذب آن در روده می‌گردد. شاید عادت به مصرف تخم‌مرغ خام خود یک عامل‌ایجاد کمبود بیوتین در بدن باشد، البته با حرارت دادن و پخت تخم‌مرغ ‌این ماده کاملاً غیر فعال می‌گردد.

بیوتین در چه مواد غذایی یافت می‌شود؟

بیوتین در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد ولی برخی از مواد غذایی مثل جگر، قلوه، شیر، زرده تخم‌مرغ، ماهی، برنج قهوه‌ای، مخمر آبجو، حبوبات، مغزها (گردو، بادام، فندق و...)، اسفناج، براکلی، گل کلم و ... از منابع غنی و خوب محسوب می‌شوند.

چگونه از تامین بیوتین مورد نیاز بدن مطمئن شویم؟

 درهمه گروه‌های سنی، با استفاده درست از تمام گروه‌های اصلی غذایی شامل گروه نان و غلات، میوه‌ها، سبزی‌ها، گوشت و تخم‌مرغ، شیر و لبنیات در برنامه غذایی روزانه، می‌توان از تامین کافی‌این ویتامین مطمئن شد و نیازی به دریافت مکمل آن نمی‌باشد.

تاثیر فرایندهای پخت و نگهداری بر میزان بیوتین موجود در مواد غذایی

این ویتامین در برابر نور و حرارت تقریباً مقاوم می‌باشد ولی تا حدودی در برابر اکسیداسیون بی‌ثبات است.

جذب بیوتین تخم‌مرغ بعد از پخت کامل سفیده با کفایت بهتری صورت می‌گیرد و در حبوبات نیز با جوانه زدن محتوای بیوتین افزایش می‌یابد.