زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

وحیده شایگان؛ كارشناس ارشد صنایع غذایی

این ایام رخصتی برای تجدید خاطرات گذشته و بها دادن به سنن و رسوم گذشتگان است. درعین حال رعایت آئین و رسوم مربوط به این روزها ممكن است بر وعده‌های غذایی، مقدار و نوع غذای دریافتی افراد اثر قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.

برخی در این زمان ترك دیار كرده و عزم را برای تماشای طبیعت سبز و دیدار آشنایان ساكن دیگر نقاط جزم نموده و به سفر می‌روند. در سفر نیز به ناچار تغییراتی در غذای مصرفی ایجاد می‌شود.

به این ترتیب، چنانچه توجه كافی به نوع، كیفیت، مقدار و نحوه مصرف غذای افراد نشود، لطمه دیدن سلامت و در واقع ایجاد سوء تغذیه چندان دور از ذهن نخواهد بود.

مصرف میوه و آجیل

در مصرف مغزها اعتدال را رعایت و از آجیل بدون نمك استفاده كنیم. از مصرف آجیل در اوقات نزدیك به وعده‌های اصلی غذایی خودداری كنید.

از میوه‌ها، به‌خصوص میوه‌های دارای پوست، مثل مركبات، كیوی و امثال آن در دید و بازدیدها استفاده كنید.  در صورت استفاده از میوه‌هایی كه با پوست مصرف می‌شوند (مانند سیب، انگور و...)، از شست‌وشو و ضدعفونی كردن آنها مطمئن شوید.

مواد غذایی حاوی فیبر، مانند میوه‌جات و سبزیجات باعث تسریع عبور غذا از دستگاه گوارش شده و از بروز یبوست پیشگیری می‌كنند.

همچنین موجب كاهش چربی‌های نامطلوب خون و تنظیم تعادل فشار خون می‌شوند. از مصرف سبزی خوردن و سالاد در خارج از خانه خودداری ورزید، ولی حتما از این مواد غذایی در ایام نوروز، در خانه به مقدار كافی استفاده كنید. 

افراط در مصرف شیرینی می‌تواند لطمات فراوانی به سلامت انسان وارد سازد. یكی از زیان‌های مهم مصرف زیاد شیرینی، چاقی و عوارض و اختلالات ناشی از آن است.

مواد قندی و نشاسته‌ای به آسانی تبدیل به چربی شده و در بدن ذخیره می‌شوند و ایجاد چاقی می‌كنند. 

ضمنا افراط در مصرف شیرینی به سلامت دندان‌ها لطمه‌ وارد كرده و موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. همچنین باعث افزایش فشار خون و چربی‌های نامطلوب خون و در نهایت اختلال در سلامت قلب و عروق می‌گردند.

 مصرف غذاهای سرخ كرده و پرچرب به هیچ‌وجه برای سلامت انسان مفید نیست و بهتر است از مصرف این قبیل غذاها خودداری شود. 

مصرف حبوبات را در ایام نوروز و به طور كلی در تمام اوقات زندگی فراموش نكنید.  مشكل دیگری كه در ایام نوروز به طور معمول در برنامه غذایی افراد رخ می‌دهد، كاهش مصرف آب است.

مصرف آب كافی، باعث فعالیت بهتر و مناسب‌تر كلیه‌ها در تصفیه‌خون و دفع مواد زائد از بدن می‌شود.

پس آب كافی مصرف كرده و روزانه حدود 6 تا 8 لیوان آب بنوشید. البته در سفرها باید از سالم و بهداشتی بودن آب اطمینان داشته باشید.

برای سلامتی و شادابی بیشتر

 مشكل دیگر هنگام تعطیلات عید، كمبود تحرك و فعالیت جسمی مانند پیاده‌روی، ورزش و غیره است؛ به همین علت بسیاری از افراد، بعد از ایام نوروز افزایش وزن پیدا می‌كنند و یا در سنین بالاتر مبتلا به افزایش فشار یا چربی‌های خون می‌شوند؛ بنابراین ورزش و پیاده‌روی در ایام نوروز نبایستی فراموش شود، زیرا در حفظ سلامت و شادابی بدن و پیشگیری از بروز چاقی، یبوست و افزایش چربی‌های نامطلوب خون بسیار مفید است. 

اجازه ندهید دید و بازدیدها و سفرهای نوروز نظم خواب شما را بر هم بزنند، زیرا اختلال در نظم ‌خواب، سلامتی بدن را به خطر می‌اندازد.

خرید آجیل

هنگام خرید آجیل به تازگی آن توجه داشته باشید و تا حد امكان از فروشگاه‌های معتبر كه اجناس با كیفیت مرغوب و تازه عرضه می‌كنند، خرید كنید.

از خرید خشكباری كه علائم كپك‌زدگی در آنها مشاهده می‌شود، خودداری ورزید. بهتر است انواع كم نمك را انتخاب نمایید.   

برای استفاده از میوه‌های خشک به خاطر داشته باشید که ارزش تغذیه‌ای میوه‌های خشك به شیوه خشك شدن آنها بستگی دارد.

هر چه زمان خشك كردن بیشتر باشد و مواد خشك كننده بیشتری استفاده گردد، از ارزش تغذیه‌ای آنها كاسته می‌شود.

میوه‌های خشك به نسبت واحد حجم، كالری بیشتری دارند، اما به دلیل نگهداری آسان‌تر برای استفاده در مدت‌طولانی مناسب‌ترند.

كارشناسان توصیه می كنند برای بهره مندشدن از ویتامین‌ها و املاح موجود در میوه‌ها، آنها را به صورت تازه مصرف کنید.

مصرف غذاهای آبدار

از غذاهای آبدار مثل سوپ، آش، میوه‌های آبدار، سبزی‌های آبدار (مثل خیار و گوجه‌فرنگی و كاهو) استفاده نمایید.  

از مصرف زیاد چای و قهوه بپرهیزید.  به اندازه كافی تحرك بدنی و ورزش داشته باشید. هموطنان عزیزی که قصد مسافرت دارند، باید در طول سفر اصول تغذیه‌ای، بهداشت و ایمنی مواد غذایی را رعایت كنند و به نكته‌های زیر توجه داشته باشند:

 در طول سفر مانند سایر مواقع به طور متناسب، متعادل و متنوع از تمام گروه‌های غذایی استفاده كنید.

مصرف غذاهای كنسروی

در صورت مصرف غذاهای كنسروی قبل از مصرف، از سلامت آنها اطمینان حاصل كرده و در صورت مشاهده برآمدگــی و فرورفتگی از مصرف آنها خودداری كنید.

قبل از مصرف حتما آنها را 20 دقیقه بجوشانید.  بهتر است از خوردن سبزی‌ها به صورت خام، به دلیل احتمال آلودگی خودداری کنید.

در صورتی كه در هنگام سفر تمایل به مصرف غذا در رستوران دارید، چند نكته را مورد توجه قرار دهید:   به رستوران‌های معتبر كه اصول بهداشتی بیشتر در آنها رعایت شده است، مراجعه كنید.

وضعیت بهداشت سالن، دستشویی‌ها، كارگران و... تا حدی می تواند معیار سطح بهداشت رستوران باشد.  

در صورت امكان لوازم شخصی مانند قاشق، چنگال و لیوان مخصوص خود را همراه داشته باشید.  

از مصرف بعضی موادغذایی مانند سالاد الویه، همبرگر، كباب كوبیده و ‌پیاز در مكان‌هایی كه قابل اطمینان نیستند، خودداری كنید.  

به بهداشت فردی یعنی شست‌وشوی دست‌ها قبل از مصرف غذا توجه داشته باشید.  

در مورد آب آشامیدنی در صورت امكان از آب معدنی استفاده شود و در غیر این صورت به بهداشت پارچ و لیوان‌ها توجه نمایید. 

در آخر اینکه مواظب باشید برنامه‌های دید و بازدید، سرمای اندك و بارش‌های بهاری و همچنین برنامه‌های متنوع تلویزیونی موجب جلوگیری از فعالیت كافی و مناسب بدنی نشوند.

برنامه‌ریزی مناسب برای خواب منظم و كافی شبانه نیز در جلوگیری از ایجاد سوء تغذیه نقش مهمی دارد.

یادآوری می‌گردد که کودکان از آسیب‌پذیرترین اقشار هستند که بدخوابی، كم تحركی، سوء تغذیه، کمبودها و چاقی بیشترین لطمه را به آنان وارد می‌سازد و احتمال چاق بودن و چاق ماندن در آینده و تا بزرگسالی را نیز در آنها افزایش می‌دهد.

جهت حفظ ایمنی غذا و پیشگیری از انواع مسمومیت‌ها

غذای مصرفی باید کاملا پخته شود: ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالا تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی شود؛ به گونه‌ای که غذا، به ویژه گوشت‌ها به طور کامل پخته نشوند و همین سبب آلودگی و فساد آنها شود. ز ظاهر گوشت می‌توان به میزان پخت آن پی برد.

به عنوان مثال رنگ گوشت پخته باید قهوه‌ای باشد، ولی اکثر مواقع مغز (درون) کباب کوبیده یا برگ، قرمز رنگ است.

مردم فکر می‌کنند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، قسمت درونی آن پخته می‌شود، ولی چنین تصوری اشتباه است.

بارها دیده شده که روی (سطح) کباب به حالت سوخته در آمده، اما درون آن همچنان نپخته است. در چنین مواردی باید گوشت را مجددا روی آتش قرار داد تا به اصطلاح مغز پخت شود.

همچنین ماهی زمانی پخته است که گوشت آن به صورت لایه لایه در آید. در مورد پخت مرغ آب پز، وقتی آب مرغ شفاف و گوشت مرغ سفید شود، مرغ پخته و آماده شده است.

با توجه به اینکه رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروب‌ها را بیشتر می‌کند، سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید؛ مانند عدس پلو ، لوبیا پلو ، ماکارونی و …

آب كافی بنوشید

برای جلوگیری از كم آبی و یبوست مقادیر مناسبی آب بنوشید. البته بهتر است از آب‌های بسته‌بندی كه سلامت آن مورد اطمینان است، استفاده شود.

در صورتی که به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارید، آب را حداقل به مدت 1 دقیقه بجوشانید. 

از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده، شیرینی‌ها، شكلات و خامه اجتناب ورزید.  

از میوه‌ها به عنوان میان وعده مناسب استفاده کرده و حتما قبل از استفاده آنها را خوب بشویید. 

بهتر است به جای مصرف نوشابه، از دوغ و نوشیدنی‌های كم كالری استفاده كنید.  

برای برطرف شدن نیاز مایعات بدن، آب بهترین نوشیدنی است. تا حد امكان از مصرف آب‌میوه‌های صنعتی و نوشابه‌ها بپرهیزید. 

حتما در طول سفر به دریافت مقادیر مناسب لبنیات دقت كرده و روزانه متناسب با نیاز بدن‌تان حدود 2 تا 3 لیوان شیر یا ماست بخورید. 

به جای مصرف غذاهای سرخ شده، از غذاهای آب پز، كبابی و تنوری استفاده نمایید.  تا حد امكان از مصرف سوسیس وكالباس بپرهیزید.