5تهديد سمی
اگر شماره چرخه بازگشت یك ظرف پلاستیكی 7 باشد، بدانید كه آن ظرف حاوی BPA است. پنج مورد از چیزهایی كه هر روز با آنها سر و كار داریم، جزء مواد شیمیایی هستند كه زمینه بروز برخی بیماریهای حاد مثل سرطان، مشكلات جنسی و مسائل رفتاری را فراهم میكنند.
این پنج مورد عبارتند از: BPA ، phthalate، PFOA ، فرمولدهید، پلی بُرومنیسیت دیفنیل اِترز یا PDBE.
پژوهشها نشان میدهند كه بیشتر افراد مقداری از این مواد را در بدن خود دارند. بطریهای پلاستیكی، ظروف ذخیره كردن مواد غذایی، بستهبندی غذاها، كنسروها، برخی مواد غذایی، وسایل برقی، لباسها، قالیچهها، محصولات بهداشتی، مبلمان، تلویزیون و وسایل الكترونیكی، رختخواب، تشك و كلیه چیزهایی كه هر روز با آنها سر و كار داریم، حاوی این مواد هستند. هر خانه و هر اتاقی دست كم یك مورد از این پنج ماده سمی را دارد.
BPA یا بیفتول A
BPA یك عایق بسیار سبك و مقاوم در برابر حرارت و نوعی پلاستیك غیرقابل شكستن است كه آن را پلیكربنات مینامند و از آن در رزین استفاده میشود. این ماده در بطریهای آب، شیشه شیر نوزادان، ظروف غذای قابل استفاده مجدد، كارد و چنگالهای پلاستیكی، فنجانهای پلاستیكی مخصوص نوزادان، درپوش ظروف مربا، سیدیها و وسایل و تجهیزات الكترونیك وجود دارد. خوردن غذا در این نوع ظروف (ظروف حاوی BPA) باعث میشود تا این ماده سمی وارد بدن ما شود. برخی از نوزادان و كودكان با تماس برخی وسایل پلاستیكی به دستهایشان و حتی بردن آنها به سمت دهان، این مواد را وارد بدن خود میكنند. زنان بارداری كه بیشتر با این مواد سر و كار دارند، به جنین خود آسیب میرسانند.
عوارض: افزایش تماس با موادی كه حاوی «BPA» هستند، باعث كاهش عملكرد جنسی مردان میشود. گروهی از دانشمندان آزمایشهایی روی حیوانات انجام دادند و دریافتند كه BPA روی مغز، رفتار و غده پروستات جنین، نوزادان و كودكان خردسال اثر میگذارد. برای كاهش عوارض برای نگهداری مواد غذایی بهتر است از ظروف استیل و شیشهای استفاده شود. اگر از ظروف پلاستیكی استفاده میكنید، شماره چرخه بازگشت آن را چك كنید. اگر عدد 7 روی آن درج شده باشد، یعنی آن ظرف حاوی BPA است. سبزیجات تازه و یخزده را جایگزین كنسروی نمایید. از ریختن مایعات گرم درون اینگونه ظروف خودداری كنید و آنها را به هیچ وجه داخل مایكرو قرار ندهید.
Phthalateها
این مواد شیمیایی از سختی مواد پلاستیكی میكاهند. در ضمن از آنها برای اتصال مواد شیمیایی به یكدیگر استفاده میشود. Phthalateها در شامپوها، نرمكنندهها، اسپریهای بدن، اسپری مو، عطرها، ادكلنها، صابون، لاك ناخن، لولههای طبی، پوششهای كفزمین و دیوار از وینیل، بستهبندیهای غذایی و كلیه پوششهای دارویی وجود دارند و از طریق استفاده از برخی وسایل شخصی، داروهایی كه میخوریم، غذاها، آب و گرد و غبار وارد بدن ما میشوند. نوزادان نیز از طریق استفاده از شامپوهای بچه، لوسیونها و پودرها، این مواد وارد بدنشان میشود. حتی جنینی كه در رحم مادر قرار دارد نیز تحت تاثیر آنها قرار میگیرد.
عوارض: براساس پژوهشهای جدید اختلال ADHD از عوارض Phthalateها میباشد. آنها عملكرد غدد داخلی بدن را مختل میكنند و روی رشد توان جنسی آقایان نیز اثر میگذارند. برای جلوگیری یا كاهش عوارض از مصرف شامپوها و نرمكنندههایی كه حاوی مواد خوشبوكننده هستند، خودداری كنید؛ زیرا این نوع وسایل بهداشتی و مراقبتی حاوی «phthalate» میباشند.
PFOA
PFOA به نامC8 یا اسید پرفلوروكتانویك نیز معروف است. PFOA برای ساختن تفلون و هزاران محصول نچسب و دفعكننده آب مورد مصرف قرار میگیرد. از این پوشش برای تهیه ظروف مخصوص پخت غذا و لباسهای ضدآب، مبلمان و قالیچه نیز استفاده میشود. چطور به ما آسیب میرساند؟از طریق استنشاق هوایی كه PFOA در آن پخش است، خوردن غذایی كه حاوی PFOA میباشد و نوشیدن آب، ماهیتابههای نچسب حاوی بخار PFOA هستند كه وارد غذاها میشوند.
عوارض: تقریبا همه انسانها در خون خود PFOA دارند كه در واقع یكی از مواد سرطانزا است. برای كاهش عوارض میتوان از ظروف استیل و آهنی برای پخت غذا استفاده كرد. اگر از ظروف نچسب استفاده میكنید، آنها را زیاد حرارت ندهید تا این گاز سمی آزاد نشود.
فرمالدهید
فرمالدهید از اجزاء اصلی رزین است كه خاصیتی شبیه چسب دارد. در كلیه محصولات چوبی فشرده نیز از فرمالدهید به همین منظور استفاده میشود. این ماده در چوبهای فشرده مثل تابلوها و تختههای چندلا و ورقه فیبر و همچنین چسبها و برخی كالاهای پر دوام مثل پارچههای پشمی و ماهوت یافت میشود و از طریق تنفس هوایی كه حاوی فرمالدهید است، دودی كه از اگزوز اتومبیلها خارج میشود و دود سیگار كه حاوی فرمالدهید میباشد، به انسان آسیب میرساند.
عوارض: فرمالدهیدها همواره معروف به مواد سرطانزا هستند و منجر به سرطان روده و معده میشوند. علاوه بر آن، موجب حالت تهوع، حساسیتهای پوستی، ریزش اشك از چشم و سوزش چشمها و بینی و گلو میگردند. برای كاهش عوارض آن بهتر است از وسایلی كه فاقد فرمالدهید هستند و همچنین از دستگاه تهویه هوا استفاده شود.
PBDFها
گروهی از مواد شیمیایی هستند كه در مهار آتشسوزیها مورد استفاده قرار میگیرند. PBDFها در تلویزیون، كامپیوتر، عایق سیستمها، فوم (نوعی اسفنج) و مبلمان یافت میشوند. معمولاً در تلویزیون و كامپیوتر، PBDF به صورت گردوخاك روی صفحه آنها مینشیند. هر ساله بیش از 124 میلیون پوند PBDF تولید میشود و از بین بردن آن هم كار آسانی نیست. چطور به ما آسیب میرسانند؟ تنفس PBDF به صورت گرد و غبار و تماس آن باعث میشود در بافتهای چربی متمركز شوند. در نوزادان این مواد سمی معمولا از طریق شیر وارد بدن آنها میشود.
عوارض: PBDE ها در بدن متمركز میشوند و به كبد و كلیهها آسیب میرسانند. در برخی مواقع حتی به مغز نیز آسیب رسانده و باعث بروز مشكلات رفتاری میشوند. برای جلوگیری از این عوارض، گرد و غبار نشسته روی صفحه تلویزیون و مونیتور كامپیوتر را خوب تمیز كنید و تا حد امكان از محصولاتی كه تولید PBDE نمیكنند، استفاده نمایید.