برلیانت بزرگمهر؛ محقق و مشاور تغذیه و رژیم درمانی
اختلالات رایج در ایام نوروز
یبوست یا تاخیر در تخلیه كامل روده
یبوست، امروزه بلای قرن محسوب میشود و اكثر افراد، به خصوص در شهرهای بزرگ و صنعتی به آن مبتلا هستند. در تعطیلات نوروز این مشكل در افراد مستعد تشدید شده و موجب آزار آنان و ابتلا به عوارض ناشی از آن میگردد. یكی از مهمترین علل ابتلا به یبوست، عدم یا كمبود مصرف فیبرغذایی، به خصوص سبزی و سالاد است؛
زیرا در ایام سفر، افراد به بهداشتی بودن این مواد در رستورانها اطمینان ندارند. افرادی هم كه در این اوقات در شهر خود میمانند؛ و به سفر نمیروند، به علت دید و بازدید و سرگرمیهای مخصوص عید، فرصتی برای شستشو و ضدعفونیكردن سبزی و سالاد پیدا نمیكنند و از خرید این مواد گیاهی غافل میشوند. غلات با سبوس، میوههای با پوست و حبوبات نیز از منابع خوب و غنی فیبر هستند كه در ایام عید دسترسی به این مواد نیز معمولا كم میشود.
افزایش چربیهای نامطلوب خون و یا فشارخون
گاه شاهد هستیم كه برخی افراد میانسال یا سالمند پس از تعطیلات نوروزی با اینكه اوقات خوش و شیرینی را به همراه خانواده خود گذرانده و از تعطیلات لذت بردهاند، ولی مبتلا به افزایش چربیهای نامطلوب خون یا بالا رفتن فشارخون شده و بیمار و بستری میشوند و اوقاتی تلخ و دشوار را به منظور مداوا و بازگشت سلامت خود سپری میكنند.
این گروه از افراد تصور میكنند كه پرخوری و استفاده از خوراكیهای نامناسب چنانچه كوتاه مدت و حدود یكی دو هفته باشد، به سلامت آنان لطمهای نمیزند؛ در حالی كه افراد سالمند یا میانسال و یا جوانانی كه در ریسك افزایش چربیهای خون و یا فشارخون هستند باید در تمام اوقات مراقب تغذیه و سلامت خود باشند و از هر گونه بیتوجهی و بیمبالاتی در تغذیه و شیوه زندگیشان جدا بپرهیزند.
اختلالات گوارشی
گاه مشاهده میكنیم افرادی كه تعطیلات نوروز را به سفر میروند و یا حتی كسانی كه به مسافرت نمیروند و اوقات خود را به دید و بازدید در این ایام میگذرانند دچار عوارض گوارشی از قبیل اختلال در هضم غذا، سنگینی دستگاه گوارش، نفخ و دلدرد، اسهال و...، میشوند كه عوامل مختلفی دارد؛ از جمله بینظمی در ساعات مصرف غذا، اكثرا در ایام تعطیلات برنامه غذایی افراد از روال طبیعی خود خارج میشود؛
مثلا مصرف صبحانه به دلیل دیر بیدار شدن از خواب به تعویق میافتد و یا ساعت مصرف ناهار و شام به علت مسافرت و یا دید و بازدید دچار تاخیر میشود. این بینظمی در ساعات مصرف غذا میتواند از عوامل مهم بروز عوارض گوارشی باشد. همچنین پرخوری و انباشتن معده از غذا یا از موادی مانند شیرینی، آجیل و...، نیز ریزهخواری به هنگام مسافرت یا در میهمانیها باعث خستگی دستگاه گوارش شده و منجر به اختلالات گوارشی میگردد.
این عارضه در كودكان و سالمندان كه دستگاه گوارش ضعیفتری دارند بیشتر بروز میكند. مشكل دیگری كه ممكن است در ایام نوروز به وجود آید، مسمومیتها و عفونتهای گوارشی است كه میتواند عوارض خطرناكی به دنبال داشته باشد. كسانی كه در رستورانهای نامطمئن غذا صرف میكنند و یا افرادی كه در رستوران از سالاد و سبزی كه به خوبی شستشو و ضدعفونی نشده استفاده مینمایند، بیشتر در معرض این اختلالات قرار میگیرند.
كاهش قدرت ایمنی بدن و ابتلا به بیماریهای مختلف
بعضی افراد در پایان تعطیلات نوروزی یا در طول این ایام، از ضعف قوای جسمانی، خستگی و كوفتگی و یا بروز عفونتهای تنفسی و سرماخوردگیهای مكرر یا طولانی شكایت میكنند. كاهش قدرت ایمنی بدن، عامل مهم بروز این عوارض است و قربانیان آن افرادی هستند كه در تعطیلات عید، شیوه تغذیه و برنامه زندگی نامناسبی را دنبال میكنند.
بسیاری از افراد به خصوص نوجوانان و جوانان در این ایام از مصرف غذاها و میانوعدههای سالم و مفید خانگی امتناع كرده و از غذاهای آماده بیرون استفاده میكنند. این مواد اكثرا حاوی مقدار زیادی چربی، نمك، سسهای چرب یا شكر و مواد افزودنی شیمیایی هستند و نه تنها ارزش تغذیهای بالایی ندارند، بلكه برای سلامت افراد زیان آورند.
پوسیدگی و خرابی دندانها
گاه مشاهده میشود كه دندان بعضی افراد، به خصوص كودكان و سالمندان، بعد از پایان تعطیلات عید دچار پوسیدگی و خرابی میشود. افراط در خوردن مواد شیرین، به خصوص چنانچه بعد از مصرف آن، دندانها شسته نشوند، و نیز شكستن مغزهای دارای پوست سفت مانند بادام، پسته، فندق و امثال آن با دندانها، از عوامل مهم خرابی دندانها است؛