سال جديد تغذيه مان را تغيير دهیم
در سال جدید لااقل تغذیه‌تان را عوض كنید! شاید تعجب كنید و بگویید این دیگر چه توصیه‌ای است؟
همه می‌گویند در سال جدید خودتان هم نو شوید، چیزهای كهنه و قدیمی را دور بریزید، رفتارها و عادت‌های غلط را دگرگون كنید و توصیه‌هایی از این دست؛ اما این توصیه تغییر تغذیه به چه معناست و چرا در سال جدید باید تغذیه مان را تغییر دهیم؟ مگر غذا خوردن‌مان چه اشكالی دارد؟
راستش من در سالی كه گذشت و همینطور در چهار پنج سال گذشته، علاوه بر این كه به عنوان نویسنده در ماهنامه دنیای تغذیه فعالیت داشتم، مثل همه شما، خواننده مقالات تغذیه ای این نشریه نیز بودم؛ نشریه‌ای با انواع توصیه‌ها درباره اینكه چه بخوریم و چه چیزهایی را نخوریم، چه مواد غذایی برای بدن ما مفید و كدام‌ها مضرند.
تحقیقات كدام غذاها و مواد غذایی را به ما توصیه می‌كنند و متخصصان ما را از خوردن چه خوراكی‌هایی منع می‌كنند؟
من هم مانند شما یاد گرفتم به عناصر تشكیل‌دهنده هر غذا، به چربی‌ها، به نشاسته و قند و به میزان كالری خوراكی‌ها توجه كنم و چیزهایی یاد بگیرم.
اینك قصد ندارم از آنچه آموخته ام با شما سخن بگویم؛ چون همان‌طور كه می‌دانید من روانشناس هستم و در علم تغذیه تخصصی ندارم و ترجیح می‌دهم امور تخصصی را به متخصصان آن بسپارم. ممكن است درباره سهم مشكلات روانی در چاقی‌ها یا لاغری‌های ساده یا افراطی، یا نقش برخی بیماری‌های روانی در كاهش یا افزایش وزن و درباره اختلالات خوردن كه جنبه‌های روانی دارند، بتوانم چیزی بگویم؛ اما اینك قصد ارائه این مطالب را هم ندارم.
آنچه می‌خواهم در پایان سال، یعنی در زمانی كه یكسال از زحمات دست‌اندركاران این نشریه و بلكه از زحمات همه دست اندركاران تغذیه در سراسر دنیا می‌گذرد بگویم، این است كه با این همه تلاش و این همه مطلب و مقاله كه درباره تغذیه صحیح و موثر مطالعه كرده‌اید،
آیا تغییری در عادات تغذیه و مواد غذایی كه استفاده می‌كنید داده‌اید یا نه؟
آیا اینك می‌دانید چه موادی را حتما باید در برنامه غذایی بگنجانید و با چه موادی باید خداحافظی كنید؟
آیا به آموخته‌های خود عمل كرده‌اید؟ كمی با خود صادق باشید و ببینید فقط نشریه را ورق زده‌اید و بدون جدی گرفتن مطالب از كنار آنها گذشته‌اید؟
آیا سلامتی جسمانی شما با عمل به توصیه‌های پزشكی و تخصصی این نشریه بیشتر شده یا همچنان مانند سابق هستید؟
تغذیه، یكی از اركان اصلی زندگی انسان است. تغذیه بد، خواهی نخواهی بر سلامتی و بر وجود انسان، حتی بر رسیدن او به هدف‌ها و آرزوهایش تاثیر منفی می‌گذارد. بیراه نیست كه قرآن مجید و سایر كتب مقدس هم در باره تغذیه خوب و بد با انسان سخن می‌گویند و حلال و حرام‌های خوراكی را رقم می‌زنند. قدما حتی خوی‌های مختلف انسانی و حیوانی را در بشر ناشی از تغذیه خوب یا بد می‌دانستند و نه تنها سلامت جسم، كه سلامت روان و اعتلای روح را مرتبط با تغذیه تلقی می‌كردند. انسان امروز هم در تلاش است با دانش تغذیه همان راه را برود وبه دستورالعمل‌های جدیدی برای استفاده بهینه از كالبد جسمانی و تقویت و تعالی آن برسد. گویی دیگر همه می‌دانند كه جسم انسان هدیه‌ای الهی و حامل روح است؛ یعنی خداوند كالبدی برای حمل روح، كه جوهری لطیف و الهی است، در اختیار انسان قرار داده تا زندگی دنیایی خود را در پناه این كالبد ادامه دهد. طبیعی است این مركب اگر بیمار یا ضعیف باشد، نمی‌تواند سوار خود را به سر منزل مقصود برساند.
متاسفانه، اكثر ما فراموش می‌كنیم كه این مركب به چه كارمان می‌آید و وظیفه اصلی آن چیست؛ برعكس، با استفاده غلط از آن، با بیمار ساختن و تضعیف و تخریب آن، خود را از مهم‌ترین ابزار ادامه حیات، محروم می‌كنیم.
علم تغذیه، علم استفاده صحیح و موثر از همه آفریده‌هایی است كه به تعالی و سلامتی جسم منجر می‌شود. دانشی پیشگیرانه و درمان‌كننده است كه انسان را از بیماری و ضعف جسمانی مصون نگه می‌دارد. بسیاری از متخصصان این رشته با تلاش شبانه‌روزی می‌خواهند بدون مصرف دارو (كه به هر حال عوارض جانبی خاص خود را دارد) ما را در برابر بیماری‌ها تقویت كنند و راه‌های درمان سالم‌تر و بی عوارض را به ما بیاموزند. با این همه، بسیاری از ما توصیه‌های تغذیه‌ای را جدی نمی‌گیریم.
اینک سوال خود را به نحو دیگری مطرح می‌كنم. آیا پس از یك یا چند سال مطالعه دستورات و توصیه‌های تغذیه ای اینك می‌توانید بگویید چه خوراكی یا مواد غذایی برای شما مناسب است یا خیر؟
با وجود دستورالعمل‌های یكسان و مشتركی كه برای استفاده از مواد غذایی وجود دارد، واضح است كه با توجه به ویژگی‌های هر فرد، این توصیه‌ها هم تغییر خواهند كرد. قدما و حتی پزشكانی چون ابوعلی سینا افراد بشر را دارای طبع و سرشت های متفاوتی می‌دانستند؛ مثل مزاج بلغمی، سودایی، صفرایی وغیره كه برای هر فرد خوراكی‌های مطابق با طبع سرد، گرم، مرطوب و ... توصیه می‌شد. امروز هم همه ما به تجربه می‌دانیم كه برخی خوراكی‌ها برای‌مان مناسب‌ترند و برخی سلامتی مان را دچار اختلال می‌كنند. به نظر من برای هر انسانی لازم است نه تنها تغذیه عمومی صحیح، بلكه تغذیه اختصاصی مناسب خود را بشناسد و از آن تبعیت كند.
نگاه درست به مباحث و مطالب تغذیه‌ای نیز به نظر من از همین جا ناشی می‌شود؛ اینكه توصیه‌های عمومی و اختصاصی این علم را بشناسیم و با شناخت بدن خود توصیه‌های متناسب با خود را به كار ببندیم و روز به روز بر سلامت و نشاط جسمانی خود بیفزاییم؛ و گرنه مطالعات یكساله‌مان نتیجه‌ای نخواهد داشت.
یك كلمه هم با خواننده‌های جدی‌تر نشریه
می‌گویند مستمع، صاحب سخن را بر سر ذوق آورد... . من هم می‌خواهم بگویم خواننده و مخاطب خوب یك نشریه می‌تواند دست‌اندركاران آن نشریه را به ذوق وشوق بیاورد و این با ارتباطی زنده و موثر با نشریه و مطالب آن امكان‌پذیر می‌شود؛ اینكه شما بیش از پیش مطالب را برای خود كاربردی و قابل استفاده كنید، اینكه بدن خود را بیشتر و بهتر بشناسید و در سال جدید مواد غذایی متناسب با خود را انتخاب و مصرف نمایید و با سوالات دقیق‌تر و ارتباط موثرتری كه با نشریه برقرار می‌كنید، نویسندگان و محققان نشریه را به سمت ارائه مطالب غنی‌تر سوق دهید.
اینك دوباره می‌گویم: در سال جدید لااقل تغذیه تان را تغییر دهید. من هم می‌دانم كه همه ما نیازمند ایجاد تغییرات زیادی در همه عرصه‌های زندگی هستیم، اما بالاخره باید از یك جا شروع كرد. برای كسی كه به دانش تغذیه علاقه‌مند است، آغاز فصل تغییر و تحول می‌تواند با تغییر تغذیه باشد؛ تغییر مواد غذایی مصرفی، عادات غذایی مضر، كمیت غذا و تغییر غذاها بر اساس نیازهای اختصاصی بدن. در سال جدید، نحوه مطالعه نشریه را هم می‌توان تغییر داد. می‌توانیم مطالب را دقیق‌تر بخوانیم و كاربردی كنیم، می‌توانیم با توضیحاتی كه در هر مقاله داده می‌شود، طبع و سنخ جسمانی خود را بهتر بشناسیم، نیازهای غذایی‌مان را بیشتر تشخیص دهیم و اگر اختلال یا بیماری در جسم خود احساس می‌كنیم، آن را بیش از پیش جدی گرفته و در صدد درمان برآییم. می‌توانیم از آنچه می‌خوانیم حداكثر بهره‌برداری را بكنیم و زمان و پول و انرژی‌مان را به هدر نداده و به بهترین نحو مورد استفاده قراردهیم. در سال جدید می‌توانیم به خود قول بدهیم كه بیشتر به فكر بدن‌مان باشیم و زمینه را برای داشتن روح و روانی سالم‌تر مهیا كنیم.
