حوریه دانش بدی؛ دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه ؛ دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
بورانی كدو هم به صورت دسر و هم به عنوان غذای اصلی استفاده میشود، غذای بسیار مناسبی برای کلیه مزاجهاست و برای هر نفر حدود 200 كیلوکالری انرژی دارد. ماست موجود در آن یکی از بهترین فرآوردههای لبنی است و در هرم غذایی، در گروه شیر و لبنیات جای دارد و یک واحد مصرفی آن معادل یک لیوان است. ماست به علت عدم وجود لاکتوز، برای افرادی که نمی توانند شیر مصرف کنند (یعنی كسانی كه عدم تحمل به لاکتوز دارند)، توصیه میشود.
وجود مقدار بالای کلسیم در ماست برای کودکان و نوجوانانی که در سنین رشد هستند، افراد مستعد پوکی استخوان و خانمهای یائسه بسیار مفید میباشد. این بار نیز مانند همیشه خواص چند ماده غذایی موجود در این غذا را به طور خلاصه برای شما علاقهمندان توضیح میدهیم:
خواص کدو
کدو گیاهی است یکساله و خزنده که برگهای آن به شکل قلب، پهن و پوشیده از کرک ریز میباشد. کدو از دیدگاه طب سنتی جزء غذاهای سرد و تر است. کدو به دلیل داشتن فیبر بالا کالری کمی دارد، بنابراین برای کنترل وزن و اشتها موثراست. فیبر موجود در کدو باعث افزایش باکتریهای مفید و کاهش باکتریهای مضر در روده میشود.
همانطور که قبلا هم گفته شد؛ فیبرها میتوانند خطر سرطان روده باریک را کاهش دهند. کدو اثر ملین و مدر دارد و به رفع یبوست و سوءهاضمه كمك میكند. در قدیم، به اشخاصی که تب داشتند، کدو میدادند تا تب را پایین آورد. کدو برای اشخاص گرم مزاج و صفراوی غذای خوبی است. كدو دارای پیشسازهای ویتامینA میباشد. ویتامینA در رشد و نمو بدن و تقویت سیستم ایمنی مؤثر است و باعث مصونیت در برابر بیماریهای عفونی میشود.
كدو در كاهش علایم BPHو یا سرطان پروستات نقش موثری دارد. کدو به دلیل داشتن آنتیاکسیدانهای فراوان و فیبر بالا، خطر بروز تصلب شرایین و بیماریهای قلبی را كاهش میدهد. مصرف كدو از افزایش قند و چربی خون جلوگیری میكند و برای کنترل دیابت و چربی خون توصیه میشود.
خواص سیر
نام علمی آن Allium sativum است و به آن Garlic هم میگویند. سیر از مدتها پیش، برای کاربردهای پزشکی و درمان عفونتهای تنفسی و ادراری مورد استفاده قرار میگرفته و بیشترین مورد استفاده آن در سالهای اخیر، برای موارد قلبی- عروقی و خاصیت ضدمیکروبی آن بوده است. مطالعات نشان داده اند كه سیر، كلسترول تام (TC) و به ویژه LDL را كاهش میدهد. علاوه بر این مشاهده شده است كه با مصرف سیر، میزان HDL هم به میزان قابل ملاحظهای بالاتر رفته است.
معمولا اثرات جانبی مصرف سیر، خفیف و غیرمتداول است. سیر ظاهرا تاثیری بر متابولیسم داروها ندارد، اما بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد استفاده میکنند، باید در مصرف سیر احتیاط کنند. سیر باعث كم كردن چربی خون (به خصوص كلسترول) میشود و به كاهش فشار خون و تحریك دستگاه ایمنی بدن كمك میكند و ضدسرطان، خلط آور و ضداسهال است. همچنین سیر باعث کاهش قندخون میشود.
سازمان بهداشت جهانی مصرف سیر را به عنوان یك درمان کمکی در درمان رژیمی هیپرلیپیدمی و پیشگیری از تغییرات عروقی آترواسکلروز و درمان افزایش خفیف فشارخون تایید میکند. مصرف سیر برای افرادی که ناراحتیهای گوارشی (مثل التهاب حاد یا مزمن معده) دارند، توصیه نمیشود. برخی از نوزادان نسبت به بوی سیر در شیر مادر و انقباضات روده ای ناشی از ترکیبات گوگردی سیر حساس هستند، بنابراین مادران شیرده باید نسبت به مصرف آن دقت بیشتری داشته باشند. این گیاه با داروهای دیابت تداخل دارد و میتواند هیپوگلایسمی ناشی از این داروها را بیشتر کند.
خواص آویشن
آویشن گیاهی كوهستانی و معطر است كه از آن معمولاً به عنوان ادویه برای طعم داركردن انواع غذاها استفاده میكنند. در طب سنتی برای تقویت اعصاب، درمان افسردگی، خستگی و بیخوابی به کارمیرفته و همچنین قاعدهآور است. آویشن طبیعتی گرم و خشك دارد و برای خنثی کردن سردی ماست مناسب میباشد.
همچنین آویشن خاصیت ضدمیكروبی، ضدقارچی و ضدانگلی دارد و برای کچلی پای ورزشکاران به کار میرود. آویشن خواص ضدنفخی دارد و برای این منظور در داروسازی بسیار استفاده میشود. آویشن برای بهبود هضم غذا نیز استفاده میگردد. مصرف این گیاه باعث خوشبو شدن دهان و گلو میشود. کمیسیون E مصرف آویشن را برای درمان علایم برونشیت، سیاه سرفه و ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی تایید کرده است.
بورانی كدو
مواد لازم:
كدو 2 عدد
ماست چكیده 200 گرم
سیر رنده شده 2 حبه
پودر لیمو عمانی یك دوم قاشق چایخوری
نمك و فلفل به مقدار دلخواه
پودر نعناع خشك 1 قاشق چایخوری
پودر آویشن یك سوم قاشق چایخوری
روش تهیه
كدوها را بشویید و با مقدار كمی آب روی حرارت قرار دهید تا بپزد و آب آن كشیده شود. سپس آنها را رنده و یا له نمایید. ماست چكیده را با كدوهای رنده شده و یا له شده مخلوط کنید. سپس سیر رنده شده، پودر لیمو عمانی و نمك را بیفزایید. در صورت دلخواه، مقداری فلفل نیز اضافه نمایید و بورانی را در ظرف بریزید. حالا روی بورانی را با پودر نعناع خشك، پودر آویشن و در صورت دلخواه، دانههای فلفل سیاه تزیین كنید.