مینا کاویانی؛ سرپرست واحد آموزش همگانی؛ انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی كشور
تغذیه مناسب از جمله مهم‌ترین عوامل موثر بر رشد و تكامل نوزادان و كودكان است. بر این اساس بهترین تغذیه تا پایان 6 ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر است كه از لحظه تولد شروع شده و برحسب تقاضای كودك در تمام ساعات شبانه‌روز ادامه می‌یابد كه از جمله فواید آن می‌توان به این موارد اشاره كرد: دارا بودن كلیه مواد مغذی مورد نیاز شیرخوار، عاری از میكروب بودن شیر، دارا بودن مواد موثر برای سیستم ایمنی جهت مقابله با بیماری‌ها، در دسترس بودن و عدم نیاز به فرآوری و آماده كردن.
همچنین برقراری ارتباط عاطفی هرچه بیشتر در آغوش گرم مادر و احساس امنیت از دیگر فواید تغذیه با شیر مادر برای شیرخوار می‌باشد.
تغذیه تكمیلی و اهمیت آن
همزمان با تكامل توانایی‌های جسمی كودك و افزایش نیازهای تغذیه‌ای او در پایان 6 ماهگی، شیر مادر به تنهایی قادر به تأمین نیازهای تغذیه‌ای كودك نیست و بنابراین شروع تغذیه تكمیلی ضروری است. تغذیه تكمیلی به معنی دادن غذاهای دیگر علاوه بر شیر مادر به كودك است.
این غذاهای نیمه‌جامد و جامد، غذاهای تكمیلی نامیده می‌شوند. در طول دوره تغذیه تكمیلی، كودك به تدریج به خوردن غذاهای خانواده عادت داده می‌شود. باید دانست تغذیه تكمیلی مرحله بسیار مهمی در ایجاد عادات غذایی كودك است، چرا كه كودك علاوه بر شیرمادر از سایر غذاها نیز تغذیه می‌شود.
در پایان این دوره كه معمولاً حدود 2 سالگی است، غذای خانواده به‌طور كامل جایگزین شیرمادر می‌شود، گرچه ممكن است گاهی اوقات برای آرام كردن كودك از شیرمادر استفاده شود.
چه وقت كودك آمادگی دریافت غذای كمكی را پیدا می‌كند؟
برای دریافت غذای تكمیلی كودك باید به سنی برسد كه قادر به نشستن بوده و كنترل لازم را بر بدن خود داشته باشد. او باید بتواند با جلو آوردن سر و حركات دهانش، تمایل و علاقه‌مندی خود را به غذاخوردن به والدین نشان دهد. در سن 5 تا 7 ماهگی شیرخوار یاد می‌گیرد كه مواد نیمه‌جامد را از قاشق بخورد و تا 8 ماهگی قادر خواهد بود با جلو آوردن سر و با استفاده از هر دو لب خود به خوبی غذا را از قاشق به دهان ببرد.
در حدود 6 ماهگی عمل جویدن به صورت حركات عمودی فك شروع می‌شود و در نتیجه كودك می‌تواند با لثه‌های خود به غذاهایی كه غلیظ‌تر از شیر مادر هستند و یا غذاهایی كه تكه‌های كوچك دارند، فشار وارد كند. حركات عمودی فك و نشستن بدون نیاز به حمایت، بلعیدن غذاهای غلیظ را آسان‌تر می‌كند. همچنین در پایان 6 ماهگی دستگاه گوارش كودك نیز توانایی هضم و جذب غذاهای نیمه جامد را پیدا می‌كند.
خصوصیات غذاهای تكمیلی خوب چیست؟
در این بخش به ذكر خصوصیاتی كه یك غذای تكمیلی خوب باید داشته باشد، پرداخته می‌شود:
غنی از انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد...
برای خواندن بخش دوم- تغذیه تكمیلی؛ چقدر و چگونه- اینجا کلیک کنید.
