زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر پيمان غلام نژاد، دامپزشك و كارشناس آزمايشگاه كنترل مواد غذايي دانشگاه علوم پزشكي ايران

مقدمه

ببعدها در سال 1956 ميلادي بيماري با همين علايم در كنگو واقع در قاره آفريقا شناسايي شد.بنابراين نام بيماري ،تركيبي از اين دو محل مي باشد.امروزه درايران و بيشتر كشورهاي همسايه گزارشاتي از شيوع بيماري وجود دارد.در ايران اولين بار در سال 1357 عامل بيماري از دامهاي بيمار جدا شد.عامل بيماري يكي از ويروسهاي منتقل شونده توسط بندپايان مي باشد. علايم بيماري اغلب از چشم دامدار پنهان مي ماند و در صورت تشخيص نيز درمان آن صرفه اقتصادي ندارد بنابراين راههاي پيشگيري از انتقال بيماري به انسان اهميت فوق العاده اي دارد.

راه‌هاي انتقال بيماري به انسان

گزش كنه يكي از راههاي مهم انتقال بيماري مي باشد.كنه ها از طريق گزش حيوانات مختلف از جمله گاو،گوسفند،بز،پرندگان بخصوص شترمرغ و جوندگان مثل خرگوش و جوجه تيغي را مبتلا مي سازند.غير از كنه،اغلب حشرات نيز با تغذيه از خون دامهاي مبتلا،مي توانند بيماري را به ساير حيوانات و انسان منتقل كنند.پرندگاني كه حاوي انگلهاي خارجي از جمله كنه باشند در فصول كوچ يا هنگام پرواز به نقاط مختلف مي توانند آلودگي را پراكنده نمايند.انسان از طريق گزش كنه آلوده،تماس مستقيم با لاشه گوشت،خون،ترشحات و بافتهاي آلوده دام،تماس با ترشحات و خون افراد بيمار و از طريق له كردن كنه آلوده با دست يا روي بدن به بيماري منتقل مي شود.

افراد در معرض خطر

اين بيماري در اصل يك بيماري شغلي است ولي در اثر عدم رعايت موازين بهداشتي و ايمني ساير افراد نيز مي توانند به بيماري مبتلا شوند.دامداران،چوبداران،قصابان و كاركنان كشتارگاهها،دامپزشكان،پزشكان،پرستاران و كاركنان بيمارستانها از جمله افراد در معرض خطر ابتلا به بيماري هستند.اما نكته اي كه بايد به آن توجه شود اين است كه خانم هاي خانه دار و افراديكه به قطعه قطعه كردن گوشت تازه و خرد كردن جگر و امعا و احشا دام اقدام نمايند در صورت عدم رعايت نكات ايمني به بيماري مبتلا مي شوند.

علايم بيماري

بيماري با تب ناگهاني،بدن درد،كوفتگي،ضعف،سردرد،درد شديد عضلات،بي اشتهايي،درد پشت حدقه چشم،ترس از نور،تهوع و استفراغ،گلو درد،دل درد،تغييرات خلقي بصورت بي قراري و افسردگي ظاهر مي شود.علايم خونريزي معمولا از روز سوم تا پنجم شروع مي شود.خونريزي در مخاط،لكه هاي خونريزي در قسمت بالاي بدن،خط زير بغل،محلهاي تزريق و تحت فشار ايجاد مي شود.همچنين خونريزي از اعضاي مختلف بدن مثل بيني،لثه،مجاري ادرار،روده و رحم ايجاد مي شود.

بيماران بدحال از روز پنجم به بعد دچار نارسايي كبدي و كليوي مي شوند و ممكن است مرگ در اثر تداوم اسهال،خونريزي مغزي،ادم ريوي و نارسايي آن اتفاق افتد.بيماراني كه در برابر بيماري مقاومت مي كنند از روز دهم به بعد با محو شدن لكه هاي خونريزي بهبود مي يابند ولي دوره نقاهت و عوارض بيماري ممكن است مدتها طول بكشد.

راه‌هاي پيشگيري از ابتلا به بيماري

كساني كه در تماس با دام قرار دارند بايد با پوشيدن دستكش و ساير لباسهاي محافظت كننده خود را در برابر عامل بيماري ايمن كنند.اين افراد بايد هروز لباسها و وسايل خود را ضدعفوني كنند.جهت ضدعفوني كردن وسايل مي توان از مواد ضدعفوني كننده رايج مثل الكل 70 درجه،فرم آلدهيد و آب ژاول استفاده نمايند.كاركنان بيمارستانها بايد در تماس با بيماران نكات ايمني را رعايت كنند.خانم هاي خانه دار و افرادي كه در آشپزخانه ها و رستورانها كار مي كنند بايد گوشت مورد نياز خود را فقط از مراكز مجاز مورد تاييد سازمان دامپزشكي تهيه كنند.

هنگام خرد كردن گوشت با پوشيدن دستكش از تماس مستقيم با خون و گوشت تازه خودداري نمايند.ويروس عامل بيماري 12 ساعت پس از ذبح حيوان(جمود نعشي) يه دليل افزايش اسيدهاي موجود در گوشت از بين مي رود.بنابراين در صورت خريد گوشت تازه بهتر است تا قبل از انجماد،گوشت را بمدت 12 تا 24 ساعت در شرايط يخچال با دماي 8-4 درجه نگهداري و سپس منجمد شود يا با خريد گوشتهاي بسته بندي كه تاريخ توليد بر روي برچسب بسته بندي درج شده مطمئن شويد كه گوشت دوره جمود نعشي خود را طي كرده است.

ويروس  در حرارت 56 درجه سانتي گراد  به مدت نيم ساعت از بين مي رود بنابراين خوردن گوشت پخته يا فراورده‌هاي گوشتي مثل سوسيس و كالباس خطري ندارد.شستن دستها با صابون گرچه ويروس را از بين نمي‌برد ولي آنرا تا حدود زيادي غيرفعال مي كند لذا توصيه مي شود تا پس از تماس با دام يا گوشت و خون دستهاي خود را با آب و صابون بشوييد.

در صورتيكه دام آلوده ذبح شود ويروس عامل بيماري در شرايط معمولي 12تا 24 ساعت در لاشه زنده مي ماند و در خون،جگر و امعا و احشا در دماي 40 درجه سانتي گراد حداقل تا 12 روز زنده مي ماند بنابراين رعايت نكات ايمني جهت جلوگيري از ابتلا به اين بيماري از اهميت ويژه اي برخوردار است.با توجه به شيوع دوباره بيماري ، رعايت نكات ايمني و توجه به توصيه هاي وزارت بهداشت حائز اهميت مي باشد.