زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مینا عبدالهی؛ دانشجوی دکتری تخصصی (Ph.D) علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تهران، محسن صدیقیان؛ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تهران

امروزه واریس به عنوان شایع‌ترین بیماری عروقی شناخته شده است. سیاهرگ‌های واریسی به صورت رگ‌‌های بلند و پر پیچ‌وخمی هستند که اغلب در سطح درونی اندام‌‌های تحتانی مانند پادیده می‌‌شوند.

پیشگیری و درمان واریس

به منظور پیشگیری و همچینین درمان، رعایت برخی نکات حائز اهمیت می‌‌باشد. از جمله اینکه توصیه می‌شود به طور منظم ورزش کنید چرا که ورزش به طور منظم باعث بهبود جریان خون در پا شده و از طرفی با تقویت سیستم قلبی عروقی و کاهش پرفشاری خون، سدی در مقابل واریس ایجاد خواهد کرد. ورزش‌های هوازی به علت تاثیر بیشتر در بهبود گردش خون و تحرک طولانی‌تر نسبت به ورزش‌‌های بی‌هوازی گزینه بسیار مناسب‌تری می‌باشد. عوامل خطر ایجاد کننده پر فشاری‌خون مانند سیگار عامل مهمی در ایجاد واریس می‌‌باشند.

ایستادن‌های طولانی مدت در برخی از مشاغل، طرز نشستن ناصحیح و پوشیدن دامن و شلوار تنگ از مواردی دیگری است که بازگشت خون را از ورید‌‌های پا با مشکل مواجه کرده و فشار وارده به سیاهرگ‌‌های پا را افزایش می‌دهد.

نقش تغذیه در واریس

یک تغذیه مناسب و الگوی غذایی سالم از جهات بسیاری می‌تواند در کنترل و روند درمان واریس موثر باشد. از جمله عواملی که در ایجاد واریس مطرح هستند می‌‌توان به چاقی و اضافه وزن اشاره کرد. همچنین هر عاملی که بر سیستم قلبی عروقی و پرفشاری خون اثرات مفید اعمال کند در پیشگیری و بهود واریس نیز موثر خواهد بود. یبوست نیز در ایجاد و پیشرفت واریس نقش بسزایی دارد و جالب است بدانید که با تغذیه مناسب می‌‌توان این عوامل را کنترل کرده و سلامتی خود را تضمین کنید. در ذیل به موارد فوق‌الذکر اشاره شده است.

اضافه وزن و چاقی و واریس

وزن اضافی بدن و چاقی یک عامل بسیار مهم در ایجاد واریس به شمار می‌آید. ضمن مشورت با متخصصین تغذیه مطمئن شوید انرژی رژیم غذایی شما متناسب با سن و فعالیت شما و مطابق با نیازهای بدن شما باشد. کاهش مصرف غذاهای پرکالری و کم حجم که انرژی بالایی را در سهم‌‌های کوچک دارند مانند سرخ کردنی‌ها و بسیاری از غذاهای پرچرب و فست فودها می‌تواند گام موثری در ایجاد سلامتی و بهبود وزن بدن باشد.

یبوست و واریس

یبوست فشار وارده بر سیاهرگ‌های ساق پا را افزایش می‌دهد و منجر به تشكیل واریس می‌شود. رژیم غذایی غنی از فیبر، سبب كاهش یبوست و پیشگیری از بروز واریس می‌شود. مواد غذایی غنی از فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات بویژه انجیر، کیوی، آلو، گیلاس در درمان یبوست مفید می‌باشند. غلات تصفیه نشده مانند نان‌‌های سبوس‌دار و نان جو، جوانه گندم و همچنین حبوبات نیز در بهبود یبوست می‌توانند استفاده شوند. نوشیدن مایعات زیاد و ورزش منظم هوازی نیز از عوامل دیگری هستند که در روند کاهش یبوست حائز اهمیت می‌باشند.

در نهایت توصیه بر مصرف متعادل و مکفی انواع گروه‌‌های مواد غذایی و روزانه 5-3 واحد میوه و سبزی مختلف بخصوص انواع رنگی میوه‌‌هاست که به وفور وجود دارند که بدلیل آنتی اکسیدان‌‌های سرشار علاوه بر اثرات مفید در برابر پیشگیری و کنترل واریس از جنبه‌‌های مختلفی بر سلامت بدن اثر می‌‌گذارند.

گردش خون، فشارخون و سلامت دیواره عروق

میوه‌ها و سبزیجات به ویژه مرکبات، گوجه فرنگی، فلفل دلمه، جعفری و خانواده توت‌ها غنی از ویتامین C می‌باشند. ویتامین C با نقشی که در ساخت پروتئین کلاژن دارد تاثیر بسیار مهمی در بهبود قوام و خاصیت ارتجاعی دیواره عروق بزرگ و مویرگ‌ها داشته و از این طریق باعث کاهش واریس می‌شود.

منابع غذایی که غنی از آنتی اکسیدان‌ها هستند از طریق کاهش تجمع پلاکتی در سلامت عروق و نیز کاهش آسیب پذیری دیواره عروق و بهبود گردش نقش دارند. میوه‌‌ها و سبزیجات که به رنگ‌های قرمز و نارنجی هستند سرشار از آنتی اکسیدان‌ها می‌باشند. همچنین برخی مواد غذایی مانند سیر، پیاز و زنجبیل و مکمل‌‌های گیاهی مانند جینسینگ از طریق کاهش تجمع پلاکت‌ها باعث بهبود گردش خون می‌شوند و لذا در برابر واریس نقش محافظتی دارند.

مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب كاهش نشت دیواره نازك رگ‌های خونی می‌شود. این عصاره دارای آنتی اكسیدان‌هایی به نام آنتوسیانین است. آنتوسیانین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده كمك می‌كند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشكل دارد.

مواد غذایی دریایی، مغزها و دانه‌‌های حاوی امگا 3 مانند گردو نیز نقش مهمی در کاهش آسیب به دیواره عروق، بهبود گردش خون و تجمع پلاکتی دارند از این رو خطر بروز بسیاری از بیماری‌های قلبی عروقی مانند پرفشاری خون و واریس را کاهش می‌دهند.

جوانه‌ی گندم، تخمه آفتابگردان، زرده  تخم‌مرغ، اسفناج و بروکلی منابع غنی از ویتامین E می‌باشند. ویتامین E از دیرباز به عنوان ضد انعقاد خون طبیعی شناخته شده است که در کاهش فشار‌خون نیز بسیار مفید است.

املاح معدنی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم در کاهش فشارخون نقش موثری ایفا می‌کنند. از طرفی منابع این ریزمغذی‌ها مانند سبزیجات و میوه‌ها سرشار از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و فیبر هستند که  در درمان و پیشگیری از واریس مفید می‌باشند. همچنین منابع پتاسیم در کاهش تجمع آب در بدن و دفع آن ودر نتیجه آن کاهش ادم پاها نقش مهمی دارند. مصرف نمک طعام و یا هر محصول غذایی حاوی میزان بالای سدیم باعث بروز احتباس آب و تورم بدن شده و پرفشاری خون را تشدید می‌کند. در هنگام خرید محصولات غذایی با دقت بیشتری ترکیبات آن را مطالعه کنید و از خرید محصولاتی با میزان بالای سدیم خودداری کنید.