تحریریه ماهنامه آشپزباشی
اصطلاح سرطان را بهطور كلی برای بیش از 100 بیماری مختلف شامل تومورهای بدخیم نقاط مختلف بدن مثل پستان، دهانهی رحم، پروستات، معده، روده بزرگ، ریه، دهان و خون به كار میبرند. سرطان بهطور اساسی در نتیجه قرار گرفتن فرد در معرض عوامل سرطانزا ایجاد میشود. این عوامل میتوانند در محیطهای شخصی یا شغلی، از راههای تنفسی، آشامیدنی و یا خوراكی به فرد آسیب برسانند.
برخلاف باور معمولی مبنی بر تأثیر عوامل ژنتیكی در بروز سرطان، عادات فردی نظیر استعمال دخانیات، الگوی رژیم غذایی و فعالیت بدنی (همچنین شرایط شغلی و محیطی) نقش اصلی را در ایجاد سرطان برعهده دارند، و در این میان عوامل ژنتیكی نقش چندانی ندارند. بیشترین مادهی مورد مصرف روزانهی انسانها، غذاست، بنابراین میتوان ادعا كرد كه غذا، بیشترین تأثیر را بر تامین سلامتی انسانها دارد.
به همین دلیل بیتوجهی در مصرف غذا میتواند نتایج زیانباری را به بار آورد. چندین بررسی توانسته است ارتباط مستقیمی را بین بعضی غذاها و بروز بیماری سرطان نشان دهد كه متأسفانه این دسته از غذاها در جوامع شهری بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. در این شماره از نشریهی آشپزباشی سعی شده روش تهیه غذاهایی كه میتوانند نقش موثری در كاهش بروز تومورهای سرطانی داشته باشند، آموزش داده شود.
حال باید چه غذاهایی را انتخاب كنیم؟
با انتخاب و گنجاندن غذاهای زیر در الگوی غذایی روزانه خود میتوانید احتمال ابتلا به سرطان را كاهش دهید.
فیبر غذایی: فیبر قسمتی از ساختمان سلول گیاهی است كه دستگاه گوارش انسان قادر به هضم آن نمیباشد. فیبر به حركات غذا در لوله گوارش و دفع ضایعات آن از بدن و در نتیجه حفظ سلامت دستگاه گوارش كمك میكند. داشتن رژیمی كه میزان فیبر آن بالا و چربی آن پایین باشد، احتمال ابتلا به سرطان رودهی بزرگ را میكاهد. انستیتو بینالمللی سرطان (NCI) مصرف بیش از 35 گرم فیبر در روز را توصیه نمیكند زیرا مصرف بیش از این میزان میتواند اثرات نامطلوبی به وجود آورد. برای یافتن فیبر مورد نیاز، به جای مكملهای فیبری مصنوعی، از منابع غذایی غنی از فیبر استفاده كنید.
به این منظور انواع نانها، ماكارونیها و غلات تصفیهنشده را در رژیم خود بگنجانید. سعی كنید مصرف محصولاتی كه از آردهای تصفیهشده تهیه میشوند را كم كنید. سیب درختی، هلو، گلابی و حتی سیبزمینی را با پوست مصرف كنید. لوبیا و نخود پخته منابع بسیار خوبی از فیبر هستند. غذاهای پرفیبر معمولاً چربی پایینی دارند. در رژیم غذایی روزانه خود تا حد امكان از گوشتهای كمچرب استفاده كنید.
قبل از اینكه گوشت را بپزید تمام چربیهای قابل رویت آن را جدا كنید و دور بریزید و اگر چربی باقی ماند، قبل از خوردن، آن را جدا كنید. مصرف ماهی را افزایش دهید. گوشت سفید را به جای گوشت قرمز استفاده كرده و قبل از پخت، پوست و چربی آن را جدا كنید. میوهها و سبزیها را جایگزین تنقلات سرخشده و پرچرب كنید. به جای مواد لبنی پرچرب (شیر كامل، خامه، سرشیر و ....) از محصولات لبنی كمچربی استفاده كنید. این گروه از مواد غذایی منابع خوبی از پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی بهویژه كلسیم هستند كه برای حفظ سلامت فرد مفید میباشند. مصرف غذاهای حاوی ویتامین A، بتاكاروتن و ویتامین C احتمال ابتلا به سرطانها را كاهش میدهد.
میوهها و سبزیهای زیادی وجود دارند كه دارای مواد فوق میباشند. سعی كنید در رژیم غذایی روزانه خود از سبزیهای برگیشكل سبز تیره، زرد و نارنجی و میوهها بهویژه مركبات استفاده كنید. سبزیهای خانواده كلم اغلب كاهشدهنده احتمال ابتلا به انواع سرطانها هستند. این سبزیها منابع خوبی از فیبر، ویتامینها و مواد معدنی می باشند. از این خانواده میتوان به كلم چینی، كلم بروكلی، كلم بروكسل، كلمپیچ، گلكلم و كلم قمری اشاره كرد.