زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر امید صالحیان؛ فیزیولوژیست ورزشی

افسردگی به عنوان یك بیماری فراگیر و لطمه زننده به روح و روان آدمی است كه از مشخصات آشكار آن احساس پوچ بودن و ناراحتی؛ احساس نا امیدی و بی‌ارزش بودن و تفكرات منفی است فرد مبتلا به افسردگی دارای رفتار كند و آهسته است.

افسردگی‌‌های پیشرفته نشانه‌‌ها و علائمی هستند كه می‌‌توانند فعالیت‌های روزمره، مطالعه، خواب،‌ خوراك و شركت در فعالیت‌‌های خوشایند و سرگرم كننده را تحت تاثیرقرار دهند.

درباره اثر ورزش در درمان افسردگی در سال‌های اخیر مطالعات متعددی انجام شده است که بیشتر آنها نشان داده‌اند، ورزش به بهبود افسردگی کمک می‌کند.

فعالیت بدنی به عنوان راهی برای كسب تناسب اندام و رفع فشارخون بالا، دیابت، چاقی و دیگر بیماری‌‌ها می‌‌باشد.

یافته‌‌ها نشان می‌دهد كه فعالیت جسمی می‌‌تواند سبب تخفیف نشانه‌‌های برخی اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی و مانع عود بعد از درمان شود.

ورزش منظم با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌‌های مزمن امید به زندگی را افزایش می‌‌دهد و باعث ایجاد شور و نشاط رفع افسردگی می‌‌گردد.

ورزش نقش مهمی در کنترل سیستم عصبی، به دست آوردن اعتماد به نفس، کارکردن و تصمیم گیری صحیح در شرایط بحرانی موفق‌تر دارد.

افسردگی و فشار روحی به غیر از آن که با شرایط روحی و اعتماد به نفس شخص در ارتباط می‌‌باشد با شرایط جسمانی نیز مرتبط است.

انجام تمرینات ورزشی باعث می‌‌شود بدن با تنظیم فشار‌خون و سیستم‌‌های عصبی در مواقع خاصی عکس‌العمل بهتری را از خود نشان دهند.

در این شرایط بدن می‌‌تواند کنترل بهتری در شرایط بحرانی و فشارهای روحی داشته باشد. از سویی دیگر قدرتمند شدن و افزایش حجم عضلات باعث می‌‌شود شخص بتواند اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد.

انجام فعالیت‌‌های ورزشی بطور منظم و پایدار مثل تمرینات استقامتی نقش مهمتری در کاهش افسردگی ایفا می‌‌کند.

فعالیت‌‌های ورزشی سبب می‌‌گردد قدرت عضله قلب افزایش یابد در نتیجه در زمان استراحت میزان ضربان کاهش یابد در نتیجه اضطراب و افسردگی کاهش می‌‌یابد.

ورزش مستمر همچنین باعث افزایش ترشح آنزیم‌‌های اندورفین، دانپورفین و انكفالین شده كه اثر تسكین دهنده و آرامش بخش دارند.

در زمینه ایجاد بیماری‌های روانی، بحث پیرامون انتقال دهنده‌‌های عصبی و عدم کارکرد صحیح آن (کاهش یا افزایش دوپامین و سروتونین و…) در بروز بیماری‌های روانی انکارناپذیر است و یکی دیگر از تأثیرات مثبت ورزش تنظیم در میزان انتقال دهنده‌‌های عصبی در سلول عصبی و در نتیجه تعادل و توازن در کارکرد عصبی شخص و کاهش حالت نابهنجاری‌‌های روانی است.

ورزش، نه تنها در درمان افسردگی بسیار مؤثر است، بلکه در جلوگیری از بازگشت این بیماری نقش به سزایی ایفا می‌‌کند و با توقف حرکات ورزشی، خطر پیدایش نشانه‌‌های اضطراب و افسردگی افزایش چشمگیری خواهد داشت.

به گفته یکی از روان شناسان، مهم نیست که افراد افسرده به چه میزان ورزش می‌‌کنند، بلکه مهم این است که به طور مرتب، روزانه، وقتی را برای این امر اختصاص دهند.

البته به بیمارانی که دچار افسردگی شدید هستند، توصیه نمی‌شود که استفاده از داروهای خود را متوقف و تنها ورزش کنند، ولی تأثیر ورزش بر آنها بسیار زیاد خواهد بود و اگر این بیماران هر روز تمرین‌‌های بدنی انجام دهند، شانس بهبودی آنان بسیار بالاست.

پیاده‌روی و دوی آرام بیش از سایر انواع حرکات ورزشی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند انواع شامل هوازی و بی‌هوازی در کاهش افسردگی موثرند.

هر چه مدت برنامه ورزشی و تعداد جلسات آن بیشتر باشد‌، تاثیر آن در کاهش افسردگی بیشتر است. موثرترین و بهترین روش درمان افسردگی همراه ساختن روان درمانی و ورزش است.

یک ورزش خاص برای عموم افراد یا مبتلایان به افسردگی تجویز نمی‌شود. اولاً  افراد باید ورزش را تدریجا آغاز کنند. ثانیاً انواع مختلف آن در اشخاص متفاوت تاثیر مشخصی دارد.

برای برخی پیاده‌روی، دو یا شنا مفید است. بعضی یوگا را ترجیح می‌‌دهند.

ورزش فرصتی برای افزایش تماس با دیگران است که به ویژه برای کسانی که در اثر افسردگی منزوی شده‌اند سودمند است. هر گونه تغییر در خلق‌وخوی افراد نشان می‌‌دهد کدام فعالیت ورزشی برای آنها مفید است.

فایده‌‌های ورزش در بهبود افسردگی

احساس کاهش چشمگیر غم و اندوه؛

افزایش اعتماد به نفس؛

احساس موفقیت؛

افزایش خلاقیت‌‌های فردی