همچنین فعالیت ورزشی منظم موجب بهبود وضعیت چربیهای خون و افزایش لیپوپروتئین با دانسیته بالا (HDL) میگردد. این نوع فعالیتها در پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع دو موثر شناخته شدهاند. بر این اساس، روزانه نیم ساعت پیاده روی تند یا حداقل برای 4 روز در هفته، نه تنها برای دیابتیها، بلکه برای تمام افراد جامعه توصیه میگردد».
اگر افت قندخون به دلیل گرسنگی بوده، باید در وعده غذایی كه قبل از هیپوگلایسمی است، كربوهیدرات را افزایش داد.
اما زمانی كه هیپوگلایسمی(كاهش قند خون) اتفاق میافتد، باید بلافاصله مقداری كربوهیدرات با نمایه گلایسمی بالا به فرد داده شود تا قند خون افزایش یابد، یعنی با وجود اینكه به افراد دیابتی توصیه میشود از مصرف مواد قندی پرهیز كنند، اما وقتی كه فرد دچار هیپوگلایسمی میشود، میتوان به او آب قند داد (قند در حالت مایع جذب بهتری دارد).
در بیماران نوع II هم كه از داروهای كاهنده قندخون استفاده میكنند، ممكن است هیپوگلایسمی اتفاق بیفتد، اگر هیپوگلایسمی به طور مكرر اتفاق بیفتد، باید دوز داروها را پایین بیاورند یا رژیم غذایی را طوری تنظیم كنند كه در زمانهای هیپوگلایسمی، از كربوهیدرات بیشتری استفاده نمایند.
ولی به طور كلی در هر دو نوع دیابت نوع I و II، زمانی كه هیپوگلایسمی (كاهش قندخون) رخ میدهد، باید از یك كربوهیدرات با نمایه گلایسمی بالا استفاده شود».
دكتر محبوبه سادات حسینی؛ فوق تخصص غدد در اینباره گفت: «دیابت اختلالی در میزان قندخون میباشد و به صورت افزایش میزان قندخون در فرد بروز میكند كه این افزایش قند خون، نتیجه كمبود انسولین و یا اختلال در عملكرد آن است.
به طور كلی دیابت، به دو نوع دیابت نوع I و دیابت نوع II تقسیم میشود. دیابت نوع I در نتیجه كمبود انسولین به وجود میآید كه موجب افزایش قندخون میشود و متعاقب آن، متأسفانه عوارض زیادی در بدن ایجاد خواهد شد. دیابت نوع I، نسبت به نوع II، سیر حادتری دارد و علایم آن واضح است و سریع خود را نشان میدهد.
كاهش وزن، پرخوری و پرنوشی از جمله علایم این نوع دیابت است و بیمار با این علایم باید سریعاً به پزشك مراجعه كند. البته مواردی هم هست كه در آن دیابت نوع I به صورت افزایش قندخون و كاهش وزن خیلی ناگهانی خود را نشان میدهد.
افزایش قندخون میتواند در شكل خطرناكتر، موجب افزایش فشار خون و چربی خون یا اختلال در چربی خون، عوارض چشمی، اختلال در عملكرد كلیه و در فاز نهایی، نارسایی كلیه و دیالیز شود كه این عوارض در نهایت، به افزایش بیماریهای قلبی- عروقی، سكته قلبی و مغزی میانجامند.
اما دیابت نوع II، معمولاً سیر كُندتری را طی میكند و علایم بیماری خیلی واضح نیست. برخلاف بیماران نوع I كه باید بلافاصله به پزشك مراجعه كنند، مبتلایان به دیابت نوع II ممكن است مدتها به افزایش قندخون مبتلا باشند، اما خودشان متوجه نشده باشند. قندخون این افراد بالاتر از حد عادی است، اما به حد دیابتی نرسیده است.
این سیر اختلال در قند خون، ادامه پیدا میكند تا به دیابت میرسد. در این نوع دیابت، علایم به طور واضح نیست. اگر قند خون خیلی بالا برود، فرد دچار پر ادراری و كاهش وزن میشود».
وی در مورد انواع داروهای مورد استفاده در دیابت اظهار داشت: «دارو درمانی دیابت در هر نوع متفاوت است. در نوع I معمولا تنها اختلالی كه وجود دارد، كمبود انسولین میباشد، یعنی اختلال در عملكرد انسولین نداریم، بنابراین با جایگزینی انسولین تقریبا میتوان تمام مشكلات مربوط به افزایش قند و چربی خون را رفع كرد.
البته بعضی داروهای خوراكی هم وجود دارند كه در دیابت نوع I استفاده میشوند كه جذب قند خون را كم میكنند، اما چون داروهای ضعیفی هستند، نمیتوان آنها را برای همه بیماران تجویز كرد و كاربرد چندانی ندارند، اما در دیابت نوع II، معمولا از داروهای خوراكی به عنوان اولین اقدام درمانی استفاده میكنیم، مگر در موارد خاص كه از همان ابتدا بیمار نیاز به انسولین داشته باشد.
البته تحقیقات در سالهای اخیر نشان دادهاند كه اگر قندخون را سریعاً پایین بیاوریم، بهتر میتوانیم عملكرد سلولهای بتای پانكراس را كه در ترشح انسولین نقش دارند به حالت طبیعی یا نزدیك به طبیعی برگردانیم، بنابراین توصیه میشود كه برای بیماران نوع II هم از همان ابتدا انسولین تجویز شود، اما پذیرش بیماران و همچنین تمایل پزشكان برای شروع زودرس استفاده از انسولین در بیماران نوع IIهنوز كم است».
دكتر حسینی در مورد فواصل و زمانهای مناسب برای كنترل قندخون نیز اظهار داشت: «فواصل كنترل قندخون برای افرادی كه داروهای خوراكی مصرف میكنند با كسانی كه انسولین استفاده میكنند، متفاوت است.
در كسانی كه داروهای خوراكی استفاده میكنند، چون احتمال افت قند خون كمتر است، فواصل كنترل قندخون را میتوان بیشتر كرد، البته در مواردی كه احتمال افت قند خون وجود دارد، این فواصل كمتر میشود، اما اگر بیماری از انسولین استفاده میكند، این فواصل كوتاهتر است و تناوب بیشتری دارد و تا روزی 4 بار یا بیشتر هم نیاز به كنترل قند خون است».
دكتر حضوری، دانشجوی دكترای تغذیه هم درباره نقش ورزش در بهبود بیماری دیابت گفت: «شواهد نشانگر آن است كه فعالیتهای ورزشی هوازی كه با شدت متوسط و به صورت منظم اجرا گردند (روزانه یا حداقل برای 4 روز در هفته)، بر كنترل قندخون، كاهش مقاومت به انسولین، كاهش عوامل خطر مرتبط با بیماریهای قلبی – عروقی و كاهش بروز بیماریهای قلبی – عروقی موثر میباشند.
برای خواندن بخش اول- همه چیز درباره دیابت- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- همه چیز درباره دیابت- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- همه چیز درباره دیابت- اینجا کلیک کنید.