دكتر حسین دلشاد؛ فوق تخصص غدد
استراتژی‌های درمانی
علیرغم در دسترس بودن درمان‌های موثر، درمان دیابت هنوز مورد جدال می‌باشد. مطالعات اخیر نشان می‌دهند كه تنها حدود نیمی از بیماران دیابتی تحت درمان، از HbA1c كمتر از 7 درصد برخوردار می‌باشند. یكی از عوامل عمده مسئول عدم توانایی در حفظ كنترل قند خون بیماران دیابتی نوع دو، ماهیت پیشرونده این بیماری است.
سیر طبیعی دیابت نوع دو، گذر از مرحله قبل از دیابت به سمت دیابت آشكار و سپس ورود به مرحله عوارض مزمن بیماری است كه كنترل آن را با مشكل روبرو می‌سازد. آگاهی از این روند برای تدوین استراتژی‌های درمانی ضروری است زیرا در هر مرحله این استراتژی‌ها نیازمند بازنگری خواهند بود.
رژیم غذایی توام با فعالیت فیزیكی (تغییر شیوه زندگی) و اضافه نمودن تدریجی داروهای ضددیابت بعنوان استراتژی‌های درمانی متداول دیابت نوع دو محسوب می‌شوند.
اولویت‌های درمانی دیابت شامل كنترل قند خون، كنترل فشار خون و اصلاح اختلال موجود در پروفایل لیپیدها است. كنترل قند خون معطوف به گلوكز پلاسمای قبل از غذا (FPG)، گلوكز پلاسمای بعد از غذا (Post Prandial Glucose=PPG) و میانگین مقدار گلوكز در طی چند ماه گذشته یعنی هموگلوبین گلیكوزیله (HbA1c) می‌باشد. اهداف درمانی توصیه شده برای این سه مقوله از طرف انجمن دیابت آمریكا (ADA) در جدول 3 ذكر شده‌اند:
مهمترین نكته در ارتباط با اهداف درمانی ذكر شده، انفرادی نمودن (Individualizing) آنها برای هر بیمار دیابتی است. در مورد بیمارانی كه سابقه هیپوگلیسمی‌های شدید داشته و دچار عوارض پیشرونده میكروواسكولر و ماكروواسكولر دیابت بوده و طول عمر محدودی دارند، اهداف درمانی ممكن است متعادل‌تر از مقادیر توصیه شده برای بیماران جوان‌تر كه زمان زیادی از دیابت آنها نگذشته و فاقد عوارض كاردیوواسكولر هستند، باشد.
توجه به طول مدت ابتلاء به دیابت و میزان HbA1c بیمار در تصمیم‌گیری و انتخاب استراتژی درمانی مفید می‌باشد. انجمن دبایت آمریكا (ADA) و انجمن اروپایی برای مطالعه دیابت در سال 2009 میلادی آلگوریتم درمانی جدیدی را برای درمان دیابت نوع دو پیشنهاد نموده‌اند كه مبتنی بر شواهد كلینیكی و شناخت بیشتر از فیزیوپاتولوژی بیماری و همچنین در نظر گرفتن كارآیی و عوارض عوامل درمانی متداول و در دسترس بودن داروهای نسبتا جدید می‌باشد.
