د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌كتر سید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ضیاءالد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی، نائب‌رئیس انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی
پروتئین مغزهای روغنی و دانه‌های روغنی مخصوصا بادام زمینی برای گروهی از افراد، بسیار حساسیت‌برانگیز بوده و آنهایی که تحت تاثیر گرده‌افشانی در فصل بهار و برگ‌ریزان در فصل پاییز دچار آلرژی‌های تغییر فصل می‌گردند به علت اثرات تجمیعی در فصول نام برده شده، حساسیت برانگیخته شده ناشی از تناول مغزها و دانه‌ها و بادام زمینی بسیار شدیدتر و مخاطره‌انگیزتر نمود پیدا می‌کند. در قبال افرادی که آلرژی دارند میل کردن بادام زمینی حتی به مقدار ناچیزی (صد میکروگرم) یعنی یک‌هزارم یک عدد بادام زمینی علایم و تغییرات بالینی قابل توجهی را ظاهر می‌سازد حتی در قبال کسانی که شدیدا به بادام‌زمینی حساسیت دارند.
تماس با بادام زمینی یا استنشاق گرد آن می‌تواند واکنش‌های شدید سیستم دفاعی آنها را موجب گردد. عوامل حساسیت برانگیز در ترکیبات دانه‌ها و مغزها بسیار مقاوم بوده و با پختن و آسیاب کردن و پرس نمودن آنها هیچ تغییری در شدت و حدت آلرژی‌زایی آنها حاصل نمی‌شود. به جز بادام که کندن پوست قهوه‌ای آن در اغلب موارد این دانه و مغز با ارزش را قابل تحمل‌تر می‌نماید.
شگفت‌انگیز است که بو دادن دانه و مغزها در اغلب موارد قدرت حساسیت‌زایی آلرژن‌های موجود در ترکیبات را افزون‌تر می‌نماید از این حیث به افراد دارای حساسیت به دانه های روغنی و مغزها توصیه می‌گردد که حتی از مصرف روغن آنها نیز خودداری نمایند. مخصوصا روغنهایی که بصورت پرس سرد تولید شده باشند.
علایم بالینی در قبال حساسیت به آجیل‌ها
صرفنظر از نوع دانه‌ها و مغزها علایم حساسیت خیلی سریع با تماس ماده خورده شده از طریق مخاط حفره دهان بروز کرده و به سرعت ممکن است به شوک آنافیلاکتیك منجر گردد.
عوارض و علائم حساسیت به آجیل ها به شرح زیر نمایان می‌گردند
در دهان و کام مصرف کننده حساس: خارش شدید زبان و لب‌ها و کام، آماس زبان و لب‌ها، سوزش زبان، احساس بی‌حسی در لب‌ها، خارش گلو در حدی که به کمبود تنفس منجر می‌گردد.
قلب و عروق: کولاپس قلب و شوک آنافیلاکتیك كه باید بدون فرصت‌سوزی از متخصصین اورژانس یاری طلبیده و سریعا اقدامات لازم به عمل آورده شود.
پوست: خارش شدید در تمامی سطوح بدن
سیر بیماری و عاقبت کار در حساسیت‌به مغزها و آجیل‌ها
حساسیت به انواع دانه‌ها و مغزها غیرقابل درمان می‌باشند از این موضوع گذشته پایداری عوامل آلرژن در آجیل ها بسیار ماندگار بوده و از همه خطرناک‌تر حساسیت ایجاد شده به صورت حاد را بادام زمینی ایجاد می‌کند که معمولا در دوران کودکی عارض گردیده و در تمام عمر فرد مبتلا به حساسیت، آلرژی پایدار باقی می‌ماند.
بر مبنای برآوردهای انجام شده در کشور آلمان مشخص گردیده که فقط 25 درصد افراد دارای حساسیت به بادام زمینی ممکن است در طول زندگی خود حد تحمل‌شان به بادام زمینی افزایش یابد در حالیکه افرادی که به شیر یا تخم‌مرغ در دوران کودکی حساسیت نشان می‌دهند در روند رشد و افزوده شدن به سن آنها هفتاد الی هشتاد درصدشان از این حساسیت رهایی پیدا می‌کنند.
درحالیکه مبتلایان به آلرژی در قبال انواع و اقسام آجیل ها و مغزها باید از مصرف آنها اکیدا خودداری نمایند تا خدای ناکرده به شوک‌های آنافیلاکتیك دچار نگردند. دلیل حساسیت و آلرژی کودکان به بادام زمینی هنوز به طور دقیقی ریشه‌یابی نشده است فقط به موضوع پیش‌زمینه حساسیت در شاخه مادری و پدری و استفاده زودهنگام از شیر سویا جهت تغذیه کودکان به عنوان زمینه‌سازهای این حساسیت اشاراتی بعمل آمده است.
افرادی که به بادام زمینی حساسیت دارند نبایستی از فرآورده‌های مختلفی که احتمال وجود بادام زمینی در آنها حدس زده می‌شود مصرف نمایند. حتی کرم‌های نرم کننده حاوی روغن بادام زمینی نیز برای افراد، عامل ایجاد کننده آلرژی‌های سنگین تلقی می‌شوند.
توصیه‌های لازم‌الاجرا برای افرادی که به آجیل ها آلرژی دارند
«عدم استفاده از»:
1- تمامی دانه‌ها و مغزها حتی پسته و بلوط، گردو و بادام و بادام‌زمینی چه به صورت خام و چه به صورت تفت داده شده
2- نان‌های مختلف، شیرینی، کیک و انواع فرآورده‌هایی که احتمالا دارای انواع دانه‌ها و مغز یا روغن آنها می‌باشند.
3- انواع دسرها مثل پودینگ، بستنی، کرم، انواع شکلات، نوقا، پیراشکی، شیرینی‌های خشک و تر
4- موسلی،كورن فلكس،قاووت،کره بادام زمینی، پودرهای تهیه شده از چهارمغز
5- روغن‌های تهیه شده از مغزهای مختلف و انواع تخمه‌ها مخصوصا اگر به صورت پرس سرد روغن آنها گرفته شده باشد.
6- کره بادام زمینی، کنسروهای ماهی، مارگارین‌های گیاهی، انواع سوسیس و کالباس و پنیرهای مركب، سس چیلی
جایگزین های مناسب و قابل تحمل
مغز تخم کدو یکی از جایگزین‌های مناسب بی آزار برای افراد دارای آلرژی به دانه‌ها و مغزها تلقی می‌شود که می‌توانند به صورت تفت داده شده یا خام به طور خالص یا مخلوط شده با غذاهای خانگی میل گردند.
