زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سمیرا سرایلو؛ گروه ترجمه دنیای سلامت

تأثیر دارویی عطرهای گیاهی

تأثیر دارویی عطرهای گیاهی به سبب محتوای شیمیایی آنها است. درحقیقیت این مواد بدون آنکه با مقاومت منفی مواجه شوند، عمل می‌کنند. اثرات ویژه آنها از طریق ساختارشان مشخص می‌شود که آیا خاصیت چربی دوستی دارند یا آب دوستی، گیرنده الکترون هستند یا دهنده آن؟

مالیدن روغن روی پوست

مالیدن روغن روی پوست یا تنفس آن می‌تواند روش انتقال موثرتری باشد، زیرا فرایندهای کبد اعمال نمی‌شود. به ویژه ماساژ دادن پاها با روغن بسیار مؤثر است. روغنهای قویتر، گران ولی مقرون به صرفه هستند، چرا که در دوزهای کمتر نتیجه بخشند. بر هم کنش اجزای مختلف تشکیل دهنده یک روغن از لحاظ کیفیت موثرتر از جداسازی یک یا چندترکیب خاص آن روغن است.

روغنها می‌توانند استنشاق شوند، خورده یا به طور موضعی مصرف گردند. وقتی روغن وارد تبخیر کننده می‌شود، اجزای بسیار ریز آن درهوا ناپدید و تنفس می‌شود. این سیستم دردرمان بیماریهای دستگاه تنفس، آرامش اعصاب یا بهبود عفونتهای دستگاه تنفس موثر است. این روغنها می‌توانند برای ماساژ، افشانه درحمام، مخلوط باآب و اسپری کردن آن در هوا یا روی پوست استفاده شوند. آنها همچنین به عنوان کمپرس، مستقیما با غلظت طبیعی یا رقیق شده به وسیله روغن دیگر گیاهان روی پوست قرار می‌گیرند. 

مصرف خوراکی روغن‌های معطر

 روغنهای معطر می‌توانند به کرمها یا لوسیونها افزوده شوند، مصرف خوراکی آن تنها باید با نظارت یک رایحه درمان باشد. مصرف خوراکی روغنهای معطر می‌تواند مسموم کننده باشد. مقدار کمی (یک قاشق چایخوری) از اغلب روغنها می‌تواند کشنده باشد. رایحه درمانی به خصوص برای بیماریهای عفونی، حفظ تعادل هورمونی و بیماریهای مربوط به دستگاه عصبی و روانی مؤثر است.

روغنهای معطر می‌توانند احساسات و رفتار را هماهنگ کنند؛ امواج مغزی را به گونه‌ای تغییر دهند که آرام بخش باشند و باعث احساس آرامش شوند. برخی روغنها، به عنوان محرک عمل می‌کنند و تأثیر نیروبخشی دارند. ممکن است درمان با آنها در بیماریهای ارثی یا بیماریهای مزمن طولانی، تأثیر کمتری داشته باشد و بیماریهای متابولیکی و تحلیل برنده اصلا به آن جواب ندهند. مطالعات فراوانی که اغلب آنها در آلمان انجام شده است، تأثیر مفید روغنهای معطر را نشان داده است. 

روغن‌های معطر خاصیت ضد ویروسی دارند

برخی روغنهای معطر خاصیت ضد ویروسی دارند و به عنوان خلط آور برای دستگاه تنفس استفاده می‌شوند؛ خاصیت مسکن و ضد انقباض و تشنج دارند و دستگاه ایمنی را تقویت می‌کنند. برخی روغنها بر دستگاه عصبی خودکار تأثیر می‌گذارند و فعالیت بیش از اندازه دستگاه عصبی سمپاتیک را متعادل می‌کنند. 

روغنهای معطر و ایجاد حساسیت

بسیاری از روغنهای معطر میتوانند در افراد مستعد، موجب حساسیت شوند. برای آزمون حساسیت بالقوه، مقدار کمی از روغن را به مدت 24 ساعت روی قسمت داخلی آرنج میمالند؛ چنانچه هیچگونه واکنشی ایجاد نگردد، توصیه می‌شود که این فرایند 22-24 ساعت دیگر تکرار شود. برخی روغنها باید صرفا به صورت موضعی و برخی به صورت خوراکی استفاده شوند.

اگر چه این روغنها به صورت تجاری در دسترس نیستند ولی برخی می‌توانند بیماری موجود را پیچیده‌تر و یا بدتر نمایند و برخی دیگر نیز سمی هستند. کتونها عناصر سمی درون روغنهای معطر هستند و مولکولهای آنها می‌توانند به سد مغزی– خونی نفوذ کرده و باعث تخریب دستگاه عصبی وآسیب غیر قابل برگشت کبد گردند. کتونهایی که اغلب به طور گسترده در روغنها وجود دارند شامل روغن معطر برگ سر و خمرهای (thuja)، ترکیب تخمیری سرو (mugwort)، مریم گلی (Clary sage)، افسنطین (خاراگوش wormwood) و بومادران (yarrow) هستند.

اگر چه مریم گلی، سرو خمرهای، افسنطین و بومادران دارای کتون هستند، ولی ثابت شده که سم کمیدارند و بزرگسالان می‌توانند آنها را با احتیاط مصرف کنند. اثر سمی کتونها به چگونگی تهیه آن بستگی دارد. استنشاق ایمن‌ترین روش و بعد از آن به ترتیب تماس پوستی، واژینالی، مقعدی و مصرف خوراکی است.

نکته

از روغن بادیان رومی (anise)، درخت سدر (atlas cedar )، اکالیپتوس (diven)، بومادران، مریم گلی، پونه معطر (clary)، بابونه کوهی (chamomila)، پونه (pennyroyal ) و اکـــلیــل کــوهی (rosemary) نباید در دوران بارداری استفـاده شــود. ســـنبله (spike)، اسطوخودوس (lavender) و نــیــائولی (niaouli ) به دلیل آنکه خصوصیاتی شبیه هورمون دارند باید با احتیاط مصرف شوند.

روغن رازیانه محرک تولید استروژن است وکسانی که سرطان سینه یا سابقه خانوادگی این بیماری را دارند نباید آن را مصرف نمایند. روغن ریحان و احتمالاترخون در مقادیر زیاد می‌تواند سرطانزا باشد. سرو خمرهای، افسنطین، خیسانده تخمیری سرو، کاسنی (tansy ) و زوف (hyssop) اگربه صورت خوراکی مصرف شوند، سمی هستند.

روغن گیاه کاج نباید به صورت خوراکی مصرف شود. زوف و سرو خمرهای تنها باید در مقادیر بسیار پایین به صورت موضعی (خارجی) مصرف شوند. پونه درمقادیر زیاد سمی است. مرزه (savory) و پونه کوهی وآویشن 3 قطره به صورت خوراکی مصرف می‌شوند و نباید بیش از یک دوره 21 روزه مصرف گردند، همچنین نباید به صورت موضعی استفاده شوند، اگر چه مالیدن آویشن و پونه کوهی به کف پاها به خوبی تحمل می‌شود ولی مصرف خوراکی آویشن نباید بیش از 3 قطره در روز باشد. روغن میخک، برگ میخک، پوست دارچین و برگ دارچین میتواند باعث تحریک پوست و آماس کل بدن و تنگی نفس شدید در افراد حساس گردد.

برعمودصحرایی(bergamot)، پوست تلخ مرکبات، خلا(khella)، لیموترش و نارنگی نباید به صورت موضعی استفاده شوند.روغن سرو کوهی می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند، اما دانه سرو کوهی حساسیت‌زا نیست. کلاله اسطوخدوس، بادیان رومی، درخت سدر، ریحان، دارچین، اکالیپتوس، اکلیل کوهی، مریم گلی، و بومادران، برای کودکان مناسب نیستند. نیائولی و نعناع بیابانی بایدبااحتیاط مصرف شوند. اسطوخودوس باید با روغن‌های بی‌ضرر مخلوط شود. کافور موجب سقط جنین می‌شود و برای اعصاب سمی است.